Yargıtay 5. Hukuk Dairesi 2022/3153 Esas 2022/3100 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi


Taraflar arasındaki davada, Kocaeli 4. Asliye Hukuk ile Gaziosmanpaşa 5. Asliye Hukuk Mahkemeleri'nce ayrı ayrı yetkisizlik kararı verilmesi nedeni ile dosyada son karar bölge adliye mahkemelerinin faaliyete geçmesinden sonra verilmiş ise de iki farklı bölge adliye mahkemesinin yargı çevresinde kalan mahkemelerce karşılıklı olarak yetkisizlik kararı verilmiş olması ve 5235 sayılı Kanun'un 36/3. maddesi gereğince bölge adliye mahkemeleri hukuk dairelerinin görevinin yargı çevresi içerisinde bulunan adlî yargı ilk derece hukuk mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarını çözmek olduğundan yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü:

-KARAR-

Dava, çalıntı araç satışı nedeniyle bedel iadesi istemine ilişkindir.
Kocaeli 4. Asliye Hukuk Mahkemesi'nce, 6100 sayılı HMK'nın 6/1 maddesine göre genel yetkili mahkemenin, davalı gerçek veya tüzel kişinin davanın açıldığı tarihteki yerleşim yeri mahkemesi olduğu, davalıların yerleşim yerinin İstanbul ve Amasya illeri olduğu, davalılardan ... süresi içerisinde verdiği cevap dilekçesinde yetkili mahkemenin kendi yerleşim yeri olan Gaziosmanpaşa Asliye Hukuk Mahkemesi olduğunu belirttiği gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
Gaziosmanpaşa 5. Asliye Hukuk Mahkemesi'nce ise, davanın hukuksal dayanağının haksız fiil olduğu, haksız fiilde uygulanan HMK'nın 16. maddesinde zarar görenin yerleşim yeri mahkemesinin de yetkili olduğunun düzenlendiği, davacıların adres bilgileri incelendiğinde ikametgahlarının Kocaeli olduğu, davacıların seçimlik haklarını kullanarak kendi yerleşim yeri mahkemesinde davayı açtıkları, dolayısıyla seçme hakkının davalılara geçmediği gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
Davacı vekili dava dilekçesi ile birlikte, davalıların Gaziosmanpaşa 3. Noterliğince düzenlenen 13723 yevmiye numaralı araç satış sözleşmesi ile 34-JJ-6920 plaka sayılı aracı 43.000,00-TL bedelle davacılardan ...'e sattıklarını ve araç bedellerini davacı ...'den aldıklarını, ancak sonrasında aracın komple çalıntı olduğunun ortaya çıktığını ve aracın davacıların elinden güvenlik güçleri ile alındığını, konu ile ilgili olarak 07/07/2017 tarihinde Asayiş Şube Müdürlüğü Oto Hırsızlığı Büro Amirliği tarafından şikayetçi sıfatı ile müşteki davacı ...'den ifade alındığını, davacının, davalılar ..., ... ve ... hakkında İstanbul Anadolu Cumhuriyet Başsavcılığı'na suç duyurusunda bulunduklarını belirterek; ihtiyaten tedbir konması talebinin kabulüne, fazlaya dair tüm talep ve dava hakları saklı kalmak kaydı ile davacı tarafından ödenen şimdilik 43.000,00-TL’nin ödeme tarihi olan 04/07/2017 tarihinden itibaren yasal faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
6100 sayılı HMK'nın 6. maddesi gereğince bir davada genel yetkili mahkeme, davalının yerleşim yerinin bulunduğu yer mahkemesidir. Aynı Kanun'un 10. maddesinde sözleşmeden doğan davalar için, sözleşmenin ifa edileceği yer mahkemesinin de yetkili olduğu belirtilmiştir ki bu da özel yetkiye ilişkin bir düzenlemedir. Ayrıca BK'nın 73.(6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu 89.) maddesi uyarınca para alacağına ilişkin davalarda aksi kararlaştırılmadıkça para borcu alacaklının yerleşim yerinde ödenmesi gerektiğinden alacaklının bulunduğu yer mahkemesi de yetkilidir. Dolayısıyla dava, davacının seçimine göre, hem genel ve hem de özel yetkili mahkemede açılabilir. (Bkz. HGK. 5.11.2003, 2003/13-640-627 sayılı kararı)
Bir davada, birden fazla genel ve özel yetkili mahkeme varsa, davacı bu mahkemelerden birinde dava açmak hususunda bir seçimlik hakka sahiptir. Davacı, davasını bu genel ve özel yetkili mahkemelerden hiçbirinde açmaz ve yetkisiz bir mahkemede açarsa, o zaman seçme hakkı davalılara geçer.
Somut olayda, davanın, Kocaeli 4. Asliye Hukuk Mahkemesi'nde açıldığı, davacıların yerleşim yerinin; “Başiskele/KOCAELİ” olduğu, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu 89. maddesi uyarınca para alacağına ilişkin davalarda aksi kararlaştırılmadıkça para borcu alacaklının yerleşim yerinde ödenmesi gerektiğinden alacaklının bulunduğu yer mahkemesi de yetkili olup davacı tercih hakkını bu yönde kullandığından, uyuşmazlığın Kocaeli 4. Asliye Hukuk Mahkemesi'nde görülüp çözümlenmesi gerekir.
Yukarıda açıklanan nedenlerle; 6100 sayılı HMK’nın 21 ve 22. maddeleri gereğince Kocaeli 4. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE, 28/02/2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.