10. Hukuk Dairesi 2019/6997 E. , 2020/373 K.
"İçtihat Metni"Bölge Adliye
Mahkemesi : ... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesi
Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kısmen kabulüne dair verilen karara karşı Sosyal Güvenlik Kurumu vekilince istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesince istinaf isteminin esastan reddine dair karar verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesince verilen kararın temyizen incelenmesi fer"i müdahil Kurum vekili tarafından istenmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM :
Davacı vekili, davacının davalı işveren nezdinde 15/07/2009-22/08/2014 tarihleri arasında sigortalı olarak çalıştığının tespitine karar verilmesini istemiştir.
II-CEVAP:
Davalı ile Feri müdahil Kurum vekili davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III-MAHKEME KARARI
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
Davanın kısmen kabulü ile,”Davacının 03/01/2011 - 04/04/2012 tarihleri arası askerlik süresi dışlanmak suretiyle 15/07/2009 - 22/08/2014 tarihleri arasında kuruma bildirilen süreler dışında davalı iş yerinde çalıştığının tespitine," şeklinde karar verilmiştir.
İSTİNAF SEBEPLERİ:
Fer"i müdahil Sosyal Güvenlik Kurumu vekili istinaf dilekçesinde, yöntemince araştırılma yapılmadan ve tanık ifadeleri yanlış değerlendirilerek karar verildiğini, Kurum kayıtlarının yeterince incelenmediğini ileri sürmüştür.
B-BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
İlk derece mahkemesince yapılan yargılama ve tüm dosya kapsamından, davanın 5510 sayılı Kanun"un 86"ncı maddesinde düzenlenen hizmet tespiti davası olduğu, kamu düzenine ilişkin bu tür davalarda tarafların her türlü delile dayanabileceği, mahkemece de kendiliğinden araştırma ilkesine göre delil toplanacağı, somut olayda davacının, elektrikli ev aletleri imali yapılan ve 2001 yılından beri yasa kapsamında olan davalı işyerinden verilen işe giriş bildirgelerine istinaden, 26.6.2010-31.12.2010 ve 11.11.2012-22.8.2014 tarihleri arasında tam bildirimlerinin bulunduğu, 03.01.2011-04.4.2012 tarihleri arasında askerlik görevini gerçekleştirdiği, bu durumda aslında davaya konu dönemin 15.7.2009-25.6.2010 ve 05.4.2012-10.11.2012 tarihleri arasına dair bulunduğu, bildirilen ilk dönem öncesinde davalı işverenlik tarafından davacının çalışan olarak Emniyete bildirildiği 20.3.2010 tarihli kimlik belgesinin de bulunduğu, dinlenen bordro tanıklarıyla diğer kayıtlı komşu işyeri tanıklarının beyanlarıyla bu dönemlere dair davanın sübut bulduğu gözetildiğinde, davanın kabulüne dair mahkeme kararının usul ve esas yönünden hukuka uygun olduğu anlaşılmakla, fer"i müdahil Kurum vekilinin istinaf başvurusunun 6100 sayılı HMK"nın 353/1-b.1 bendi uyarınca esastan reddine karar verilmiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Sosyal Güvenlik Kurumu vekili, yerel mahkeme kararının usul ve yasaya aykırı olduğunu, eksik inceleme neticesi, hüküm kurulduğunu, belirterek kararın temyiz incelemesi ile bozulmasını talep etmiştir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
Davanın yasal dayanağı 506 sayılı Yasa"nın 79/10. maddesi ve 5510 sayılı Kanunun 86. maddesi olup anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi gözetildiğinde, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin bu tür davalar, kamu düzeni ile ilgili olduğundan, özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmeleri zorunludur. Hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde, kendiliğinden araştırma yapılarak delil toplanabileceği açıktır.
Belirtilen mevzuat hükümleri ve ilkeler çerçevesinde somut olay incelenmiş olup,
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere ve hükmün dayandığı gerektirici sebeplere göre, feri müdahil Sosyal Güvenlik Kurumu vekilinin sair temyiz itirazlarının reddi gerekir.
2-Her ne kadar Mahkemece, davacının askerlikte geçen 03/01/2011 - 04/04/2012 tarihleri arasındaki süreleri dışlanmak suretiyle hizmet tespitine karar verilmiş olsa da, askere sevk tarihinden bir gün öncesine kadar çalışmaya devam ettiği ve terhisten bir gün sonrası hizmet akdinin tekrar başladığına dair mahkeme kabulü isabetsizdir. Mahkemece, askere gidiş süreci ile askerlik dönüşü iş akdinin başlangıç tarihi ile askerlik dönüş sonrası sivil hayata intibak sürecine ilişkin makul süre tespit edilmesi ve sonuca göre karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde karar tesisi, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz ardı edilerek eksik araştırma ve inceleme sonucu yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde hüküm kurulması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, feri müdahil Sosyal Güvenlik Kurumu vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesinin ilk derece Mahkemesinin kararının istinafının esastan reddine ilişkin kararının kaldırılarak, İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: ... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesi kararının, HMK"nın 373/1 maddesi gereğince kaldırılarak temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine ve kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 21.01.2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.