Danıştay 6. Daire 2022/1453 Esas 2022/4940 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2022/1453
Karar No : 2022/4940

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU: ... İdare Mahkemesi … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: Ankara İli, Etimesgut İlçesi, … Mahallesi, … sayılı ada yanında olan, Maliye Hazinesi adına kayıtlı … ada, … parsel sayılı yerde bulunan 3 adet gecekondu ile Maliye Hazinesi ile … Üniversitesi adına kayıtlı … ada, … parsel sayılı yerde bulunan 3 adet gecekondunun ruhsatsız olduğundan bahisle 775 sayılı Gecekondu Kanununun 18. maddesi uyarınca yıkımına ilişkin … tarih ve … sayılı … Belediye Başkanlığı Fen İşleri Müdürlüğü işleminin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Davanın reddi yolundaki İdare Mahkemesi kararının Danıştay Altıncı Dairesinin 14/11/2019 tarih ve E:2019/8382, K:2019/11079 sayılı kararıyla bozulması üzerine, bozma kararına uyulduğu belirtilerek ... İdare Mahkemesince verilen …tarih ve E:…, K:… sayılı temyize konu kararda; uyuşmazlıkta, davacı tarafından her ne kadar 20/06/2016 tarihinde kayda giren temyiz dilekçesi ekinde, … Belediyesi Ziraat Bankası imar ve gecekondu için müracaat fonu hesabına yatırılmış 04/12/1986 tarihli 2.000,00-TL'lik makbuz ve imar affı müracaat formu dosyaya sunulmuş ise de, bu işlemlerin tamamlanarak anılan taşınmazların imar affı kapsamında kabul edildiği yolunda iddiasını kanıtlayıcı bir belgeye rastlanılmadığı, yapının bulunduğu taşınmazın bir kısmının Başkent Üniversitesi adına tahsisli Maliye Hazinesi arazisi olduğu, imar planında ise "Ağaçlandırılacak Alan" olarak belirlendiği, yukarıda yer verilen mevzuat hükmü uyarınca Hazineye ait arazilerde yapılacak, daimi veya geçici bütün izinsiz yapıların inşa sırasında olsun veya iskan edilmiş bulunsun, hiçbir karar alınmasına lüzum kalmaksızın belediye veya Devlet zabıtası tarafından derhal yıktırılmasının gerekmesi ve herhangi bir köy yerleşik alanında kalmadığının görülmesi (davacı tarafından ortaya konulamadığından) karşısında, Hazineye ait arazi üzerine izinsiz olarak yapılmış olduğu sabit olan yapıların yıkımı yönünde tesis edilen dava konusu işlemde hukuka aykırılık görülmediği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından yapılarının uzun zamandır köy yerleşik düzeni içerisinde yer aldığı, 250 yıla yakın süredir ikamet edilen bölgede bulunan yapılarının ruhsatsız kabul edilemeyeceği, taşınmazların mülkiyetinin satın alınması için Hazineye de başvurdukları hususları ileri sürülerek, temyiz dilekçesi ekinde imar affı başvuru evrakları, elektrik ve su faturaları, emlak vergisi makbuzu dosyaya sunulmuştur.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Temyize konu Mahkeme kararının usul ve hukuka uygun olduğu belirtilerek, davacının temyiz istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY :
Ankara İli, Etimesgut İlçesi, … Mahallesi, … sayılı ada yanında olan, Maliye Hazinesi adına kayıtlı … ada, … parsel sayılı yerde bulunan 3 adet gecekondu ile Maliye Hazinesi ile … Üniversitesi adına kayıtlı … ada, … parsel sayılı yerde bulunan 3 adet gecekondunun ruhsatsız olduğundan bahisle 775 sayılı Gecekondu Kanununun 18. maddesi uyarınca yıkımına ilişkin … Belediye Başkanlığı Fen İşleri Müdürlüğü tarafından davacı adına … tarih ve … sayılı işlem tesis edilmiştir.
Bunun üzerine bakılan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
2981 sayılı Kanunun 7. maddesinde; süresi içerisinde belediye veya valiliğe müracaat etmeyen kişilere ait yapıların, belediye veya valiliklerce; elektrik, su, kaçak inşaat zaptı veya benzer kayıtlar veya haritadan incelenerek, ayrıca mahallinde araştırılarak tespit ve değerlendirme işlemlerinin tamamlanacağı, süresi içinde belediye veya valiliğe müracaat eden fakat 2981 sayılı Kanuna göre kurulan yeminli özel teknik bürolara başvurmayan kişilere ait yapıların belediye veya valiliklerce tespit ve değerlendirme işlemlerinin tamamlanacağı; 2981 sayılı Kanuna göre kurulan yeminli özel teknik büroların kendilerine intikal eden müracaatlara ilişkin tespit ve değerlendirme işlemlerine ait dosyaları en geç 07.09.1987 gününe kadar tamamlayarak sonuçlandırması için belediye, hazine, özel idare veya vakıflar idaresine teslim etmekle ve bu idarelerin de kendilerine intikal eden dosyaları intikal tarihinden itibaren en geç 3 ay içinde sonuçlandırmakla görevli ve sorumlu oldukları, 9. maddesinde ise; müstakilen kendisine ait arsa üzerinde imar mevzuatına aykırı yapı yapılmış olması durumunda; yapı, korunacak durumda ise, müracaat dilekçesine ekli tespit ve değerlendirme belgelerine göre gerekli harçlar tahsil edilmek suretiyle hemen, yapı, ıslah edilerek korunacak durumda ise, ıslah edildikten sonra hemen yapı ruhsatı veya kullanma izni verileceği kurala bağlanmıştır.
775 sayılı Gecekondu Kanununun 18. maddesinde; "Bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra, belediye sınırları içinde veya dışında, belediyelere, Hazineye, özel idarelere, katma bütçeli dairelere ait arazi ve arsalarda veya Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerlerde yapılacak, daimi veya geçici bütün izinsiz yapılar, inşa sırasında olsun

veya iskan edilmiş bulunsun, hiçbir karar alınmasına lüzum kalmaksızın, belediye veya Devlet zabıtası tarafından derhal yıktırılır. (...)" hükmü yer almaktadır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda aktarılan mevzuat hükümlerin birlikte değerlendirilmesinden; belediyeler ve valiliklere, (imar affı başvurusunda bulunulmasa da, yeminli özel teknik bürolara başvurulmasa da) re'sen tespit ve değerlendirme işlemlerini tamamlama görevi yüklenmiş ve idareler 7 Aralık 1987 gününe kadar dosyaları sonuçlandırmakla sorumlu tutulmuşlardır.
775 sayılı Gecekondu Kanununun 18. maddesi uyarınca işlem tesis edilebilmesi için; belediyelere, Hazineye, özel idarelere, katma bütçeli dairelere ait arazi ve arsalarda veya Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerlerde yapı yapılmış olması gerektiği, 2981 sayılı Kanun uyarınca ruhsat ve eklerine aykırı yapılan yapılar için 07/12/1986 tarihine kadar anılan Kanun kapsamında yapı sahiplerinin ilgili idarelere yaptıkları başvurularının idarelerce 07/12/1987 tarihine kadar sonuçlandırılması gerektiği anlaşılmaktadır.
Uyuşmazlıkta; davacı tarafından, İdare Mahkemesi kaydına 20/06/2016 tarihinde giren temyiz dilekçesi ekinde adına düzenlenmiş Yenimahalle Belediyesi Ziraat Bankası imar ve gecekondu için müracaat fonu hesabına yatırıldığına dair 2.000,00-TL makbuz ve imar affı müracaat formlarının dosyaya sunulduğu, bunun üzerine Dairemizin 14/11/2019 tarih ve E:2019/8382, K:2019/11079 sayılı kararıyla " ... dava konusu parsel üzerinde bulunan yapıların imar affı başvurusu yapılan yerde bulunup bulunmadığı, imar affına konu yapılar olup olmadığı hususlarının araştırılması ve davacı tarafından yapılan af başvurusunun değerlendirilerek sonuçlandırılması ve buna göre işlem tesis edilmesi gerekirken; söz konusu yapıların imar affına konu yapılar olup olmadığı araştırılmadan ve af başvurusu sonuçlandırılmadan, dava konusu taşınmazların ruhsatsız olduğundan bahisle yıkımında hukuka uyarlık bulunmadığından, davanın reddi yolundaki Mahkeme kararında isabet görülmemiştir." şeklindeki gerekçeyle, davanın reddi yolundaki Mahkeme kararı bozulmuş ise de; İdare Mahkemesince bozma kararına uyulduğu belirtilmesine karşın, ilgili belediyelerden ara kararına verilen 'imar affı başvurusuna ilişkin evraklara arşivlerinde rastlanmadığına' dair cevap yazıları, davacının imar affı başvurusunun sonuçlandırıldığına ilişkin bir belgenin dosyaya sunulmaması, yapıların imar planında 'ağaçlandırılacak alanda kaldığı" ve Hazineye ait taşınmazlar üzerindeki yapıların izinsiz yapıldığının sabit olduğu hususları değerlendirilerek davanın reddi yolunda temyize konu kararın verildiği görülmüştür.
Bu durumda, davacı tarafından dosyaya sunulan imar affı başvuru belgeleri ile müracaat fonu hesabına yatırılmış 2.000,00-TL makbuzun … ve … Belediyelerinin arşiv kayıtlarında bulunmadığı belirtilmiş ise de, Hazinenin mülkiyetindeki taşınmazlara ait imar affı başvuru dosyalarının Milli Emlak Müdürlüğü arşivinde bulunabileceği gibi Yeminli Özel Teknik Büro tarafından dosyanın zamanında idareye intikal ettirilmemiş olabileceği, ayrıca 2981 sayılı Kanunun 7. maddesi uyarınca, idarelerin imar affı başvurusunda bulunulmasa da, yeminli özel teknik bürolara başvurulmasa da re'sen tespit ve değerlendirme işlemlerini 7 Aralık 1987 gününe kadar tamamlamak zorunda oldukları ve dava konusu yıkım işleminden çok önce davacının imar affından yararlanıp yararlanamayacağı hususunun sonuçlandırılması gerektiği hususları göz önünde bulundurulduğunda; dava konusu taşınmazlar üzerinde bulunan gecekonduların imar affı başvurusu yapılan yerde bulunup bulunmadığı, imar affına konu yapılar olup olmadığı hususlarının araştırılması ve davacı tarafından yapılan af başvurusunun değerlendirilerek sonuçlandırılması ve buna göre işlem tesis edilmesi gerekirken, söz konusu yapıların imar affına konu yapılar olup olmadığı araştırılmadan ve af başvurusu sonuçlandırılmadan, dava konusu taşınmazların ruhsatsız olduğundan bahisle yıkımında hukuka uygunluk görülmemiştir.
Bu itibarla, davanın reddine ilişkin temyize konu İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1.2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davacının temyiz isteminin kabulüne,
2.Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin temyize konu ... İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanunun (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 19/04/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.