Danıştay 6. Daire 2022/752 Esas 2022/4917 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2022/752
Karar No : 2022/4917

TEMYİZ EDEN TARAFLAR : I. (DAVACI) …
VEKİLİ : Av. …
II. (DAVALILAR) 1- … Bakanlığı - ANKARA
VEKİLİ : …, Hukuk Müşaviri
2- … Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …
3- … Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF : 1- … Bakanlığı
2- … Büyükşehir Belediye Başkanlığı
3- … Belediye Başkanlığı
4- …

İSTEMİN ÖZETİ : İstanbul İli, Avcılar İlçesi, … Mevkii, … pafta, … parsel sayılı taşınmazda bulunan … arsa paylı bağımsız bölümün, … tarih, … sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla "Afete Maruz Bölge " ilan edilen alanda kalması nedeniyle uğranıldığı öne sürülen arsa payı değer kaybı ve yapı değeri zararından oluşan 80.000-TL maddi (27.11.2017 tarihli ıslah dilekçesiyle 193.443,47-TL) ve 20.000-TL manevi olmak üzere toplamda 213.443,47-TL zararın 80.000-TL'sinin dava tarihi olan 18.02.2015 tarihinden itibaren, 113.443,47-TL nin ise ıslah tarihi olan 27.11.2017 tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte müştereken ve müteselsilen idarelerden tazmininin iptali istemiyle açılan davada, davacının; 104.177,85-TL maddi tazminat, 10.000-TL manevi tazminat isteminin kabulü, fazlaya ilişkin maddi ve manevi tazminat isteminin reddi yolundaki ... İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararına karşı yapılan davacının istinaf başvurusunun reddine, davalı idarelerin istinaf istemlerinin ise kısmen kabulü ile mahkeme kararının 104.177,85-TL maddi tazminat isteminin kabulüne ilişkin kısmının kaldırılmasına, neticede davanın, 193.443,47-TL maddi tazminat isteminin kısmen kabulü ile, davacının ve davalı idarelerin kusur oranları dikkate alınarak … Bakanlığından 18.569,96-TL, … Büyükşehir Belediye Başkanlığı'ndan 11.141,98-TL, … Belediye Başkanlığı'ndan 22.283,96-TL olmak üzere toplam 51.995,90-TL maddi tazminatın davanın açıldığı tarihten itibaren hesaplanacak yasal faiziyle birlikte davalı idarelerden alınarak davacıya verilmesine, geriye kalan 141.447,57-TL maddi tazminat istemi yönünden davanın reddine dair … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararın, usul ve hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.

DAVALI İDARELERDEN … BAKANLIĞININ SAVUNMASININ ÖZETİ : Temyiz edilen kararda bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından, usul ve kanuna uygun olan kararın onanması gerektiği savunulmaktadır.

DAVALI İDARELERDEN … BÜYÜKŞEHİR
BELEDİYE BAŞKANLIĞI İLE … BELEDİYE
BAŞKANLIĞININ SAVUNMALARININ ÖZETİ : Savunma verilmemiştir.

DAVACININ SAVUNMASININ ÖZETİ : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararındaki maddi hatanın düzeltilerek onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, dosyanın tekemmül ettiği görüldüğünden, yürütmenin durdurulması istemi hakkında karar verilmeksizin, 29/10/2021 günlü, 31643 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 85 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 1. maddesi uyarınca, 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin Altıncı Kısmının Dördüncü Bölümünün başlığı "Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği" şeklinde değiştirildiğinden husumetin Çevre ve Şehircilik Bakanlığı yerine Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığına yöneltilmesine karar verilerek, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:
İdare ve vergi mahkemeleri tarafından verilen kararların temyiz yolu ile incelenerek bozulabilmeleri 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49. maddesinde belirtilen nedenlerden birinin bulunması halinde mümkündür. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49. maddesinin birinci fıkrasının ikinci bendinde, temyiz incelemesi sonucu Danıştay'ın kararda yeniden yargılama yapılmasına ihtiyaç duyulmayan maddi hatalar ile düzeltilmesi mümkün eksiklik veya yanlışlıklar varsa kararı düzelterek onayacağı hükmüne yer verilmiştir.
Uyuşmazlıkta, ilk derece Mahkemesince, davacının 18/672 payına isabet eden maddi zararın …TL olarak tespit edildiği ve bu miktarın davalı idarelerden eşit olarak alınması gerektiğine karar verildiği anlaşılmıştır.
Temyize konu İdari Dava Dairesince verilen kararda ise; "değişik kusur oranlamaları üzerinden birbiri ile çelişik kararlar verilmesini önlemek ve hüküm birlikteliğini sağlamak adına davacının %30, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı’nın % 15, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın % 25, Avcılar Belediye Başkanlığı'nın % 30 oranında" kusurlarının bulunduğunun kabul edildiği, davacının maddi zararının ise; 22/672 arsa payına sahip başka bir davacının açtığı davada Mahkemece yaptırılan bilirkişi raporu sonucunda düzenlenen raporun emsal alınması suretiyle inşaat maliyet bedelinin … -TL olarak, enkaz bedelinin …-TL olarak ve arsa payının …-TL olarak belirlendiği, dolayısıyla yapı nedeniyle uğranılan zararın …TL olduğu, anılan miktarın davacının arsa payına ( 18/672) oranlanması sonucunda davacının uğramış olduğu zararın …-TL olduğu hesaplanarak davalı idarelerin kusurlarına isabet eden oranda maddi tazminata karar verildiği anlaşılmaktadır.
Dosyanın incelenmesinden; İdari Dava Dairesince, karara esas alınan bilirkişi raporundaki verilerin maddi hata sonucunda yanlış hesaplandığı ve dolayısıyla toplam maddi zararın da hatalı olarak belirlendiği anlaşılmıştır.
Bu durumda, karara esas alınan, arsa payı … olan, başka bir malikin açtığı davada ilk derece Mahkemesine sunulan bilirkişi raporunda; inşaat maliyet bedelinin … -TL olarak, enkaz bedelinin …-TL olarak (davacının uhdesinde kaldığı belli değil) ve arsa değer kaybının …-TL olarak belirlendiği, dolayısıyla yapı nedeniyle uğranılan zararın …-TL olduğu, anılan miktarın davacının arsa payına (18/672) oranlanması sonucunda davacının uğramış olduğu zararın ise …-TL olduğu sonucuna varıldığından, belirtilen maddi hatanın bozmayı gerektiren bir neden olmaması ve dosyanın geldiği aşama da dikkate alınmak suretiyle, temyize konu kararın;
"4- …-TL maddi tazminat isteminin kısmen kabulü ile, davacının ve davalı idarelerin kusur oranları dikkate alınarak … Bakanlığından …-TL, … Büyükşehir Belediye Başkanlığı'ndan …-TL, … Belediye Başkanlığı'ndan …-TL olmak üzere toplam …-TL maddi tazminatın …-TL'si için dava tarihinden itibaren (18.02.2015), … TL'si için ise ıslah tarihinden itibaren (27.11.2017) işleyecek yasal faiziyle birlikte davalı idarelerden alınarak davacıya verilmesine, geriye kalan …-TL maddi tazminat istemi yönünden davanın reddine,
5-Davacıdan adli yardım kararı nedeniyle alınmayan …-TL nispi karar harcının, kusur oranları dikkate alınarak …-TL'lik kısmının … Bakanlığı'ndan, …-TL'lik kısmının … Büyükşehir Belediye Başkanlığı'ndan, …-TL'lik kısmının ise … Belediye Başkanlığı'ndan tahsili için ilgili vergi dairesi müdürlüğüne harç tahsil müzekkeresi yazılmasına,
6-Aşağıda dökümü gösterilen ve davacının adli yardım talebinin kabulü nedeniyle tahsil edilmeyen …-TL'lik yargılama giderinin haklılık oranına göre …-TL'lik kısmı ile istinaf aşamasına ilişkin olup istinaf başvuru harcından oluşan …-TL'lik yargılama giderinin davacıdan, …-TL'lik kısmının davalı idarelerden tahsili için ilgili vergi dairesi müdürlüğüne müzekkere yazılmasına, istinaf aşamasında davalı idarelerden İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı tarafından karşılanan …-TL yargılama giderinin …TL'lik kısmının davacıdan alınarak İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı'na verilmesine, … Belediye Başkanlığı tarafından karşılanan …-TL yargılama giderinin …-TL'lik kısmının davacıdan alınarak … Belediye Başkanlığı'na verilmesine, geriye kalan kısmın anılan davalı idareler üzerinde bırakılmasına, istinaf aşamasında … Bakanlığı'nın harçtan muaf olması nedeniyle tahsil edilmeyen …TL istinaf başvuru harcı ile …-TL yürütmenin durdurulması harcından oluşan toplam …-TL harcın …-TL'lik kısmının davacıdan tahsili için ilgili vergi dairesi müdürlüğüne harç tahsil müzekkeresi yazılmasına, istinaf aşamasında anılan Bakanlık tarafından karşılanan …-TL posta ücretinin …TL'lik kısmının davacıdan alınarak … Bakanlığı'na verilmesine, artan kısmın anılan İdare üzerinde bırakılmasına,
7-Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca hükmedilen maddi tazminat için belirlenen …-TL ve manevi tazminat için duruşmalı işlerde belirlenen …-TL olmak üzere toplam …-TL vekalet ücretinin davalı idarelerden (kusurları oranında) alınarak davacıya verilmesine,
8-Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca, davalı idareler lehine, reddedilen maddi tazminat tutarı üzerinden hesaplanan …TL ve reddedilen manevi tazminat tutarı için hesaplanan duruşmalı işleri ilişkin …-TL olmak üzere toplam …-TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalı idarelere verilmesine" şeklinde düzeltilmesi gerekmekte olup, … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı karar ve dayandığı gerekçe usul ve hukuka uygun olup bozulmasını gerektirecek bir sebep bulunmadığından, anılan kararın DÜZELTİLEREK ONANMASINA, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 50. maddesi uyarınca, bu onama kararının taraflara tebliğini ve bir örneğinin de belirtilen İdari Dava Dairesine gönderilmesini teminen dosyanın kararı veren ilk derece Mahkemesine gönderilmesine 19/04/2022 tarihinde oyçokluğuyla kesin olarak karar verildi.



KARŞI OY (X) :

Bir maddi zararın giderilmesine yönelik açılan tam yargı davalarında, tazminat kişinin mal varlığındaki zararın oluştuğu an itibariyle karşılanması gerektiğinden, istenilecek olan tazminatın gecikerek ödenmesi nedeniyle para değerinde enflasyondan dolayı meydana gelebilecek azalmayı karşılamaya yönelik olarak faize hükmedilmelidir.
Maddi zararlar, mal varlığında meydana gelen ve para ile değerlendirilebilen bir azalmayı ifade ettiklerinden, bu azalma miktarının idare tarafından telafi edilmediği süre içinde ayrıca enflasyon nedeni ile de kayba uğrayacağı açıktır. Manevi zararlar ise, mal varlığında meydana gelen somut bir azalma olmayıp, kişinin manevi varlığında ortaya çıkan olumsuzluklar olduğundan, manevi tazminat değerinin yargılama sonucu para olarak belirlenmesi zarara uğrayanı tatmin ve de bu zararın meydana getireni cezalandırma aracı olarak kullanılmasından kaynaklanmaktadır.
Bu itibarla, ilk defa yargı kararıyla para olarak değerlendirilebilen bir manevi tazminatın önceden davalı idarece belirlenmesi ve de ödenmesinin mümkün olmaması nedeniyle, ödemede gecikmeden bahsedilemeyeceği gibi, manevi tazminat, esasen bütün hususlar dikkate alınarak "takdiren" belirlendiğinden manevi tazminata faiz uygulanmaması gerektiği oyuyla kararın bu kısmına katılmıyorum.