Yargıtay 5. Hukuk Dairesi 2021/10739 Esas 2022/3254 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
Vek.Av. ...

Taraflar arasındaki imar uygulaması sırasında bedele dönüştürülen davacı payına takdir edilen karşılığın arttırılması ile ecrimisilin tahsiline ilişkin davada yapılan yargılama sonunda: Davanın kısmen kabulüne ilişkin verilen ilk derece mahkemesinin kararına karşı, taraf vekillerinin istinaf başvurusu üzerine İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi'nce 6100 sayılı HMK'nın 353/1-b-2 maddesi uyarınca ilk derece mahkemesi kararı kaldırılmak suretiyle esas hakkında yeniden karar verilmesine dair yukarıda gün ve sayıları yazılı kararının Yargıtay'ca incelenmesi taraf vekillerince verilen dilekçeler ile istenilmiş olmakla dosyadaki belgeler okunup uyuşmazlık anlaşıldıktan sonra gereği görüşülüp düşünüldü:
- K A R A R -
Dava, imar uygulaması sırasında bedele dönüştürülen davacı payına takdir edilen karşılığın arttırılması ile ecrimisilin tahsili istemine ilişkindir.
İlk derece mahkemesince davanın kısmen kabulüne ilişkin olarak verilen karara karşı, taraf vekilleri tarafından yapılan istinaf başvurusunun İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi'nce davacı yönünden esastan reddine, davalı idare yönünden kısmen kabulü ile ecrimisil talebinin reddine karar verilmesi gerektiği gibi maktu harç ve vekalet ücreti hükmedilmesi gerektiğinden bahisle 6100 sayılı HMK'nın 353/1-b-2 maddesi uyarınca yeniden esas hakkında karar verilmiş olup; hüküm taraf vekillerince temyiz edilmiştir.
Arsa niteliğindeki İstanbul İli, Esenler İlçesi, Atışalanı Mahallesi, 2 pafta 625 parsel sayılı taşınmaza 6745 sayılı Kanun'un 35. maddesi ile 2942 sayılı Yasaya eklenen geçici 12. maddesi uyarınca uygulamanın tapuda tescil edildiği tarih değerlendirme tarihi olarak esas alınıp, emsal karşılaştırması sonucu tespit edilen bedelin, Türkiye İstatistik Kurumu tarafından açıklanan Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi tablosuna göre, dava tarihine güncellenmesi suretiyle değer biçilmesi yöntem itibarıyla yasa hükümlerine uygun olduğu gibi; dava konusu taşınmaz Belediye Encümenin 27.12.1988 tarihli kararı ile tamamının bedele dönüştüğünden ecrimisil talebinin reddine karar verilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir. Ancak;
l)Bilirkişi incelemeleri yaptırılmıştır. Alınan rapor hüküm kurmaya elverişli değildir. Şöyle ki;

1-Kamulaştırma Kanunu'nun değer biçmeye ilişkin hükümleri 3194 sayılı Yasa'nın 17/son maddesi uyarınca kıyasen imar uygulaması sırasında bedele dönüştürülen davacı payına takdir edilen karşılığın arttırılması istemine ilişkin davalarda da uygulanır.
Kamulaştırma Kanunu'nun kıymet takdir esaslarını belirten 11. maddesinin 1. fıkrasının arsalara ilişkin (g) bendi uyarınca arsaların değerinin, değerlendirme gününden önceki özel amacı olmayan, zaruret olmadıkça yakın bölgelerde bulunan ve değerlendirme tarihine yakın emsal satışlara göre hesaplanması zorunludur.
Bu itibarla, emsal satışların değerlendirme tarihindeki karşılıklarının fiyat artış endekslerinin uygulanması suretiyle tespiti, bundan sonra emsal ile dava konusu taşınmazın eksik ve üstün yönlerinin neler olduğu ve oranları açıklanmak suretiyle değer biçilmesi gerekir.
Hükme esas alınan 3. ek bilirkişi kurulu raporunda incelenen kıyasi emsalin yüzölçümü dava konusu taşınmaza göre küçük olduğu gibi incelenen emsalin satış tarihindeki tapu kaydı ve değerlendirme tarihindeki emlak vergisine esas değerleri getirtilmeden denetime imkan sağlanmadığı gibi dosya içindeki bilirkişi raporu ile ek raporlarında belirlenen metrekare fiyatları arasında ciddi bir oransızlık olduğundan rapor hükme esas alınacak nitelikte değildir.
Bu durumda; uygulamanın tescil tarihinden önce satışı yapılan emsalleri bildirmeleri için taraflara süre verilmesi, gerektiğinde re'sen tapudan emsal celp edilerek taşınmazın, değerlendirme tarihi itibarıyla, emsal alınacak taşınmazın ise satış tarihi itibarıyla imar ya da kadastro parselleri olup olmadığı ilgili Belediye Başkanlığı ve Tapu Müdürlüğü'nden sorulması, ayrıca dava konusu taşınmazın; imar planındaki konumu, emsallere ve değerini etkileyen merkezi yerlere olan uzaklığını da gösterir krokisi ve dava konusu taşınmaz ile emsal taşınmazların re’sen belirlenen vergi değerleri ve emsal taşınmazların satış akit tablosu getirtilerek, dava konusu taşınmazın değerlendirmeye esas alınacak emsallere göre ayrı ayrı üstün ve eksik yönleri ve oranları açıklanmak suretiyle yapılacak karşılaştırma sonucu değerinin belirlenmesi bakımından yeniden oluşturulacak bilirkişi kurulu marifetiyle mahallinde keşif yapılarak alınacak rapor sonucuna göre hüküm kurulması gerektiğinin düşünülmemesi,
Doğru görülmemiştir.
Taraf vekillerinin temyiz itirazları yerinde olduğundan hükmün açıklanan nedenlerle HMK'nın 371. maddesi gereğince BOZULMASINA, taraflardan peşin alınan temyiz harçlarının istenildiğinde iadesine ve temyize başvurma harçlarının Hazineye irad kaydedilmesine, 01/03/2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.