Yargıtay 5. Hukuk Dairesi 2021/3808 Esas 2022/3314 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasındaki 4650 sayılı Yasa ile değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu’nun 19. maddesi uyarınca zemini Hazineye ait taşınmaz üzerinde bulunan muhdesat bedelinin tespiti davasından dolayı yapılan yargılama sonunda: davalı Hazine aleyhine açılan davanın husumet yokluğu nedeni ile reddine, diğer davalılar hakkında açılan davanın kabulüne dair verilen yukarıda gün ve sayıları yazılı hükmün Yargıtay'ca incelenmesi, davacı idare ve davalı Hazine vekilince verilen dilekçe ile istenilmiş olmakla, dosyadaki belgeler okunup uyuşmazlık anlaşıldıktan sonra gereği görüşülüp düşünüldü:

- K A R A R -
Dava, 4650 sayılı Yasa ile değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu’nun 19. maddesi uyarınca zemini Hazineye ait taşınmaz üzerinde bulunan muhdesat bedelinin tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece uyulan bozma kararı gereğince inceleme ve işlem yapılarak davalı ... aleyhine açılan davanın husumet yokluğu nedeni ile reddine, diğer davalılar hakkında açılan davanın kabulüne dair hüküm kurulmuş, karar davacı idare ve davalı Hazine vekillerince temyiz edilmiştir.
Davalı Hazine vekilinin tüm, davacı idare vekilinin aşağıdaki husus dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir. Şöyle ki;
1-Dava konusu taşınmaza değer biçerken münavebeye esas alınan meyve ağaçlarının değerlendirme tarihi olan 2012 yılı itibariyle, yaşlarına göre tespit edilecek verim miktarları İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğünden, üretim masrafları ile hasat dönemindeki toptan kilogram satış fiyatları ilgili resmi kuruluşlardan getirtilerek taşınmazın bulunduğu ilçedeki resmi veriler tespit edilemezse dava konusu taşınmaza yakın çevrede bulunan İl ve İlçe Tarım ve Orman Müdürlükleri ile resmi kuruluşlardan veriler getirtilip, bilirkişi raporu denetlenmeden eksik inceleme ile hüküm kurulması,
2- Davaya konu badem ağaçlarının; Diyarbakır 3. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 2011/118 Değişik iş sayılı acele kamulaştırma dosyasında 4-5 yaşlarında olduğu, bozma ilamı öncesi hükme esas alınan 25.09.2012 tarihli bilirkişi raporunda 5 yaşlarında olduğu, 30.12.2013 tarihli bilirkişi raporunda ise 6 yaşında olduğunun belirtildiği anlaşılmış olup, öncelikle badem ağaçlarının dava tarihi itibariyle yaşları net olarak tespit edilip, badem ağaçlarının kaç yaşında verim çağına geldiği, 1 dekara kaç tane badem ağacı isabet ettiği ve yaşlarına göre tespit edilecek verim miktarları, İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü'nden, üretim masrafları ile hasat dönemindeki toptan kilogram satış fiyatları ilgili resmi kuruluşlardan getirtilip, veriler tespit edilemediği takdirde, dava konusu taşınmaza yakın çevrede bulunan il ve ilçelerden getirtilip, değer tespit edilmesi, badem ağaçlarının dava tarihi itibari ile verim çağında olmadığının anlaşılması halinde ise, maktu fidan bedellerine hükmedilmesi gerekirken, eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması,
Doğru olmadığı gibi;
3-Anayasa Mahkemesi’nin 27/11/2020 gün 31317 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 16/07/2020 tarih 2018/104 Esas, 2020/39 Karar sayılı kararı ile 7139 sayılı Kanunla Değişik Kamulaştırma Kanunu’nun 10/8. fıkrasının dördüncü cümlesinin; “idarenin kıymet takdir komisyonunca tespit edilen bedelden az olması durumunda hâkim tarafından tespit edilen bedel, fazla olması durumunda idarenin kıymet takdir komisyonunca tespit ettiği bedel, peşin ve nakit olarak hak sahibi adına, kalanı ise bedele ilişkin kararın kesinleşmesine kadar üçer aylık vadeli hesapta nemalandırılmak ve kesinleşen karara göre hak sahibine verilmek üzere” bölümü ile yedinci cümlesinde yer alan “idarenin kıymet takdir komisyonunca tespit ettiği bedelden fazla olması halinde fazla olan tutarın bloke edildiğine” ibaresinin Anayasa’ya aykırı olduğu ve iptal edildiği nazara alınarak hüküm kurulması gerektiğinden,
Davacı idare vekilinin temyiz itirazları yerinde olduğundan hükmün açıklanan nedenlerle HUMK'un 428. maddesi gereğince BOZULMASINA, davalı Hazine harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına, 01/03/2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.