Danıştay İdare Dava Daireleri Kurulu 2022/20 Esas 2022/1546 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No : 2022/20
Karar No : 2022/1546

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … Barosu
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Kurumu
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : Danıştay Onuncu Dairesinin 29/06/2021 tarih ve E:2016/15694, K:2021/3681 sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: 08/12/2014 tarih ve 29199 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Marka Tescil Başvurularına Ait Mal ve Hizmetlerin Sınıflandırılmasına İlişkin Tebliğ'in (TPE: 2014/2) eki Mal ve Hizmetler Sınıflandırma Listesinin 45. sınıfında yer verilen "hukuki hizmetler (sınai ve fikri mülkiyet hakları konusunda danışmanlık hizmetleri dahil)" ifadesinin iptali istenilmiştir.
Daire kararının özeti: Danıştay Onuncu Dairesinin 29/06/2021 tarih ve E:2016/15694, K:2021/3681 sayılı kararıyla;
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun "Sürelerle İlgili Genel Esaslar" başlıklı 8. maddesi, "Dava Açma Süresi" başlıklı 7. maddesi, "Üst makamlara başvurma" başlıklı 11. maddesine yer verilerek,
Anılan hükümler uyarınca, ilan tarihini izleyen günden itibaren işlemeye başlayan dava açma süresi içerisinde idari davaya konu edilmeyen düzenleyici işlemlerin, bu tarihten sonra davaya konu edilebilmeleri için, ilgili hakkında uygulama işlemi tesis edilmiş olması, bu işlemin ise dava konusu edilen düzenleyici işlemin uygulanması niteliğinde bulunması gerektiği;
Dosyanın incelenmesinden; Marka Tescil Başvurularına Ait Mal ve Hizmetlerin Sınıflandırılmasına İlişkin Tebliğ'in (TPE: 2014/2) 08/12/2014 tarih ve 29199 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak aynı tarihte yürürlüğe girdiği, davacı Baro tarafından, 24/04/2016 tarihli dilekçe ile barolarına bağlı avukatların tabela isimlerinin Türk Patent Enstitüsü (TPE) tarafından markalaştırıldığının anlaşıldığı, bu uygulamanın 1136 sayılı Avukatlık Kanunu'na ve Türkiye Barolar Birliği Reklam Yasağı Yönetmeliği'ne aykırı olduğu belirtilerek uygulamanın sonlandırılması ve dayanağının bildirilmesi istemiyle başvuru yapıldığı, TPE tarafından, 18/05/2016 tarihli işlem ile başvurunun reddedildiği ve ret işleminin davacıya 25/05/2016 tarihinde tebliğ edildiği, davacı Baro tarafından, başvurunun reddi üzerine ret işlemi ilgi tutularak tekrar 12/08/2016 tarihli dilekçe ile uygulamanın mevzuata aykırı olduğu belirtilerek uygulamanın sonlandırılması istemiyle başvuru yapıldığı, TPE tarafından, 24/08/2016 tarihli işlem ile önceki başvuru ve ret işlemi ilgi tutularak uygulamanın mevzuata uygun olduğu belirtilerek başvurunun reddedildiği, ret işleminin 02/09/2016 tarihinde davacıya tebliği üzerine 08/12/2014 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanmış olan Marka Tescil Başvurularına Ait Mal ve Hizmetlerin Sınıflandırılmasına İlişkin Tebliğ'in (TPE: 2014/2) eki Mal ve Hizmetler Sınıflandırma Listesinin 45. sınıfında yer verilen "hukuki hizmetler (sınai ve fikri mülkiyet hakları konusunda danışmanlık hizmetleri dahil)" ifadesinin iptali istemiyle 01/11/2016 tarihinde bakılmakta olan davanın açıldığı;
2577 sayılı Kanun'un 7. maddesinde sözü edilen "uygulama işlemi" kavramının, kural koyucu nitelikteki düzenleyici işlemlere dayanılarak ilgililer hakkında tesis edilen ve onların menfaatlerinin ihlal edilmesi sonucunu doğuran, başka bir ifadeyle hukuksal durumlarında değişiklik yaratan bireysel nitelikteki işlemleri ifade ettiği;
Somut olayda 24/04/2016 ve 12/08/2016 tarihlerinde yapılan başvurular ile davacı tarafından barolarına bağlı avukatların tabela isimlerinin Türk Patent Enstitüsü (TPE) tarafından markalaştırıldığının anlaşıldığı, bu uygulamanın 1136 sayılı Avukatlık Kanunu'na ve Türkiye Barolar Birliği Reklam Yasağı Yönetmeliği'ne aykırı olduğu belirtilerek uygulamanın sonlandırılması ve dayanağının bildirilmesi istemiyle yapılan başvuru üzerine tesis edilen işlemlerin davacı yönünden bir uygulama işlemi kabul edilmesine olanak bulunmadığı gibi anılan ret işlemlerinin dava konusu edilmediği;
Dolayısıyla davacının, 24/04/2016 ve 12/08/2016 tarihlerinde yaptığı başvurular üzerine tesis edilen işlemlerin bir uygulama işlemi niteliği taşımadığı, anılan başvuruların reddi sonrasında düzenleyici işlemlerin iptal davasına konu edebileceğinin kabulünün kamu düzeninden sayılan dava açma süresinin gözardı edilmesi sonucunu doğuracağı;
Uyuşmazlık bu çerçevede değerlendirildiğinde, 08/12/2014 tarih ve 29199 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Marka Tescil Başvurularına Ait Mal ve Hizmetlerin Sınıflandırılmasına İlişkin Tebliğ'in (TPE: 2014/2) eki Mal ve Hizmetler Sınıflandırma Listesinin 45. sınıfında yer verilen "hukuki hizmetler (sınai ve fikri mülkiyet hakları konusunda danışmanlık hizmetleri dahil)" ifadesine karşı 2577 sayılı Kanun'un 7. maddesinde öngörülen süre içinde dava açmayan davacının, 24/04/2016 ve 12/08/2016 tarihli başvuruları dava açma süresini yeniden başlatmayacağından, bu başvuruların reddi üzerine 01/11/2016 tarihinde açılan davanın, süre aşımı nedeniyle esasının incelenmesine hukuken olanak bulunmadığı gerekçesiyle,
davanın süre aşımı nedeniyle reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, dava konusu Tebliğ'in uygulanmakla tükenmiş bir işlem olmayıp sürekli olarak uygulaması olan bir Tebliğ olduğu, dolayısıyla Avukatlık Kanunu'nun barolara verdiği yetkiler çerçevesinde mesleğin düzeninin sağlanması/korunması, meslektaşlar arasındaki ilişkilerin düzenlenmesi gibi amaçlarla Avukatlık Kanunu'na ve Türkiye Barolar Birliği Reklam Yasağı Yönetmeliği'ne aykırı şekilde uygulanan Tebliğ'in iptalinin, uygulama devam ettiği sürece istenmesinin mümkün olduğu; uygulanmanın sonlandırılması talebinin reddedilmesine ilişkin işlemlerin dava konusu edilen işlemin bir parçası olduğu, iptal kararı verilmesi halinde söz konusu ret işlemlerinin de hükümsüz kalacağı dikkate alındığında 02/09/2016 tarihinde tebliğ edilen işlem üzerine açılan davanın ret işlemlerini de kapsadığı; hukuka aykırı olan uygulamanın sonlandırılmasına yönelik taleplerin reddinin uygulama işlemi niteliği taşıdığı, zira Başkanlıklarınca yapılan başvurular ile avukatlarca marka tescil talebinde bulunulduğunda tescil işlemi yapılmasını engelleyecek şekilde talepte bulunulduğu ve tescil işlemlerine yönelik uygulamanın sonlandırılarak hukuka uygun hale getirilmesinin istenildiği; bu nedenlerle de davanın süresinde açıldığı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, istemin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'UN DÜŞÜNCESİ : Dava konusu Tebliğ'in uygulama işlemlerinin barolar adına değil avukatlar adına tesis edildiği ve yürürlükte bulunduğu ve uygulandığı müddetçe avukatlık mesleğinin hak ve menfaatlerini korumakla görevli ve yetkili barolar tarafından uygulanmasının sonlandırılmasının istenebileceği, bu nedenle davacının, 24/04/2016 ve 12/08/2016 tarihlerinde yaptığı başvurular sonucunda tesis edilen işlemlerin tebliği üzerine açılan davanın süresinde olduğu sonucuna varıldığından, davacının temyiz isteminin kabulü ile Daire kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Danıştay dava dairelerinin nihai kararlarının temyizen incelenerek bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan;
"a) Görev ve yetki dışında bir işe bakılmış olması,
b) Hukuka aykırı karar verilmesi,
c)Usul hükümlerinin uygulanmasında kararı etkileyebilecek nitelikte hata veya eksikliklerin bulunması" sebeplerinden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.


KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1.Davacının temyiz isteminin reddine,
2.Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle süre aşımı nedeniyle reddine ilişkin Danıştay Onuncu Dairesinin temyize konu 29/06/2021 tarih ve E:2016/15694, K:2021/3681 sayılı kararının ONANMASINA,
3.Kesin olarak, 20/04/2022 tarihinde oyçokluğu ile karar verildi.




KARŞI OY
X- 1136 sayılı Avukatlık Kanunu'nun "Baroların kuruluş ve nitelikleri" başlıklı 76. maddesinde, baroların; avukatlık mesleğini geliştirmek, meslek mensuplarının birbirleri ve iş sahipleri ile olan ilişkilerinde dürüstlüğü ve güveni sağlamak; meslek düzenini, ahlâkını, saygınlığını, hukukun üstünlüğünü, insan haklarını savunmak ve korumak, avukatların ortak ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla tüm çalışmaları yürüten, tüzel kişiliği bulunan, çalışmalarını demokratik ilkelere göre sürdüren kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşları olduğu düzenlenmiş, 95. maddesinde de, avukatlık onurunun ve meslek düzeninin korunmasını, mesleğin adalet amaçlarına uygun olarak bağlılık ve onurla yapılmasını sağlamak ve meslekî ödevler hususunda baro mensuplarına yol göstermek ve onlara bilgi vermek ve meslekî görevlerin yapılıp yapılmadığını denetlemek, mesleğe ve meslek mensuplarına yönelik hak ihlâllerine karşı avukatlık mesleğini ve meslektaşlarını savunmak, bu konularda her türlü yasal ve idarî girişimde bulunmak baro yönetim kurulunun görevleri arasında sayılmıştır.
Dosyanın incelenmesinden; davacı Baro tarafından, 24/04/2016 tarihli dilekçe ile Barolarına bağlı avukatların tabela isimlerinin Türk Patent Enstitüsü (TPE) tarafından markalaştırıldığının anlaşıldığı, bu uygulamanın 1136 sayılı Kanun'a ve Türkiye Barolar Birliği Reklam Yasağı Yönetmeliği'ne aykırı olduğu belirtilerek uygulamanın sonlandırılması ve dayanağının bildirilmesi istemiyle başvuru yapıldığı, TPE tarafından, 18/05/2016 tarihli işlem ile başvurunun reddedildiği ve ret işleminin davacıya 25/05/2016 tarihinde tebliğ edildiği, davacı Baro tarafından, başvurunun reddi üzerine ret işlemi ilgi tutularak 12/08/2016 tarihli dilekçe ile uygulamanın mevzuata aykırı olduğu belirtilerek uygulamanın sonlandırılması istemiyle başvuru yapıldığı, TPE tarafından, 24/08/2016 tarihli işlem ile önceki başvuru ve ret işlemi ilgi tutularak uygulamanın mevzuata uygun olduğu belirtilerek başvurunun reddedildiği, ret işleminin 02/09/2016 tarihinde davacıya tebliği üzerine 08/12/2014 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanmış olan Marka Tescil Başvurularına Ait Mal ve Hizmetlerin Sınıflandırılmasına İlişkin Tebliğ'in (TPE: 2014/2) eki Mal ve Hizmetler Sınıflandırma Listesinin 45. sınıfında yer verilen "hukuki hizmetler (sınai ve fikri mülkiyet hakları konusunda danışmanlık hizmetleri dahil)" ibaresinin iptali istemiyle 01/11/2016 tarihinde bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Dava konu edilen Tebliğ'in uygulama işlemleri barolar adına değil avukatlar adına tesis edilmektedir. Yayımlandığı tarihten itibaren sürekli olarak uygulanmakta olan Tebliğ'in, avukatlık mesleğinin hak ve menfaatlerini korumakla görevli ve yetkili barolar tarafından uygulanmasının sonlandırılmasının, uygulama devam ettiği müddetçe istenilmesi mümkün olup; davacının, 24/04/2016 ve 12/08/2016 tarihlerinde yaptığı başvurular sonucunda tesis edilen işlemlerin tebliği üzerine açılan davanın süresinde olduğu sonucuna varıldığından, davacının temyiz isteminin kabulü ile Daire kararının bozulması oyuyla, karara katılmıyoruz.