8. Hukuk Dairesi 2019/3431 E. , 2021/1742 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ : Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi
DAVA TÜRÜ : Galleye Müstehak Vakıf Evladı Olduğunun Tespiti
İLK DERECE
MAHKEMESİ : Anadolu 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasında görülen ve yukarıda açıklanan davada yapılan yargılama sonunda ... Anadolu 1.Asliye Hukuk Mahkemesinin 19.10.2017 tarihli ve 2016/111 Esas, 2017/297 Karar sayılı kararıyla davanın kabulüne karar verilmiş, Mahkeme hükmüne karşı davalı vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine ... Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun esastan reddine şeklinde hüküm kurulmuş olup, bu kez davalı vekilinin Bölge Adliye Mahkemesi kararını temyizi üzerine Dairece dosya incelendi, gereği düşünüldü:
K A R A R
Davacılar vekili, müvekkillerinin babası ...’ün ... Valisi ... Vakfının evladı olduğunu, buna ilişkin kesinleşmiş mahkeme kararının bulunduğunu, babalarının 31.10.2015 tarihinde vefat ettiğini belirterek, davacıların galleye müstehak vakıf evladı olduklarının tespitini talep etmiştir.
Davalı vekili, davacının dava konusu vakıfla soybağını ispatlaması gerektiğini belirterek bilirkişi incelemesi talebinde bulunmuş, davanın kabulü halinde davanın mahiyeti gereği yargılama giderleri ve vekalet ücretinden sorumlu tutulmamaları gerektiğini savunmuştur.
Mahkemece yapılan yargılama sonunda, davanın kabulüne dair verilen karar hakkında davalı vekili istinaf kanun yoluna başvurmuş, ... Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi tarafından istinaf talebinin esastan reddine dair verilen karar, davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava, galleye müstehak vakıf evladı olduğunun tespitine ilişkindir.
Kural olarak bir vakıftan galle fazlasının alınabilmesi için açılan davada, öncelikle vakfeden ile soybağının ispatlanması, sonra da vakfiyede öngörülen şartların gerçekleşmesi gerekir. Yani bu tür davalarda incelenecek ilk husus; davacılar ile vakfeden arasında iddia edildiği üzere kan bağı yolu ile soybağı mevcut olup olmadığı, eğer soybağı kurulabiliyorsa ikinci aşamada vakfiyelerde galle fazlası için öngörülen şartların somut olayda davacılar yönünden gerçekleşip gerçekleşmediğinin araştırılması olacaktır.
Davacılar tarafından sunulan, babaları olan ...’ün vakıf evladı olduğunun tespit edildiğine ilişkin ... 12. Asliye Hukuk Mahkemesinin 1997/168 Esas ve 1999/558 Karar sayılı ilamı ve davacıların galleye müstehak vakıf evladı olduğunu bildirir bilirkişi raporu doğrultusunda mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş ve Bölge Adliye Mahkemesince davalı vekilinin istinaf talebi esastan reddedilmiş ise de, eksik araştırmayla hüküm verilmesi doğru görülmemiştir.
Somut olayda, ... Genel Müdürlüğünün 627 numaralı defterin 57. sayfa 25. sırasında kayıtlı ... Valisi ... Vakfına ait 15 ... 1168 tarihli vakfiyede; “baki kalan galleyi evlad-ı sulbiyelerinin zükur ve inasa ve sair ve kebiri ale’sseviye beyninde taksim ve mutasarrıf olup, neuzu billahi Te’ala evlad-ı sulbiyelerinin inkirazından sonra evlad-ı sulbiyelerimin gerek zükur ve gerek inas ve evlad-ı evlad-ı evladları batnen ba’de batnin ve karnen ba’de karnin ebeden ma tenaselu karn-i evvelde bulunanlar vech-i meşruha üzere...” denilmek suretiyle galle fazlasının ikinci batından sonra ön batında vakıf evladı varken sonraki batında bulunanların hak sahibi olamayacakları kuralı ile vakıf gelirinin kız erkek ayrımı yapılmadan evlada bırakıldığı görülmektedir.
Mahkemece yapılması gereken iş; davacıların gidilebildiği kadar üstsoyu ve bunların bütün mirasçılarına ait nüfus kayıtları getirtildikten sonra, daha önce verilmiş ve kesinleşmiş galle fazlasına müstehak evlat kararlarında adı geçen vakıf evlatlarının açık kimlik ve nüfus kayıtlarına göre bir soyağacı çıkartılarak irtibat sağlanması, buna dair taraf delillerinin toplanması ile uzman bilirkişiden denetime elverişli bilirkişi raporu alınarak sonucuna göre karar vermek olmalıdır.
SONUÇ: Davalı vekilinin temyiz isteminin kabulü ile temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının, yukarıda yazılı sebeplerden dolayı 6100 sayılı HMK"nin 373/1. maddeleri uyarınca KALDIRILMASINA, İlk Derece Mahkemesi kararının yukarıda belirtilen nedenle BOZULMASINA, dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin de Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, peşin harcın istek halinde temyiz edene iadesine, 01.03.2021 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.