Danıştay 6. Daire 2019/12160 Esas 2022/5016 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2019/12160
Karar No : 2022/5016

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : ...Belediye Başkanlığı - ...
VEKİLİ : Av. ...

KARŞI TARAF (DAVACILAR) : 1- ...
2- ...
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN KONUSU : ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararının iptale ilişkin kısmının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Aydın ili, Çine İlçesi, ...Mahallesi, ...pafta, ...ada, ...parsel sayılı taşınmaz üzerine kat karşılığı inşaat sözleşmesine istinaden inşa edilen yapıların müteahhitleri olan davacıların, söz konusu inşaatın yapı denetim firmasının, bilgisi dışında iş yeri teslim tutanağı da düzenlenmeksizin inşaata başlanıldığından bahisle, 3194 sayılı Kanunun 28. maddesi uyarınca inşaat için performans analizi yapılması, ayrıntılı teknik rapor (yapı güvenlik raporu) hazırlanması ve yapı denetim firmasınca uygunluk görüşünün verilmesine ve yapı müteahhidi olan davacılara aynı Kanununun 42. maddesi uyarınca 187.792,17-TL imar para cezası verilmesine ilişkin Çine Belediyesi Encümeninin ...tarih ve ...numaralı kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: .... İdare Mahkemesince verilen ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararda; taşınmaz üzerinde yapılan inşaatın müteahhitleri olan davacılar tarafından 20/12/2016 tarihinde inşaat ruhsatı alınarak ... Yapı Denetim Firması ile anlaştıkları ve söz konusu inşaatın başlaması aşamasında ... Yapı Denetim Firmasına bilgi verilmediği ve davacılar tarafından yapı denetim firmasına iş teslimi yapılmadığı anlaşıldığından, dava konusu encümen kararının, inşaat için performans analizi yapılması, ayrıntılı teknik rapor (yapı güvenlik raporu) hazırlanması, yapı denetim firmasınca uygunluk görüşünün verilmesi ve yapılan deney ve statik performans analizi sonuçlarının uygun çıkmaması durumunda yapı güçlendirme projeleri hazırlanarak yapı güçlendirmesinin yapılması yönünde alınan kısmında hukuka aykırılık görülmediği, 187.792,17-TL imar para cezası verilmesi kısmında ise; dava konusu encümen kararında yapıda ruhsat ve eki projelerine aykırı bir imalatın bulunmadığının belirtildiği, İmar Kanunu'nun 42. maddesine göre yapı müteahhidine para cezası verilebilmesi için ruhsat alınmaksızın veya ruhsata, ruhsat eki etüt ve projelere veya imar mevzuatına aykırı olarak yapı yapılması gerektiği anlaşıldığından dava konusu encümen kararının 187.792,17-TL imar para cezası verilmesi kısmında hukuka uyarlık görülmediği sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle, dava konusu işlemin 187.792,17-TL imar para cezası verilmesine ilişkin kısmın iptaline, inşaat için performans analizi yapılması, ayrıntılı teknik rapor (yapı güvenlik raporu) hazırlanması, yapı denetim firmasınca uygunluk görüşünün verilmesi ve yapılan deney ve statik performans analizi sonuçlarının uygun çıkmaması durumunda yapı güçlendirme projeleri hazırlanarak yapı güçlendirmesinin yapılması yönündeki kısmının ise reddine karar verilmiştir.

Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve istinaf dilekçelerinde ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, yapı ruhsatının alınmasının inşaata başlamak için tek başına yeterli olmadığı, yapı ruhsatının alınmasını takiben yapı sahibi, yapı denetim kuruluşu, yapı müteahhidi veya yapı müteahhidi adına şantiye şefi tarafından imza altına alınıp ilgili idareye işyeri teslim tutanağı sunulmadan inşaata başlanılamayacağı, denetimli yapı yapılmasının 3194 sayılı İmar Kanununun 28. Maddesi ile 4708 sayılı Yapı Denetim Kanununa aykırı olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ ...DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY :
Aydın ili, Çine ilçesi, ...Mahallesi, ...pafta, ...ada, ...parsel sayılı taşınmaz üzerine kat karşılığı inşaat sözleşmesine istinaden inşa edilen yapıların müteahhitleri olan davacıların, söz konusu inşaatın yapı denetim firmasının, bilgisi dışında iş yeri teslim tutanağı da düzenlenmeksizin inşaata başlanıldığının 12/01/2017 tarihli yapı tatil tutanağı ile tespiti üzerine, 3194 sayılı Kanunun 28. maddesi uyarınca inşaat için performans analizi yapılması, ayrıntılı teknik rapor (yapı güvenlik raporu) hazırlanması ve yapı denetim firmasınca uygunluk görüşünün verilmesine ve yapı müteahhidi olan davacılara aynı Kanunun 42. maddesi uyarınca müteahhit olan davacılara 187.792,17-TL imar para cezası verilmesine ilişkin Çine Belediyesi Encümeninin ...tarih ve ...numaralı kararı alınmıştır.
Bunun üzerine görülmekte olan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
3194 sayılı İmar Kanununun 32. maddesinin 1. fıkrasında; "Bu Kanun hükümlerine göre; ruhsat alınmadan yapıya başlandığı veya ruhsat ve eklerine veya ruhsat alınmadan yapılabilecek yapılarda projelerine ve ilgili mevzuatına aykırı yapı yapıldığı ilgili idarece tespiti, fenni mesulce tespiti ve ihbarı veya herhangi bir şekilde bu duruma muttali olunması üzerine, belediye veya valiliklerce o andaki inşaat durumu tespit edilir. Yapı mühürlenerek inşaat derhal durdurulur." hükmüne yer verilmiştir. Aynı Kanun'un 42. maddesinde ise para cezası ile ilgili düzenlemelere yer verilmiş olup, ruhsat alınmaksızın veya ruhsata, ruhsat eki etüt ve projelere veya imar mevzuatına aykırı olarak yapılan yapının sahibine, yapı müteahhidine veya aykırılığı altı iş günü içinde idareye bildirmeyen ilgili fenni mesullere yapının mülkiyet durumuna, bulunduğu alanın özelliğine, durumuna, niteliğine ve sınıfına, yerleşmeye ve çevreye etkisine, can ve mal emniyetini tehdit edip etmediğine ve aykırılığın büyüklüğüne göre, beşyüz Türk Lirasından az olmamak üzere, maddede öngörülen şekilde hesaplanan idari para cezalarının uygulanacağı belirtilmiştir.
Öte yandan, 4708 sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanunun 1. maddesinde; Kanunun amacının, can ve mal güvenliğini teminen, imar plânına, fen, sanat ve sağlık kurallarına, standartlara uygun kaliteli yapı yapılması için proje ve yapı denetimini sağlamak ve yapı denetimine ilişkin usul ve esasları düzenlemek olduğu, 2. maddesinde; bu Kanun kapsamına giren her türlü yapının Bakanlıktan aldığı izin belgesi ile çalışan ve münhasıran yapı denetimi ile uğraşan tüzel kişiliğe sahip yapı denetim kuruluşlarının denetimine tabi olduğu, yapının, ruhsat ve ekleri ile mevzuata uygun olarak yapılmasını denetlemenin yapı denetim kuruluşunun görevlerinden olduğu, 5. maddesinde; yapı denetim hizmet sözleşmelerinin, yapı sahipleri ile Bakanlıkça yayımlanacak usul ve esaslara göre elektronik ortamda belirlenen yapı denetim kuruluşları arasında akdedileceği, yapı denetimi hizmet sözleşmesinde yer alan hükümlere yapı sahibince uyulmaması halinde ilgili idare tarafından yapı tatil tutanağının düzenlenmesi suretiyle inşaatın durdurulacağı, Yapı Denetimi Uygulama Yönetmeliğinin 9. maddesinin 6. fıkrasında ise; yapı müteahhidi veya onu temsilen görevlendirilen şantiye şefi, inşaatta herhangi bir imalata başlamadan en az bir gün önce, yapılacak imalatı yapı denetim kuruluşuna haber vermek zorunda olduğunu ancak bu durumun yapı denetim kuruluşunun işin denetimsiz ilerlemesinden doğabilecek sorumluluğunu ortadan kaldırmayacağını düzenlenmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda yazılı mevzuat hükümlerinin birlikte incelenip değerlendirilmesinden; can ve mal güvenliğini teminen, imar plânına, fen, sanat ve sağlık kurallarına, standartlara uygun bir yapı yapılması için proje ve yapı denetiminin sağlanması yolunda yapı sahiplerince yapı denetim kuruluşuyla sözleşme yapılması anlaşılması gerektiği, bu yapılmadan yapı ruhsatı verilemeyeceği gibi, ruhsatlı bir şekilde inşasına başlanılan yapıda, yapıyı denetlemekle yükümlü olan yapı denetim kuruluşunun herhangi bir nedenle görevinin sona ermesi durumunda da başka bir yapı denetim kuruluşuyla sözleşme yapılmadıkça inşaatın devamına kesinlikle izin verilmeyeceği, belirtilen bu hususların temini için ise ilgili idaresince 3194 sayılı Kanun'un 32. maddesi uyarınca yapı tatil tutanağı düzenlenmek suretiyle yapının mühürlenmesi gerektiği açıkça anlaşılmaktadır. Diğer taraftan, durdurulan yapının inşasına izinsiz şekilde devam edilmesi halinde ilgililer hakkında, yapının durdurulduğu inşaat seviyesinden sonra yapılan yapı kısımlarının metrajının esas alınması suretiyle İmar Kanunun 42. maddesi uyarınca para cezası verilebileceği de açıktır.
Uyuşmazlıkta, Aydın ili, Çine ilçesi, ...mahallesi, ...pafta, ...ada, ...parsel sayılı taşınmaz üzerinde yapılan inşaatın müteahhitleri olan davacılar tarafından, 20/12/2016 tarihinde inşaat ruhsatı alınarak ... Yapı Denetim Firması ile anlaştıkları ve söz konusu inşaatın başlaması aşamasında ... Yapı Denetim Firmasına bilgi verilmediği ve davacılar tarafından yapı denetim firmasına iş teslimi yapılmadığı anlaşıldığından, bu eksiklikler yerine getirilmeden söz konusu inşaatın yapımına devam edildiği anlaşıldığından, davalı idarece söz konusu aykırılık nedeniyle davacıya 3194 sayılı Kanunun 42. maddesi uyarınca para cezası verilebileceği ve işin esasının incelenmesi suretiyle karar verilmesi gerektiği sonucuna ulaşıldığından dava konusu işlemde hukuka aykırılık görülmemiştir.
Bu itibarla, dava konusu işlemin iptaline ilişkin Mahkeme kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davalının temyiz isteminin kabulüne,
2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin Mahkeme kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararının para cezasına ilişkin kısmının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 20/04/2022 tarihinde, kesin olarak, oyçokluğuyla karar verildi.

KARŞI OY (X) :
Temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararının, onanması gerektiği oyu ile çoğunluk kararına katılmıyorum.