MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasındaki davanın yapılan duruşması sonunda kurulan hükmün Yargıtayca incelenmesi davacı ... Yönetimi ve davalı Hazine tarafından istenilmekle, süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten sonra dosya incelendi, gereği düşünüldü:

K A R A R

Davacı ... Yönetimi, Meram ilçesi,... köyünde; Konya İli Mera Komisyon Başkanlığınca 4342 sayılı Mera Kanunu gereğince 2004 yılında yapılan mera tesbit ve tahdit çalışmasında mera olarak tesbit ve tahdit edilen 20000 m2 yüzölçümündeki 271 ada 1 sayılı parselin...köyünde 1980 yılında yapılarak kesinleşen orman kadastrosunda orman sınırları içine alınarak, 6831 sayılı Kanunun 11. maddesi gereğince 23/10/1986 tarihinde orman niteliği ile Hazine adına tescil edilen 10238000 m2 yüzölçümündeki...köyü 1207 parsel sayılı taşınmaz içinde bulunduğunu ileri sürerek, 271 ada 1 parsel sayılı taşınmaza ilişkin mera tesbit kararının iptalini istemiştir. Mahkemece davanın reddine karar verilmiş, hükmün temyizi üzerine Dairemizin 2006/12054-11419 sayılı kararında özetle; ""Mahkemece, Orman Yönetiminin iddiası yönünden araştırma ve inceleme ile keşif yapılmaksızın, Konya Valiliğince 1207 sayılı parselin mera olarak tesbit edilmediğinin bildirildiği, bu nedenle Orman Yönetiminin dava açmakta hukuki yararının bulunmadığı nedeniyle davanın reddine karar verilmesi doğru değildir.
Bu nedenle, mahkemece, serbest orman mühendisleri arasından seçilecek bir uzman orman yüksek mühendisi ve bir harita mühendisinden veya olmadığı takdirde bir tapu fen memurundan oluşturulacak bilirkişi kurulu aracılığıyla yapılacak keşifte...köyünde 08/05/1980 tarihinde ilân edilerek kesinleşen orman kadastrosuna ilişkin tahdit haritası,...köyü 1207 sayılı parselin krokisi,... Köyü 271 ada 1 parseli ve tüm çevresini gösteren Konya M28-d-06-b ve 01 -c numaralı tapulama paftası ile mera tesbit ve tahdidine ilişkin harita ölçekleri denkleştirilerek birbirleri üzerine aplike edilmeli, 271 ada 1 sayılı parselin...köyünde yapılarak kesinleşen orman kadastrosundaki konumu duruksamaya yer vermeyecek biçimde saptanmalı, bilirkişilere tahdit hattı ile irtibatlı, yine 271 ada 1 sayılı parsel ile 1207 parsel sayılı taşınmazları bir arada gösterir müşterek krokili rapor düzenlettirilmeli, 1207 sayılı parselin Maliye Bakanlığınca Orman Genel Müdürlüğüne 178 sayılı kararnamenin 13/d maddesi gereğince tahsisine ilişkin tüm yazı ve belgeler getirtilerek değerlendirilerek oluşacak sonuç çerçevesinde bir karar verilmeli"" gereğine değinilerek hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozma kararına uyulduktan sonra, dava konusu edilen taşınmazın Konya ili, Meram ilçesi sınırları içinde kaldığı gerekçesi ile yetkisizlik kararı verilerek dosya Konya Asliye Hukuk Mahkemesine gönderilmiş, mahkemece davanın kısmen kabulüne, dava konusu Meram ilçesi,... köyü, ...mevkii 270 ada 1 parsel sayılı taşınmazın dosyadaki 15/07/2013 tarihli fen bilirkişi Mevlüt Çetin krokisinde (A) harfi ile gösterilen 16.304,45 m2"lik yerin kesinleşmiş orman tahdit haritası içerisinde olması nedeni ile orman vasfı ile Hazine adına tapuya kayıt ve tesciline, 271 ada 1 sayılı parselin krokide kalan kısım olarak gösterilen B=3695,55 m2"lik kısmının önceden olduğu gibi mera olarak bırakılmasına ve özel siciline kaydına, ... hakkında açılan davanın husumet nedeniyle reddine karar verilmiş, hükmün temyizi üzerine Dairemizin 2014/3442 – 6089 sayılı kararıyla “Meraların kullanma hakkı, sınırları içinde bulunduğu köye; mülkiyet hakkı, Hazineye ait olduğundan, mera nitelikli taşınmazlar yönünden Köy Tüzel Kişiliğinin zorunlu dava arkadaşlığı vardır. Bu husus, mahkemece kendiliğinden gözönünde bulundurularak, öncelikle, çekişmeli taşınmazın bulunduğu Hasahşeyh Köyü Tüzel Kişiliği davaya dahil ettirilerek taraf teşkili sağlanmamıştır. Davanın eksik taraf teşkiliyle sonuçlandırılması usûl ve kanuna aykırıdır. Bundan ayrı, mahkemece yapılan inceleme ve araştırma da hüküm kurmaya yeterli değildir.
Şöyle ki; dava, mera olarak sınırlandırılan... köyü 271 ada 1 parsel sayılı taşınmazın, kesinleşen tahdit içinde kaldığı ve orman sayılan yerlerden olduğu iddiasıyla, 4342 sayılı Kanun gereğince yapılan tahsis işleminin iptali istemine ilişkindir. Davacı ... Yönetimi çekişmeli taşınmazın...köyünde, 1982 yılında yapılıp kesinleşen orman kadastrosu neticesinde orman olarak tescil edilen 1207 parsel içinde kaldığını belirtmektedir. Mahkemece yapılan keşif ve alınan orman bilirkişi raporunda çekişmeli 271 ada 1 parsel sayılı taşınmazın (A)=16304,45 m2"lik kısmının...köyünde yapılıp kesinleşen tahdit içinde kaldığı,... köyünde yapılan ve arazi kadastro çalışmaları ile birlikte 01/02/1999 - 03/03/1999 tarihleri arasında ilân edilerek kesinleşen orman sınırlarının tesbiti çalışmalarında ise 271 ada 1 sayılı parselin orman sınır hattının dışında bırakıldığı belirtilmesi karşısında mahkemece çekişmeli taşınmazın hangi köy sınırları içinde kaldığı tam olarak belirlenmemiş, komşu...köyünde yapılan orman tahdidinin çekişmeli taşınmazın bulunduğu... Köyünde ilân edilip edilmediği, yapılan tahditin... Köyündeki taşınmazlar yönünden geçerli olup olmadığı hususu tartışılmamış,... Köyünün öncesinde komşu...köyünden ayrılıp ayrılmadığı ilgili yerlerden sorularak belirlenmemiştir. Eksik inceleme ve araştırma ile yetersiz bilirkişi raporlarına dayanarak hüküm kurulamaz.
Bu nedenle; mahkemece öncelikle, çekişmeli taşınmazdan yararlanan... köyünün, davaya davalı olarak dahil edilerek, süre verilip delilleri toplanmalı, komşu parsel tutanak ve dayanakları, her iki köye ait kadastro paftaları,...köyünde 08/05/1980 tarihinde ilân edilerek kesinleşen orman kadastrosuna ilişkin işe başlama, çalışma, işi bitirme ve sonuçlarının askı ilân tutanakları ile taşınmazın bulunduğu yeri orman tahdit sınır noktalarıyla birlikte gösterir onaylı orman tahdit harita örneği ile... Köyünün öncesinde...Köyü"nden ayrılıp ayrılmadığı,...köyünde yapılan tahditin... köyünde ilân edilip edilmediği hususları sorularak var ise buna ilişkin belgeler ile askı ilân tutanağı, ilgili yerlerden getirtildikten sonra önceki bilirkişiler dışında serbet orman mühendisleri arasından seçilecek üç uzman orman yüksek mühendisi ve bir harita mühendisinden veya olmadığı takdirde bir tapu fen memurundan oluşturulacak bilirkişi kurulu aracılığıyla yapılacak keşifte...köyünde 08/05/1980 tarihinde ilân edilerek kesinleşen orman kadastrosuna ilişkin tahdit haritası,...Köyü 1207 sayılı parselin krokisi, Hasenşeyh köyü 271 ada 1 parseli ve tüm çevresini gösteren kadastro paftası ile mera tesbit ve tahdidine ilişkin harita ölçekleri denkleştirilerek sağlıklı bir biçimde zemine uygulanıp, değişik açı ve uzaklıklarda olan en az 4 ya da 5 orman tahdit sınır (OTS) noktasını gösterecek biçimde çekişmeli taşınmazın tahdit hattına göre konumu duraksamaya yer vermeyecek biçimde saptanmalı; 271 ada 1 sayılı parselin...köyünde yapılarak kesinleşen orman kadastrosundaki konumu duruksamaya yer vermeyecek biçimde saptanmalı, bilirkişilere tahdit hattı ile irtibatlı, yine 271 ada 1 sayılı parsel ile 1207 parsel sayılı taşınmazları bir arada gösterir müşterek krokili rapor düzenlettirilmeli ve oluşacak sonuç çerçevesinde bir karar verilmelidir.
Kabule göre ise; çekişmeli parsel numarası 271 ada 1 olmasına rağmen dava dışı 270 ada 1 sayılı parsel hakkında hüküm kurulmuş olması, kesinleşen tahdit içinde, orman niteliği ile Hazine adına tapuda kayıtlı 1207 sayılı parsel içinde, kaldığı belirtilen (A)=16304,45 m2"lik kısım yönünden mera kaydının iptali ile yetinilmesi gerekirken mükerrer sicil oluşturacak şekilde yeniden tapuya tesciline karar verilmesi de doğru görülmemiştir” gereğine değinilerek hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yapılan yargılama sonucunda davanın davalı Maliye Hazinesi yönünden ve dahili davalı ... Köyü Tüzel Kişiliği yönünden kısmen kabulüne ve... ilçesi, ... Köyü,... mevkii, 271 ada, 1 parsel sayılı taşınmazın dosyadaki 20/07/2015 tarihli bilirkişi heyetine ekli krokide (B) harfi ile gösterilen 16400,68 m2"lik kısmının mera olarak tespiti kararının iptaline, geri kalan ve 3599,32m2"lik kısmının ise mera olduğuna,...köyü hakkında açılan davanın husumet nedeniyle reddine, karar verilmiş, hüküm davacı ... Yönetimi ve davalı Hazine tarafından temyiz edilmiştir.
Dava dilekçesindeki açıklamaya göre dava, orman niteliği ile tapuda kayıtlı bulunan taşınmazın mera komisyonu tarafından mera olarak tesbit ve tahdit edilmesine ilişkin kararının iptaline ilişkindir
Mahkemece verilen karar usul ve yasaya aykırıdır. Şöyle ki; 6100 sayılı HMK"nın 50. maddesinde medenî haklardan yararlanma ehliyetine sahip olanın davada taraf ehliyetine de sahip olacağı, 51. maddesinde dava ehliyetinin medenî hakları kullanma ehliyetine göre belirleneceği, 114/d maddesinde ise taraf ve dava ehliyetinin dava şartlarından olduğu ve 115. madde uyarınca da mahkemenin dava şartlarının mevcut olup olmadığını davanın her aşamasında kendiliğinden araştıracağı belirtilmektedir.
4721 sayılı TMK"nın 47, 48, 49 ve 50. maddelerinde de tüzel kişiliğin kazanılması, hak ehliyeti ile fiil ehliyeti ve bunun kullanılmasına ilişkin hükümler yer almaktadır.
442 sayılı Köy Kanununun 37/7. maddesi uyarınca da köy tüzel kişiliği adına dava açmak ve açılan davayı takip yetkisi köy muhtarına aittir. Köy muhtarının hukukî bir engelinin çıkması durumunda bu yetki aynı Kanunun 33/b maddesine göre köy derneğinin seçeceği temsilciye tanınmıştır.
Ancak, On Dört İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Yedi İlçe Kurulması İle Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair 6360 sayılı Kanunun 1. maddesi gereğince;
1) Aydın, Balıkesir, Denizli, Hatay, Malatya, Manisa, Kahramanmaraş, Mardin, Muğla, Ordu, Tekirdağ, Trabzon, Şanlıurfa ve Van illerinde, sınırları il mülki sınırları olmak üzere aynı adla büyükşehir belediyesi kurulmuş ve bu illerin il belediyeleri büyükşehir belediyesine dönüştürülmüştür.
2) Adana, Ankara, Antalya, Bursa, Diyarbakır, Eskişehir, Erzurum, Gaziantep, İzmir, Kayseri, Konya, Mersin, Sakarya ve Samsun Büyükşehir Belediyelerinin sınırları il mülkî sınırlarıdır.
3) Birinci ve ikinci fıkrada sayılan illere bağlı ilçelerin mülkî sınırları içerisinde yer alan köy ve belde belediyelerinin tüzel kişiliği kaldırılmış, köyler mahalle olarak, belediyeler ise belde ismiyle tek mahalle olarak bağlı bulundukları ilçenin belediyesine katılmıştır.
Aynı Kanunun geçici 1. maddesinin onüçüncü fıkrasında; "1. maddeye göre tüzel kişiliği kaldırılan belediye ve köylerin mahkemelerde süren davalarında katıldıkları ilçe belediyesi taraf olur" hükmü yer almaktadır.
Bu hüküm Kanunun "Yürürlük" başlıklı 36. maddesi uyarınca ilk mahalli idareler genel seçiminin yapıldığı 30.03.2014 tarihinde yürürlüğe girmiş bulunmaktadır.
Somut olaya gelince; davalı ... ve... köy tüzel kişiliğinin, 6360 sayılı Kanunun yukarıda belirtilen hükümleri gereğince tüzel kişiliği kaldırıldığından mahkemece ilgili köylerin bağlı bulundukları ilçe belediyeleri ile bu ilçe belediyelerinin bağlı bulunduğu Büyükşehir Belediyesinin de davada taraf olacağı dikkate alındığında 6360 sayılı Kanunun geçici 1. maddesinin onüçüncü fıkrası gereğince işlem yapılması gerektiği halde davaya devamla yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiştir.
Ayrıca, davacı ... Yönetimi taşınmazın evveliyatının orman sayılan yerlerden olduğu ve aynı zamanda taşınmazın kesinleşen orman sınırları içerisinde kaldığını iddia etmiştir.
Mahkemece yapılan araştırmadan taşınmazın idari olarak... köyü sınırları
içerisinde kaldığı belirlenmiş, ancak... köyünde yapılarak ilan edilen orman tahdidinde taşınmazın çalışma alanı içerisine alınmadığı,...köyünde yapılarak ilan edilen orman tahdidinde ise taşınmazın kısmen orman sınırları içerisine alındığı belirlenmiş olmasına rağmen...köyünde yapılarak ilan edilen orman tahdidinin...köyünde ilan edilip edilmediği mahkemece araştırılmamıştır.
Mahkemece...köyünde yapılarak ilan edilen ve çekişmeli taşınmazın kısmen orman sınırları içerisinde bulunduğu orman kadastrosunun... köyünde ilan edilip edilmediği araştırılmalı, ilan edilmiş ise eldeki dava kesinleşen bu orman tahdidine göre çözülmeli, ilan edilmemiş ise çekişmeli taşınmaz için kesinleşmiş tahditten bahsedilemeyeceği için en eski tarihli memleket haritası, hava fotoğrafları ve varsa amenajman planı ilgili yerlerden getirtilip, önceki bilirkişiler dışında halen Çevre ve Orman Bakanlığı (Orman ve Su İşleri Bakanlığı) ve bağlı birimlerinde görev yapmayan bu konuda uzman orman mühendisleri arasından seçilecek üç orman mühendisi, bir ziraat mühendisi ve bir fen elemanı aracılığıyla yeniden yapılacak inceleme ve keşifte, çekişmeli taşınmaz ile birlikte çevre araziye de uygulanmak suretiyle taşınmazın öncesinin bu belgelerde ne şekilde nitelendirildiği belirlenmeli; 3116, 4785 ve 5658 sayılı kanunlar karşısındaki durumu saptanmalı; tapu ve zilyedlikle ormandan toprak kazanma olanağı sağlayan 3402 sayılı Kanunun 45. maddesinin ilgili fıkraları, Anayasa Mahkemesinin 01.06.1988 gün ve 31/13 E.K.; 14.03.1989 gün ve 35/13 E.K. ve 13.06.1989 gün ve 7/25 E.K. sayılı kararları ile iptal edilmiş ve kalan fıkraları da 03.03.2005 gününde yürürlüğe giren 5304 sayılı Yasanın 14. maddesi ile yürürlükten kaldırılmış olduğundan, bu yollarla ormandan yer kazanılamayacağı, öncesi orman olan bir yerin üzerindeki orman bitki örtüsü yokedilmiş olsa dahi, salt orman toprağının orman sayılan yer olduğu düşünülmeli; toprak yapısı, bitki örtüsü ve çevresi incelenmeli; keşifte, hakim gözetiminde, taşınmazın dört yönden renkli fotoğrafları çektirilip, onaylanarak dosyaya eklenmeli; kesinleşmiş orman kadastrosu bulunmadığından, yukarıda değinilen diğer belgeler fen ve uzman orman bilirkişiler eliyle yerine uygulattırılıp; orijinal-renkli (renkli fotokopi) hava fotoğrafları ve memleket haritasının ölçeği kadastro paftası ölçeğine, yine kadastro paftası ölçeği de hava fotoğrafları ve memleket haritası ölçeğine (Net-Cad veya benzeri programlar kullanılarak) çevrildikten sonra komşu ve yakın komşu parselleri de içine alacak şekilde birbiri üzerine aplike edilmek suretiyle, çekişmeli taşınmaz çevre parsellerle birlikte memleket haritası ve hava fotoğrafları üzerinde gösterilmeli, hava fotoğraflarının stereoskop vasıtasıyla üç boyutlu incelemesi yapılarak, temyize konu taşınmazın niteliği belirlenmeli, taşınmazın üzerindeki bitki örtüsünün cinsi, yaşı, dağılımı, kapalılık oranının açıklandığı yalnız büro incelemesine değil, uygulamaya ve araştırmaya dayalı, bilirkişilerin onayını taşıyan krokili bilimsel verileri bulunan yeterli rapor alınmalı, toplanacak tüm kanıtlar birlikte değerlendirilip, ulaşılacak sonuca göre bir hüküm kurulmalıdır.
Açıklanan hususlar gözetilmeksizin, eksik inceleme ve yetersiz bilirkişi raporuna dayanılarak yazılı biçimde hüküm kurulması usul ve kanuna aykırıdır.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle; davacı ... Yönetimi ve davalı Hazinenin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde iadesine 19/02/2018 günü oybirliğiyle karar verildi.