3. Hukuk Dairesi 2017/16403 E. , 2018/142 K.
"İçtihat Metni"Davacı ... ile davalı ... aralarındaki menfi tespit davasına dair ... Asliye Hukuk Mahkemesinden verilen 13.05.2015 günlü ve 2014/1072 E. - 2015/454 K. sayılı hükme karşı temyiz isteminin süreden reddi hakkında dairece verilen 30.03.2017 günlü ve 2015/17040 E. - 2017/4295 K. sayılı ilama karşı davalı vekili tarafından kararın düzeltilmesi istenilmiştir.
Düzeltme isteğinin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı; tarımsal sulama abonesi olan davacının kaçak elektrik kullandığından bahisle davalı kurum tarafından 26.406,90TL kaçak tahakkuku ve 20.839,60 TL kaçak ek tahakkuku yapıldığını, kaçak elektrik tutanağının usulüne uygun düzenlenmediğini, kabul etmemekle birlikte tahakkuk bedellerinin yüksek olduğunu ileri sürerek söz konusu tahakkuklar nedeniyle borçlu olmadığının tespitini talep ve dava etmiştir.
Davalı; davacıya ait tesiste yapılan incelemede, kaçak elektrik kullanıldığının tespit edildiğini, 03.02.2012 tarihli kaçak tespit tutanağının düzenlendiğini, mevzuat hükümleri uyarınca tahakkukların yapıldığını savunarak davanın reddini dilemiştir.
Mahkemece, davanın kısmen kabulü ile; davacının kaçak kullanım bedeli olarak 76763 seri nolu kaçak tahakkukuna istinaden 47.246,50 TL olarak talep edilen borç miktarından 37.993,53 TL borçlu olmadığının tespitine karar verilmiştir.
Hükmün davalı tarafça temyizi üzerine Dairemizin 30.03.2017 gün ve 2015/17040 Esas- 2015/4295 Karar sayılı ilamı ile temyiz isteminin süreden reddine karar verilmiştir.
Davalı taraf, temyiz isteminin süreden reddine yönelik Dairemiz ilamına karşı karar düzeltme isteğinde bulunmuştur.
Dairemizce yapılan inceleme neticesinde, hükmün davalı vekiline 28.08.2015 tarihinde tebliğ edildiği, davalı vekilinin hükmü 14.09.2015 tarihinde temyiz ettiği, 15 günlük temyiz süresinin 12.09.2015 tarihinde sona ermesine karşın bu tarihin hafta sonuna (cumartesi günü) tekabül ettiği, buna göre temyiz isteminin süresinde olduğu anlaşılmakla, Dairemizce işin esası hakkında temyiz incelemesi yapılması gerekirken, sehven temyiz isteminin reddine karar verildiği anlaşıldığından, davalının karar düzeltme isteminin kabulü gerekmiştir.
Dairemizin 30.03.2017 gün ve 2015/17040 Esas- 2015/4295 Karar sayılı temyiz isteminin süre yönünden reddine dair ilamının oybirliği ile kaldırılmasına karar verildikten sonra gereği düşünüldü.
1)Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici sebeplere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre, davalı tarafın sair temyiz itirazlarının reddi gerekir.
2)Elektrik Piyasası Müşteri Hizmetleri Yönetmeliği 13.maddesine göre; “a) Dağıtım sistemine veya sayaçlara veya ölçü sistemine ya da tesisata müdahale ederek, tüketimin doğru tespit edilmesini engellemek suretiyle, eksik veya hatalı ölçüm yapılması veya hiç ölçülmeden veya yasal şekilde tesis edilmiş sayaçtan geçirilmeden mevzuata aykırı bir şekilde elektrik enerjisi tüketmesi” kaçak elektrik kullanmak olarak belirtilmiştir.
Yine anılan Yönetmeliğin 15.maddesinde; “Kaçak ve usulsüz elektrik enerjisi kullanımına ilişkin olarak, a) Tespit, b) Süre, c) Tüketim miktarı hesaplama, d) Tahakkuk, e) Ödeme yöntemleri ile diğer usul ve esaslar, dağıtım lisansı sahibi tüzel kişiler tarafından belirlenerek, Kuruma sunulur ve Kurul onayı ile uygulamaya konulur” hükmü yer almaktadır. Yönetmeliğin 15.maddesine dayanılarak ... tarafından alınan 29/12/2005 tarih ve 622 sayılı kararda; kullanım yerine ait bağlantı bağlantı anlaşmasının ve perakende satış sözleşmesinin veya her ikisinin de yapılmadığı yerler için, kaçak elektrik enerjisi kullanma süresi; doğru bulgu ve belgelere dayandırılması kaydıyla elektrik enerjisi kullanılmaya başlandığı tarih ile kaçak tespitinin yapıldığı tarih arasındaki süre olup bu sürenin 12 ayı geçemeyeceği, doğru bulgu ve belgelerin bulunmaması halinde bu sürenin 90 gün alınacağı; müstakil trafolularda (müşteri veya müşteri olmayan) ölçü noktasına bakılmaksızın, besleme transformatör veya transformatörlerinin toplamkurulu gücünün kullanma faktörü olarak alınan 0.60 ile çarpımı sonucu bulunan değerin bağlantı gücü olarak kabul edileceği ve ortalama aylık çalışma saatine göre hesaplanacağı; ortalama aylık çalışma saatlerinin tarımsal sulama abonelerinde 400 saat olarak alınacağı ve müşteri olmayanlara çalışma saatlerinin %20 oranında artırılarak uygulanacağı açıklanmıştır.
Somut olayda,davalı çalışanları tarafından düzenlenen kaçak elektrik tespit tutanağında; mühürlerin sökülerek yerine sahte mühür takıldığı, S fazına ait akım bobin giriş çıkışının yer değiştirdiği, frenleme mıknatısının ayarıyla oynandığı, bumüdahaleden dolayı %81 oranında eksik kayıt yaptığı açıklanmış, bu tutanaklara istinaden davalı tarafından kaçak elektrik tahakkuku ve ek tahakkuk yapılmıştır.
Mahkemece yargılama sırasında bilirkişi incelemesi yaptırılmış, bilirkişi tarafından düzenlenen raporda,parsel büyüklüğü, kaçak tespit yapılan tarihlerde ekili bitkinin türü ve bitki için gerekli sezon sulama süresi gibi zirai veriler dikkate alınarak kaçak elektrik tahakkuk bedeli hesaplanmıştır. Mahkemece alınan bu hesaplama şekli benimsenerek yazılı şekilde karar verilmiştir. Tutanak tarihinde davacının tarımsal sulama amaçlı kaçak elektrik kullandığı sabit olduğundan, Elektrik Piyasası Müşteri Hizmetleri Yönetmeliği hükümlerine göre kaçak elektrik bedeli ve ek tahakkuk hesabı yapılması gerektiği, sulama sezonuna göre belirlenen çalışma saatleri esas alınarak hesaplanma yapılamayacağı kuşkusuzdur. Yetersiz bilirkişi raporuna dayanılarak karar verilemez.
Hal böyle olunca; mahkemece, yukarıda açıklanan maddi ve hukuki olgular gözetilerek, öncelikle dosya yeni bir bilirkişi kuruluna verilerek davalı kurumun davacı taraftan isteyebileceği kaçak elektrik bedeli ve ek tahakkuk bedelinin Elektrik Tarifeleri Müşteri Hizmetleri Yönetmeliği ve bu yönetmelik gereğince yayınlanan 622 sayılı ... kararında belirlenen usül ve esaslarda açıklanan yönteme göre ve ortalama aylık çalışma saati 400 saat olarak alınarak yeniden hesaplanması için yeniden rapor alınması, davacının sorumlu tutulabileceği kaçak elektrik bedelinin duraksamasız belirlenmesi, daha sonra toplanan ve toplanacak deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiştir.
SONUÇ; Dairemizin 30.03.2017 gün ve 2015/17040 Esas- 2015/4295 Karar sayılı temyiz isteminin süre yönünden reddine dair kararının kaldırılmasına, yukarıda birinci bendde açıklanan nedenlerle davalı tarafın sair temyiz itirazlarının reddine, ikinci bentte açıklanan nedenlerle hükmün HUMK"nun 428.maddesi gereğince davalı yararına BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının ve istek halinde temyiz edene iadesine, 6100 sayılı HMK"nun Geçici Madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK"nun 440. maddesi gereğince kararın tebliğinden itibaren 15 günlük süre içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 16.01.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.