Danıştay 6. Daire 2022/762 Esas 2022/5057 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2022/762
Karar No : 2022/5057


TEMYİZ EDEN (DAVACI) : ... Köyü Muhtarlığı - ...
VEKİLİ : Av. ...

KARŞI TARAF (DAVALI) : ... Valiliği
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN KONUSU : ... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem : Kırklareli İli, Vize İlçesi, ... Köyü sınırlarında bulunan ... ruhsat numaralı (ER.No:...) sahada 96,58 hektarlık işletme alanının 24,24 hektarlık kısmında ... Madencilik Nak. Harf. ve İnş. San. Tic. Ltd. Şti. tarafından yapılması planlanan "Gnays Ocağı ve Kırma-Eleme Tesisi'' projesi ile ilgili Kırklareli Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü tarafından verilen ... tarihli, E... sayılı "Çevresel Etki Değerlendirmesi Gerekli Değildir" kararının iptali talep edilmiştir.

İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Temyize konu kararda; dava konusu işlemin 27/06/2019 - 26/07/2019 tarihleri arasında Kırklareli Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü ilan panosunda ve internet sitesinde ilan edildiği, bu sebeple de en geç askı ilan tarihi olan 26/07/2019 tarihinden itibaren 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 20/A maddesi uyarınca 30 gün içinde dava açılması gerekirken, bu süre geçirildikten sonra 28/10/2021 tarihinde dava açıldığı anlaşıldığından, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 14/3-e ve 15/1-b maddeleri uyarınca davanın süre aşımı nedeniyle reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Dava konusu işleme konu projeyenin davacı köy sınırları içinde kaldığı, işlemin Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü ilan panosunda ve internet sitesinde ilan edilmesinin yeterli olmadığı, projeden etkilenecek davacı köyde de ilan edilmesi gerektiği, mevzuat gereği de yapılması gereken ilanın davacı köyde yapılmadığı, bu nedenle süre aşımı nedeniyle davanın reddi yolunda verilen temyize konu kararın hukuka uygun olmadığı belirtilerek, kararın bozulması gerektiği ileri sürülmüştür.

DAVALININ SAVUNMASI : Dava konusu işlemin davacı köyde de ilan edildiği belirtilerek, temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan kararın onanması gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ ...'IN DÜŞÜNCESİ : Mahkeme kararının Dairemiz kararında belirtilen gerekçe ile onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Kırklareli İli, Vize İlçesi, ... Köyü sınırlarında bulunan ... ruhsat numaralı (ER.No:...) sahada 96,58 hektarlık işletme alanının 24,24 hektarlık kısmında ... Madencilik Nak. Harf. ve İnş. San. Tic. Ltd. Şti. tarafından yapılması planlanan "Gnays Ocağı ve Kırma-Eleme Tesisi'' projesi ile ilgili Kırklareli Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü tarafından verilen 24/06/2019 tarihli, E.2019100 sayılı "Çevresel Etki Değerlendirmesi Gerekli Değildir" kararı üzerine, bakılmakta olan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
Anayasanın "Yargı Yolu" başlıklı 125. maddesinde; "... idari işlemlere karşı açılacak davalarda süre yazılı bildirim tarihinden başlar." hükmü yer almış, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun "Sürelerle İlgili Genel Esaslar" başlıklı 8. maddesinde; süreler, tebliğ, yayın veya ilan tarihini izleyen günden itibaren işlemeye başlar. Tatil günleri sürelere dahildir. Şu kadarki, sürenin son günü tatil gününe rastlarsa, süre tatil gününü izleyen çalışma gününün bitimine kadar uzar. Bu Kanunda yazılı sürelerin bitmesi çalışmaya ara verme zamanına rastlarsa bu süreler, ara vermenin sona erdiği günü izleyen tarihten itibaren yedi gün uzamış sayılır." hükmüne, aynı Kanunun "Dava Açma Süresi" başlıklı 7. maddesinin ilk fıkrasında; "Dava açma süresi, özel kanunlarında ayrı süre gösterilmeyen hallerde Danıştayda ve idare mahkemelerinde altmış ve vergi mahkemelerinde otuz gündür" hükmüne yer verilmiş, ivedi yargılama usulü başlıklı 20/A maddesinin 2. fıkrasında ise, ivedi yargılama usulünde dava açma süresinin otuz gün olduğu hüküm altına alınmıştır.
Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliğinin "Çevresel Etki Değerlendirmesi Gereklidir veya Çevresel Etki Değerlendirmesi Gerekli Değildir Kararı" başlıklı 17. maddesinin 2. fıkrasında; Bakanlık on beş (15) iş günü içinde inceleme ve değerlendirmelerini tamamlar. Proje hakkında "ÇED Gereklidir" veya "ÇED Gerekli Değildir" kararını beş (5) iş günü içinde verir, kararı Valiliğe, proje sahibine ve Bakanlıkça yeterlik verilmiş kurum/kuruluşlara bildirir. Valilik, bu kararı askıda ilan ve internet aracılığıyla halka duyurur" hükmüne yer verilmiş, aynı Yönetmeliğin Tanımlar başlıklı 4. maddesinin (y) bendinde ise; askıda ilan, gerçekleştirilmesi planlanan projenin ÇED süreci hakkında, projeden etkilenecek veya etkilenmesi muhtemel halkın yaşadığı yer/yerlerde, valilik, kaymakamlık ve muhtarlık binasında veya köy odasında bulunan askı ilan yerlerinde yapılan yazılı duyuru olarak tanımlanmıştır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda aktarılan hükümler uyarınca; idari davalarda dava açma süresinin başlangıç tarihi; idari işlemin tebliğ, yayın veya ilân tarihidir. Ancak yasada öngörülen bu durumların söz konusu olmadığı hallerde, davacının dava konusu işlemi öğrenme tarihinin iyiniyet kuralları çerçevesinde, olayın özelliği ve niteliği gözönünde tutulmak suretiyle yargı organınca belirleneceği kuşkusuzdur. İdari işlemin usulüne uygun tebliği ve bütün unsurlarıyla ilgililer tarafından öğrenilmesi; ilgililerin dava açma haklarını kullanmalarını ve açılan davanın da gereği gibi yargı mercileri önüne getirilebilmesini doğrudan etkiler. Bu anlamda; bir idari işlemin iptali istemiyle açılan davada usul ve esas yönünden hukuki denetim yapılabilmesi; işlemin içeriğinin tebliğe veya duyuruya ilişkin olarak düzenlenen belgeden kuşkuya yer vermeyecek şekilde açıkça anlaşılabilmesi halinde mümkündür.
Dava dosyasının incelenmesinden; davacı köy sınırlarında gerçekleştirilmesi planlanan "Gnays Ocağı ve Kırma-Eleme Tesisi'' projesi ile ilgili Kırklareli Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü tarafından verilen 24/06/2019 tarihli, E.2019100 sayılı "Çevresel Etki Değerlendirmesi Gerekli Değildir" kararının 27/06/2019 - 26/07/2019 tarihleri arasında Kırklareli Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü ilan panosunda ve internet sitesinde ilan edildiği, bu sebeple de en geç askı ilan tarihi olan 26/07/2019 tarihinden itibaren 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 20/A maddesi uyarınca 30 gün içinde dava açılması gerekirken, bu süre geçirildikten sonra 28/10/2021 tarihinde açılan davada süre aşımı bulunduğu gerekçesiyle, davanın süre aşımı nedeniyle reddine karar verilmiştir.
Uyuşmazlıkta; Dairemiz tarafından verilen ara kararı ile; "dava konusu işlemin uygun araçlarla halka duyurulmak üzere Kırıkkale Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğünün ... günlü, ... sayılı yazısı ile, aralarında davacı Köy Muhtarlığının da bulunduğu muhataplara gönderilmek üzere dağıtıma çıkarıldığı ve dosyadaki iadeli taahhütlü posta alındı makbuzuna göre, Okçular Köyü Muhtarlığı'na gönderilen postanın 02/07/2019 tarihinde Kadir isimli kişiye teslim edildiğinin anlaşıldığı, bu nedenle, davacı Köy Muhtarlığına halka duyurulmak üzere gönderildiği iddia edilen dava konusu işlemin, halka hangi yolla tebliğ/ilan edildiği ve ilan edilmiş ise buna ilişkin askı tutanaklarının gönderilmesinin istenilmesi" üzerine, davalı idare tarafından; dava konusu işlemin davacı köyde 03/07/2019 - 22/07/2019 tarihleri arasında 15 gün süre ile köy halkına ilan edildiğine ilişkin, köy muhtarı ve iki aza tarafından imzalanan askı tutanağının gönderildiği anlaşılmıştır.
Yukarıda belirtilen mevzuat hükmünde de belirtildiği üzere, dava açma süresinin, özel kanunlarında ayrı süre gösterilmeyen hallerde Danıştay'da ve idare mahkemelerinde altmış gün, ivedi yargılamada otuz gün olduğu, bu sürenin, idari uyuşmazlıklarda, yazılı bildirimin yapıldığı veya ilanın yapıldığı tarihi izleyen günden başlayacağı hükme bağlanmıştır. Bu kural, idari işlemlerin idare tarafından ilgililere açık ve anlaşılır bir biçimde duyurulması ve bu işlemlere karşı idari yollara veya dava yoluna başvurmalarına olanak sağlama amacını taşımaktadır.
Bu durumda, dava konusu işlemin, davaya konu projeden etkilenecek veya etkilenmesi muhtemel olan davacı köyde 03/07/2019 - 22/07/2019 tarihleri arasında askıda ilan edildiği, buna göre son ilan tarihi olan 22/07/2019 tarihinden itibaren 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 20/A maddesi uyarınca 30 gün içinde dava açılması gereken son günün (21/08/2019) çalışmaya ara verme ve hafta sonu tatiline denk gelmesi nedeniyle en son 09/09/2019 tarihinde dava açılması gerekirken, bu süre geçirildikten sonra 28/10/2021 tarihinde açılan davada süre aşımı bulunduğu anlaşılmıştır.
Bu itibarla; dava konusu işlemin iptali istemiyle açılan davanın süre aşımı nedeniyle reddine ilişkin İdare Mahkemesi kararında sonucu itibarıyla isabetsizlik görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin reddine,
2. Yukarıda özetlenen gerekçeyle davanın süre aşımı nedeniyle reddine ilişkin ... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının yukarıda belirtilen gerekçe ile ONANMASINA,
3. Dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 20/A-2-(i) maddesi uyarınca, karar düzeltme yolunun kapalı olduğunun duyurulmasına, 20/04/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.