Danıştay 7. Daire 2021/3444 Esas 2022/1849 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
YEDİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/3444
Karar No : 2022/1849


TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Bakanlığı adına
… Müdürlüğü
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : … Dış Ticaret Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı adına tescilli …-…,…,… tarih ve sayılı serbest dolaşıma giriş beyannameleri muhteviyatı eşyaya ilişkin olarak sunulan bitki sağlığı sertifikasının sahte olduğunun tespit edildiğinden bahisle 4458 sayılı Gümrük Kanunu'nun 235. maddesinin 1. fıkrasının (c) bendi uyarınca karara bağlanan para cezası ve aynı maddenin 4. fıkrası uyarınca alınan eşyanın mülkiyetinin kamuya geçirilmesi kararına vaki itirazın reddine ilişkin işlemlerin iptali istemiyle dava açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla, 4458 sayılı Gümrük Kanunu'nun 235. maddesinin 1. fıkrasının (c) bendi uyarınca karara bağlanan para cezası ve aynı maddenin 4. fıkrası uyarınca mülkiyetin kamuya geçirilmesi kararı alındıktan sonra, 7190 sayılı Kanun ile anılan maddede yükümlü lehine yapılan değişikliğin, Anayasa, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu, 5326 sayılı Kabahatlar Kanunu'nun ilgili hükümleri ve Ticaret Bakanlığı Gümrükler Genel Müdürlüğünün 2019/42 sayılı Genelgesi uyarınca kesinleşmemiş olan alacaklara da uygulanması gerektiğinden davacı adına tesis edilen işlemlerde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemlerin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu kararın hukuka ve usule uygun olduğu ve davalı idare tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği gerekçesiyle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı adına tescilli beyannameler ekinde sunulan Özbekistan'a ait olduğu belirtilen bitki sağlığı sertifikasının, anılan ülke ilgili makamlarınca onaylanmadığı, 2017/5 sayılı Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı'nın Kontrolüne Tabi Ürünlerin İthalat Denetimine İlişkin Tebliğ'in 5. maddesi uyarınca eşyaya ilişkin ibrazı gereken uygunluk yazısının bulunmadığı, olayla ilgili … Cumhuriyet Başsavcılığı'nın E:… sayılı dosyasında soruşturma başlatıldığı tesis edilen işlemin hukuka uygun olduğu ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'İN DÜŞÜNCESİ : Davacı adına tescilli beyannameler muhteviyatı eşyanın 2017/5 sayılı Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı'nın Kontrolüne Tabi Ürünlerin İthalat Denetimine İlişkin Tebliğ'in 5. maddesi uyarınca uygunluk yazısına tabi olmasına rağmen uygunluk yazısı bulunmadığından bahisle dava konusu işlemlerin tesis edildiği, dosya içerisinde … İlçe Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü'nün … tarih ve … sayılı yazısı ile ithalat uygunluk yazısı bulunduğu anlaşıldığından, temyiz isteminin reddi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Yedinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Davacı adına tescilli …-…,…,… tarih ve sayılı serbest dolaşıma giriş beyannameleri muhteviyatı eşyaya ilişkin olarak sunulan bitki sağlığı sertifikasının sahte olduğunun tespit edildiğinden bahisle 4458 sayılı Gümrük Kanunu'nun 235. maddesinin 1. fıkrasının (c) bendi uyarınca karara bağlanan para cezası ve aynı maddenin 4. fıkrası uyarınca alınan eşyanın mülkiyetinin kamuya geçirilmesi kararına vaki itirazın reddine ilişkin işlemlerin iptali istemiyle dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
4458 sayılı Gümrük Kanunu'nun 235. maddesinin 1. fıkrasının (c) bendinin olay tarihinde yürürlükte bulunan şeklinde; ithali lisansa, şarta, izne, kısıntıya ve belli kuruluşların vereceği uygunluk ve yeterlilik belgesine tabi olduğu halde uygunluk ve yeterlik belgesine tabi değilmiş veya belge alınmış gibi beyan edildiğinin tespit edilmesi halinde eşyanın gümrük vergilerinin yanı sıra eşyanın gümrüklenmiş değerinin iki katı idari para cezası verileceği hükme bağlanmış; bu fıkraya, 24/10/2019 tarih ve 7190 sayılı Kanun'un 12. maddesiyle eklenen (e) bendi ile, Bakanlıkça belirlenecek süre içerisinde (c) bendinde belirtilen eşyanın ithalinin uygun bulunduğuna ilişkin belge veya bilginin düzenlenmesi veya ilgili kurum veya kuruluş tarafından gerçekleştirilen denetimin olumlu sonuçlandığının bildirilmesi hâlinde, 241. maddenin 1. fıkrası uyarınca idari para cezası verileceği kuralı getirilmiştir.
Kanun'un 235. maddesinin 4. fıkrasında birinci fıkranın (a) ve (c) bentlerinde belirtilen eşyaya el konularak mülkiyetinin kamuya geçirilmesine karar verileceği ve eşyanın 177. ve 180. madde hükümlerine göre tasfiyeye tabi tutulacağı hükme bağlanmış olup, bu fıkraya 7190 sayılı Kanun'un 12. maddesiyle, otuz gün içinde eşyanın mahrecine iade ya da ilgili kurum ya da kuruluşun uygun görüşü ile doğrudan üçüncü ülkeye transit edileceği, bu süre içerisinde mahrecine iade veya üçüncü ülkeye transit edilmeyen eşyanın, ihraç kaydıyla satış ya da masrafları sahibince karşılanmak koşuluyla imha suretiyle tasfiye edilmek üzere bulunduğu gümrük idaresine terk edileceği, aynı maddenin (c) bendinde ise, teslimden sonra kontrol sonucunda uygunsuzluğu tespit edilen ancak bulunamayan eşyanın gümrüklenmiş değerinin kamuya geçirilmesine karar verileceği düzenlenmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
4458 sayılı Gümrük Kanunu'nun 235. maddesinin 1. fıkrasının olay tarihinde yürürlükte bulunan şekli uyarınca, serbest dolaşıma giriş rejimine tabi tutulan eşyaya ilişkin olarak, yapılan beyan ile muayene ve denetleme veya teslimden sonra kontrol sonucunda; eşyanın ithali, belli kuruluşların vereceği ve gümrük idaresine ibrazı veya beyanı zorunlu olan lisans, izin, uygunluk belgesi veya bu belgeler yerine geçen bilgiye bağlı olmasına rağmen, eşya belge veya bilgiye tabi değilmiş ya da belge veya bilgi alınmış gibi beyanda bulunulduğunun tespit edilmesi halinde (c) bendinde öngörülen cezanın uygulanacağı düzenlenmiş, anılan fıkraya 7190 sayılı Kanun ile eklenen (e) bendindeki koşulların oluşması durumunda ise (c) bendinde belirtilen eşya ile ilgili olarak 241. maddenin 1. fıkrası kapsamında cezanın uygulanacağı belirtilmiştir. Ancak, 7190 sayılı Kanun'un 12. maddesiyle değiştirilen halinde, eşyanın ithalinin uygun bulunması veya ilgili kurum veya kuruluş tarafından gerçekleştirilen denetimin olumlu sonuçlandığının bildirilmesi hâlinde 241. maddenin 1. fıkrası uyarınca idari para cezası verileceği hükme bağlanmıştır.
Bu durumda, gümrük uyuşmazlıklarındaki para cezaları bakımından da uygulanacağı kuşkusuz bulunan "lehe olan kanun hükümlerinin geçmişe yürüyeceği" yolundaki Ceza Hukukunun temel ilkesi çerçevesinde, olayda, 235. maddenin 1. fıkrasının (c) bendi ve bu bentte belirtilen eşya ile ilgili olarak, anılan bentte yer alan koşulların oluşup oluşmadığı araştırılarak koşulların oluştuğunun kabulü halinde 7190 sayılı Kanun ile eklenen (e) bendindeki lehe kanun hükümlerinin değerlendirilmesi, koşulların gerçekleşmediğinin tespiti durumunda ise, işlemi hukuka aykırı kılan bu sonuca göre karar verilmesi gerekirken, bitki sağlığı sertifikasının sahte olduğunu somut bir şekilde ortaya koyan bilgi ve belgeler ile ithalat sırasında bitki sağlığı sertifikasının muadili bir belge sunulup sunulmadığına ilişkin 03/03/2020 tarihinde verilen ara karar cevabı beklenilmeksizin salt 4458 sayılı Kanun'un 235. maddesinin 1. fıkrasının (c) bendi uyarınca para cezası ve aynı maddenin 4. fıkrası uyarınca mülkiyetin kamuya geçirilmesi kararları alındıktan sonra getirilen lehe düzenlemenin davacı şirket hakkında uygulanmasının icap ettiği gerekçesiyle dava konusu işlemlerin iptali yolunda verilen karara yönelik istinaf başvurusunun reddedilmesinde hukuki isabet görülmediğinden temyize konu kararın bozulması gerekmiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1.Temyiz isteminin kabulüne,
2…. Bölge İdare Mahkemesi Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Daireye gönderilmesine,
4. 492 sayılı Harçlar Kanunu'nun 13. maddesinin (j) bendi parantez içi hükmü uyarınca alınması gereken harç dahil olmak üzere, yargılama giderlerinin yeniden verilecek kararda karşılanması gerektiğine, 20/04/2022 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.