3. Hukuk Dairesi 2016/13046 E. , 2018/110 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ : ...ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
Taraflar arasındaki ... davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde davacı tarafça temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı; vergi sorumlusu sıfatıyla ... abonesinden yanlışlıkla kesilen ... ve ... tüketim vergisinin aboneye iade edilmesine rağmen, davalı ...nin kendilerine ödemediğini, bu nedenle davalı aleyhine icra takibi başlatıldığını, ...nin haksız itirazı nedeniyle takibin durduğunu ileri sürerek, itirazın iptali ile alacağın faizi ile birlikte tahsiline, %20"den aşağı olmamak üzere icra inkar tazminatının davalıdan tahsiline karar verilmesini istemiştir.
Davalı; vergi mahkemelerinin görevli olduğunu, dava konusu verginin beyannameye dayalı bir vergi olduğunu, davalının yerindelik denetimi yapma yükümlülüğünün bulunmadığını savunarak, davanın reddi ile, %20"sinden az olmamak kaydıyla kötü niyet tazminatına hükmedilmesini dilemiştir.
Mahkemece; taraflar arasındaki uyuşmazlığın vergi hukukundan kaynaklandığı bu nedenle idari yargı yerinin görevli olduğu gerekçesiyle, dava şartı yokluğundan davanın reddine karar verilmiş, hüküm süresi içinde davacı tarafça temyiz edilmiştir.
Uyuşmazlık, davacı şirketin vergi sorumlusu sıfatıyla yaptığı hatalı tahsilat nedeniyle vergi mükellefine yaptığı iadenin, vergi ...lısı davalı idareden istirdadı istemine ilişkindir.
Davacı vergi ...lısı ... adına ... Gelirleri Kanunu çerçevesinde tahsilat yaparak ... uhdesine aktarmakla yükümlü olduğunu, ancak somut uyuşmazlıkta ... abonesi- dava dışı şirketin, işletmelerinin bir kısmının adresi itibariyle ... değil köy sınırlarında olması nedeniyle, bu işletmeler bakımından ... adına vergi alınamayacağının anlaşılması üzerine ... ve ... tüketim vergisi adı altında alınan fazla miktarın dava dışı mükellefe iadesinin yapıldığını, ancak davalı ...nin dava konusu miktarı kendilerine ödemediği iddiasına dayalıdır. Olayda, vergi sorumlusu olduğu anlaşılan davacının, hatalı vergi tahsilatı nedeniyle yaptığı geri iade var ise, davalı idare açısından haksız iktisap niteliğindedir.
Sebepsiz ..., BK.nun 61-66.maddeleri (TBK.nun 72-82.maddeleri) gereğince, bir kimsenin malvarlığının geçerli (haklı) bir sebep olmaksızın diğer bir kimsenin malvarlığı aleyhine çoğalması (...si) demektir. Sebepsiz ...ye dayalı ... talep edilebilmesi için borçlunun malvarlığından bir başkasının aleyhine olarak ... meydana gelmeli, ... ve zenginleştirici olay arasında illiyet bağı bulunmalı ve ... haklı bir sebebe dayanmamalıdır. Haklı bir sebep olmaksızın başkası zararına mal edinen kimse onu iade ile yükümlüdür. Sebepsiz ... kurumunun varlık sebebinde haksız değer kaymalarının önlenmesi amaçlanmıştır.
Somut uyuşmazlıkta, davalıya yersiz ödeme yapıldığı sabittir. Konunun, BK.nun 61-66.maddeleri (TBK.nun 72-82.maddeleri) çerçevesinde değerlendirilerek; dosyanın alanında uzman bilirkişiye tevdi edilerek davalıya yapılan yersiz ödeme miktarının tespiti ile, sonucu dairesinde hüküm tesisi gerekirken; yargı yolunun caiz olmadığı gerekçesiyle; davanın reddine karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup; bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, davacının temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile, hükmün HUMK.nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, ve peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 6100 sayılı HMK"nun geçici madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK.nun 440.maddesi gereğince karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 15.01.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.