21. Hukuk Dairesi 2019/3013 E. , 2020/1435 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 33. Hukuk Dairesi
İLK DERECE
MAHKEMESİ : ...1. İş Mahkemesi
TÜRK MİLLETİ ADINA
K A R A R
A)Davacı İstemi:
Davacı vekili, hizmet tespiti istemiyle açılan davada aynı mahkemece, dava şartı yokluğu nedeniyle davanın reddine dair verilen 2017/368 Esas 2017/435 Karar sayılı dosyasında yargılamanın iadesine karar verilmesini istemiştir.
B)Davalı Cevabı:
Davalı Kurum vekili, davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Davalı işveren vekili; davanın reddini savunmuştur.
C)İlk Derece Mahkemesi Kararı:
Mahkemece; davanın reddine karar verilmiştir.
D) Bölge Adliye Mahkemesi Kararı:
Bölge Adliye Mahkemesince, yargılamanın iadesi sebeplerinin 6100 sayılı Yasa"nın 375. maddesinde tahdidi olarak sayılması nedeni ile genişletilip değiştirilemeyeceği, davalı şirketin kapatılan kurumlar listesinden çıkarılmasının yargılamanın iadesi sebebi olarak değerlendirilemeyeceği gerekçesiyle davacının istinaf isteminin reddine karar verilmiştir.
E)Temyiz:
Davacı vekili, hizmet tespiti davalarının kamusal nitelikte hakimin re"sen belge ve bilgi toplama yetkisine sahip olduğu davalardan olduğunu, yerel mahkemenin red kararı ile esaslı bir hataya düştüğünü, davalı şirketin, davanın reddine dayanak teşkil eden 670 ve 675 sayılı KHK"lar dışında kaldığını, nitekim 25.08.2017 tarihli ve 693 sayılı KHK’nın yürürlüğe girmesiyle davanın red sebebi ve gerekçelerinin de ortadan kalktığını belirterek, kararın temyizen bozulmasını istemiştir.
F) Delillerin Değerlendirilmesi ve Gerekçe:
Dosyadaki kayıt ve belgelerden, davacının davalılardan işverene ait iş yerinde 02.03.2001-05.08.2010 tarihleri arasında geçen çalışmalarının tespiti istemiyle açılan davanın kısmen kabulüne karar verildiği, söz konusu kararın temyiz edilmesi üzerine Dairemizin 05.06.2017 günlü ve 2016/2093 E. 2017/4848 K. sayılı ilamı ile, davacının çalıştığı davalı ...Radyo Tv Yayıncılık A.Ş.’nin KHK kapsamına girdiği ve kapatıldığı anlaşıldığından dava hakkında 675 sy. KHK’nın 16/1. maddesi uyarınca değerlendirme yapılabilmesi için kararın bozulduğu, mahkemece bozma sonrasında, davalı şirketin kapatılan kurumlardan olduğu gerekçesiyle 675 sy KHK’nın 16 md.’si uyarınca dava şartı yokluğundan davanın reddi ile dava konusu istemle ilgili olarak gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 30 günlük hak düşürücü süre içerisinde husumetin Maliye Hazinesine yöneltilmesine karar verildiği, kararın tebliğine müteakip davacının ...Valiliği Defterdarlık KHK İşlemleri Bürosuna tespit talebinde bulunduğu, İdarece, davalı işverenin, 693 sayılı KHK’nın ekli (6) sayılı listesinde yer aldığı üzere KHK kapsamından çıkartıldığı gerekçe gösterilerek işlem yapılmadığı, davacının eldeki davada mahkeme kararının kesinleşmesi sonrasında yeni bir delilin elde edildiğinden bahisle yargılamanın yenilenmesi talebinde bulunduğu, mahkemece yargılamanın iadesi sebeplerinin HMK 375/1 md.’sinde tahdidi olarak sayıldığı, tahdidi olarak sayılması nedeniyle dar yorumlanması gerektiği ve genişletilemeyeceği gerekçesiyle davanın reddine karar verildiği, ...Ticaret ve Sanayi Odası"nın yazısına göre, davalı şirketin 670 sayılı KHK"nın 5. md.’sine istinaden sicilden terkin edildiği, ancak 693 sayılı KHK ile olağanüstü hal kapsamında bazı tedbirlerin alınması hakkındaki KHK"nın ek 6 sayılı listede kapatılan kurumlar arasında yer alan şirketin listeden çıkarılması sebebiyle oda kaydının yeniden açıldığı, tüzel kişiliğinin devam ettiğinin bildirildiği anlaşılmaktadır.
6100 sayılı HMK’nun 375. maddesinde (1) Aşağıdaki sebeplere dayanılarak yargılamanın iadesi talep edilebilir:
a) Mahkemenin kanuna uygun olarak teşekkül etmemiş olması. b) Davaya bakması yasak olan yahut hakkındaki ret talebi, merciince kesin olarak kabul edilen hâkimin karar vermiş veya karara katılmış bulunması.
c) Vekil veya temsilci olmayan kimselerin huzuruyla davanın görülmüş ve karara bağlanmış olması.
ç) Yargılama sırasında, aleyhine hüküm verilen tarafın elinde olmayan nedenlerle elde edilemeyen bir belgenin, kararın verilmesinden sonra ele geçirilmiş olması.
d) Karara esas alınan senedin sahteliğine karar verilmiş veya senedin sahte olduğunun mahkeme veya resmî makam önünde ikrar edilmiş olması.
e) İfadesi karara esas alınan tanığın, karardan sonra yalan tanıklık yaptığının sabit olması.
f) Bilirkişi veya tercümanın, hükme esas alınan husus hakkında kasten gerçeğe aykırı beyanda bulunduğunun sabit olması.
g) Lehine karar verilen tarafın, karara esas alınan yemini yalan yere ettiğinin, ikrar veya yazılı delille sabit olması.
ğ) Karara esas alınan bir hükmün, kesinleşmiş başka bir hükümle ortadan kalkmış olması.
h) Lehine karar verilen tarafın, karara tesir eden hileli bir davranışta bulunmuş olması.
ı) Bir dava sonunda verilen hükmün kesinleşmesinden sonra tarafları, konusu ve sebebi aynı olan ikinci davada, öncekine aykırı bir hüküm verilmiş ve bu hükmün de kesinleşmiş olması.
i) Kararın, İnsan Haklarını ve Ana Hürriyetleri Korumaya Dair Sözleşmenin veya eki protokollerin ihlali suretiyle verildiğinin, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin kesinleşmiş kararıyla tespit edilmiş olması.
(2) Birinci fıkranın (e), (f) ve (g) bentlerindeki hâllerde yargılamanın iadesinin istenebilmesi, bu sebeplerin kesinleşmiş bir ceza mahkûmiyet kararı ile belirlenmiş olması şartına bağlıdır. Delil yokluğundan başka bir sebeple ceza kovuşturmasına başlanamamış veya mahkûmiyet kararı verilememiş ise ceza mahkemesi kararı aranmaz. Bu takdirde dayanılan yargılamanın iadesi sebebinin, yargılamanın iadesi davasında öncelikle ispat edilmesi gerekir." hükmü bulunmaktadır.
6100 sayılı HMK"nun 375. maddesinin 1. fıkrasının (ç) bendinde "Yargılama sırasında, aleyhine hüküm verilen tarafın elinde olmayan nedenlerle elde edilemeyen bir belgenin, kararın verilmesinden sonra ele geçirilmiş olması" yargılamanın iadesi nedeni sayılmıştır.
Somut olayda, davalı şirketin, 27/07/2016 tarih ve 29783 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan 668 sayılı KHK"nın ekli listesinde bulunan ve kapatılan kurumlar içerisinde yer almakta iken 25.08.2017 tarih ve 30165 sayılı Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Tedbirlerin Alınması Hakkındaki 693 sayılı KHK"nın ek 6 sayılı listede kapatılan kurumlar arasından çıkartıldığı mahkemenin de kabulündedir. Bu itibarla, davalı şirketin kapatılan kurumlar listesinden çıkarılmasına dair belgenin sonradan ortaya çıktığı, yeni bir delil niteliğinde olduğu, davacının bunu fiilen daha önce elde etmesinin mümkün olmadığı, hükmün verilmesinden sonra elde edilen belgenin davacının kusurundan kaynaklanmadığı sabit olup, koşulları oluştuğu halde yargılamanın yenilenmesi isteminin reddine karar verilmesi isabetsizdir.
Yukarıda belirtilen açıklamalar doğrultusunda, işin esasına girilerek karar verilmesi gerekirken İlk Derece Mahkemesince eksik inceleme ve yanılgılı değerlendirme sonucu, yazılı şekilde davanın reddi yönünde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O halde, davacının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazı kabul edilmeli ve Bölge Adliye Mahkemesi kararının kaldırılmasına, ilk derece mahkemesi kararının bozulmasına karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ: Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının yukarıda yazılı sebeplerden dolayı 6100 sayılı HMK’nun 373/1. maddesi uyarınca KALDIRILMASINA, İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA, dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin de Bölge Adliye Mahkemesi’ne gönderilmesine, temyiz harcının istek halinde temyiz eden davacıya iadesine,
03/03/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.