BAM Hukuk Mahkemeleri İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesi 2019/1271 Esas 2019/1978 Karar Sayılı İlamı

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
16. HUKUK DAİRESİ
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
DOSYA NO: 2019/1271 Esas
KARAR NO : 2019/1978 Karar
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL 6. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 19/04/2018
NUMARASI : 2017/1013 E., 2018/421 K.
DAVANIN KONUSU: Menfi Tespit (Ticari İlişkiden Kaynaklanan)
KARAR TARİHİ: 04/10/2019
İstinaf incelemesi üzerine Dairemize gelen dosya incelendi;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:İLK DERECE MAHKEMESİNE AÇILAN DAVADA A-)Açılan dava ve iddia : Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalı ...'den ... marka 2014 model yılı ... model aracı 05.05.2015 tarihli ... nolu finansal kiralama sözleşmesi ile kiraladığını, biçerdöverin teslim tarihinden itibaren dökümünü verdiği arızaları olduğunu, arızaların çeşitliliği ve sürekliliği karşısında müvekkilinin Elbistan ....Noterliğinin 05.12.2016 tarih ve ... yevmiye nolu ve 08.12.2016 tebliğ tarihli, sözleşme konusu malın değiştirilmesi aksi halde sözleşmenin feshedildiğine dair ihtarnamesini çektiğini, bu ihtara davalı ... karşı ihtarla cevap verdiğini, hasım olarak diğer davalının satıcı firmayı işaret ederek temerrüt ihtarında bulunduğunu, müvekkilinin sözleşme konusu malı sözleşmenin imzalanmasının akabinde ... bayisinde teslim aldığını, müvekkilinin teslim aldıktan sonrada arızaların bir türlü giderilmediğini ve dava tarihi itibariyle aracın arızalı olduğunu belirterek, sözleşmenin feshi ile müvekkilinin devam eden taksitler için borçlu olmadığının tespitine ve müvekkilinin ödediği 37.500,00 Euronun ihtar tarihi itibariyle ticari temerrüt faizi ile birlikte iadesine, olmadığı takdirde sözleşme konusu malın misliyle değiştirilmesine, bu sözleşmeden dolayı yapılacak icra takiplerinin dava sonuna kadar durdurulmasına, sözleşme konusu mal için (tercihen ... Elbistan) tevdii mahalli tayinine karar verilmesini talep etmiştir.
B-) Cevap ve Karşı Talepler : Davalı .... Vekilin cevap dilekçesinde; taraflar arasında münakit 05.05.2015 tarihli ... yevmiye numaralı finansal kiralama sözleşmesi ile kiralanan ekipmanın ayıplı olması nedeniyle sözleşmenin feshi yahut misli ile değiştirilmesi talepli menfi tespit davasının usul ve yasaya aykırı olduğunu davanın reddi gerektiğini, taraflar arasında münakit finansal kiralama sözleşmesinin 37.maddesinde tarafların İstanbul (Çağlayan) Mahkemeleri ve icra müdürlüklerinin yetkisini kabul ettiğini sözleşme ile tarafların yetkili mahkemeyi belirlediğini, kesin yetkinin mevcut olduğu bir durum da söz konusu olmadığından davanın yetkisiz mahkemede açıldığını, bu nedenle dosyaya yetkisizlik kararı verilmesini talep etmiş, ayrıca esas ve takibin durdurulması kararına itirazlarda bulunmuştur.Davalı ... Limited Şirketi cevap dilekçesinde; mahkemenin yetkisiz olduğu bu sebeple davanın usulden reddine karar verilmesi gerektiği, davacının dava konusu makinenin maliki olmaması sebebiyle aktif husumet ehliyetinin olmadığı, davacının muayene ve ihbar yükümlülüğünü yerine getirmediğini, iddia edilen arızaların kullanımdan kaynaklandığını belirterek davanın öncelikle usulden aksi takdirde esastan reddini talep etmiştir.
C-)İlk Derece Mahkemesi Kararı :İlk derece mahkemesince; "dava şartları açısından mahkemenin yetkisinin ve tacir olmayan kişi tarafından yetki şartının/ sözleşmesinin yapılamayacağı bu nedenle ilk itiraza konu olamayacağı, bu hususların kamu düzeninden olduğu, dava şartlarının yine aynı kanunun 114 ve 115. maddeleri gereği hakimce re' sen dikkate alınması gereği ile ilk itiraz olarak ileri sürülmesi nedeniyle itirazın kabulü sonucu verilen yetkisizlik kararının/ yetki ilk itirazının kabulünün hukuki olmadığı kanaatine varılmakla dava açılış tarihindeki davacının iradesi de gözetildiği" gerekçesiyle davacının davasının mahkemenin yetkisizliği nedeniyle usulden reddine, karşı yetkisizlik kararı verilmesine (yetki sözleşmesinin imzalandığı tarih itibariyle 6100 Sayılı HMK yürürlükte bulunmakla davacı tarafın yetki sözleşmesi yapmasının mümkün olmadığı dikkate alınarak), HMK.nun 22. mad. uyarınca karşı yetkisizlik kararı gereğince görevli ve yetkili mahkemenin ELBİSTAN 1. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ olduğunun tespitine karar verildiği görülmüştür.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ:Davalılardan ...Ltd. Şti vekili kararı istinaf etmiş ve davalılardan ... nin adresi İstenbul mahkemelerinin yargı alanında kalmakla ,davaya İstanbul Asliye Ticaret Mahkemesinin bakması gerektiğini verilen yetkiye ilişkin dava şartı yokluğundan esastan red kararının yerinde olmadığını beyan etmiştir.
DELİLLERİN TARTIŞILMASI VE GEREKÇE :Dava finansal kiralama sözleşmesi ile kiralanan malda ayıp bulunması iddiasına dayalı sözleşmenin feshi, ödenen kira bedellerinin istirdadı ile kalan kira borçlarından dolayı borçlu bulunmadığının tespitine ilişkindir.Dava önce Elbistan 1. Asliye Hukuk Mahkemesinde açılmış olup, ilgili mahkemece davacı ile davalı ... şirketi arasındaki yetki şartı bulunması nedeni ile İstanbul Asliye Ticaret Mahkemesine yetkisizlik kararı verilmiştir.İstanbul Asliye Ticaret Mahkemesi tarafından ise tacir olmayan kişiler arasındaki yetki şartının geçersiz olduğu ve bu nedenle de ilk itirazın " geçerli bir itiraz" olmadığı ,davaya Elbistan 1. Asliye Ticaret Mahkemesi tarafından bakılması gerektiği nedenle karşı yetkisizlik kararı verilmiştir.Mahkemenin yetki şartının tacir olmayan davacıyı bağlamayacağı yönündeki HMK 17. maddesini yorumlama şekli doğru ise de ; davada İstanbul Mahkemelerinin yetkili olup olmadığı yönünde inceleme yapmasına gerek olmadığı, yetki itirazının geçersiz bir itiraz olduğu yönündeki kabulü ve gerekçesinin HMK da bir karşılığı bulunmamaktadır.Bir itirazın haksız olması onun geçersiz ve ileri sürülemez olduğu anlamına gelmemektedir.Ayrıca HMK 17. maddesindeki düzenleme kamu düzeninden olduğu yönünde gerekçe yazılmıştır. . HMK 17. madde kesin yetki kuralı olmakla birlikte kamu düzeninden değildir.Bir diğer anlatımla HMK 17. maddeye aykırı şekilde yetkisiz mahkeme önünde davanın çözümlenmesi aleyhine kanun yoluna başvurulmadığı takdirde resen nazara alınmayacaktır.Bu nedenle İstanbul 6. Asliye Ticaret Mahkemesine ilk karar kanun yoluna başvurulmadan gelen bu davada taraflardan birinin itirazı olmadan yetki konusunda karar verilmesi de HMK ya aykırıdır.Davalılardan ... Şirketinin adresi İstanbul mahkemelerinin yargı alanında kaldığından verilen usulden red kararı doğru olmayıp istinaf talebinin kabulüne karar vermek gerekmiştir.
H Ü K Ü M :Yukarıda açıklanan gerekçe ile 1 -Davalı ... vekilinin istinaf başvurusunun KABULÜ ile , ilk derece mahkemesinin kararının HMK 353- 1 -a 3 maddesi uyarınca KALDIRILMASINA , 2 -Davanın esastan görülmesi açısından dosyanın ilk derece mahkemesine GÖNDERİLMESİNE 3 -İstinaf peşin harcının talebi halinde davalı yana iadesine 4 -Başvuru harcı fazla yatırılmış olmakla alınması gereken121,30 TL nin mahsubu ile 55,30 TL harcın davalı yana iadesine 5 -İstinaf gideri olan başvuru harcı 121,30 TL 2 tebligat gideri 28,00 TL, posta gideri 35 TL ki toplam 183,30 TL istinaf yargılama giderinin davacıdan alınıp istinaf eden davalı yanan verilmesine 6 -Duruşmasız olarak inceleme yapılmış olmakla ücreti vekalet tayi nve takdirine yer olmadığına Dair; dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu HMK 353- 1-a 3 uyarınca kesin olmak üzere ve oy birliği ile karar verildi. 04/10/2019