Danıştay 9. Daire 2019/7423 Esas 2022/1575 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
DOKUZUNCU DAİRE
Esas No : 2019/7423
Karar No : 2022/1575

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … A.Ş.
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Başkanlığı

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: Davacı tarafından, … Kurumu Genel Müdürlüğü … Bölge Müdürlüğü'nce ihale edilen ve uhdesinde kalan … ihale kayıt numaralı "2015-2016-2017 Yıllarına Ait 3 Yıllık İlaçlama Dahil Temizlik ve Çamaşır Yıkama Hizmet Alımı" işi kapsamında yapılan hakediş ödemeleri üzerinden kesilen damga vergisinin iadesi talebiyle yapılan düzeltme şikayet başvurusunun reddine dair … tarih ve … sayılı işlemin iptaline ve ödenen tutarın tecil faiziyle birlikte iadesi istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ...Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; olayda, uyuşmazlığın çözümünün; … Kurumunun yani ihaleyi yapan kuruluşun Damga Vergisi Kanunu karşısında statüsü belirlenerek yapılan işlemlerin damga vergisinden muaf olup olmadığı ve davacının üstlendiği ihale sonucunda yapılacak işin, döviz kazandırıcı faaliyet kapsamında olup olmadığı hususlarının hukuki nitelemesinin yapılmasına bağlı olduğu, neticede hukuki bir sorun teşkil eden ve yasaların yorumu sonunda çözümlenebilecek nitelikte olan soruların cevaplandırılmasını gerektirdiğinin açık olduğu, bu durumda davacı iddiaları çerçevesinde ortaya çıkan dava konusu uyuşmazlığın herhangi bir kuşku ya da hukuki tartışmaya meydan bırakmayacak şekilde nitelendirilebilecek açık bir vergi hatası kapsamında olmayıp, hukuki bir ihtilaf niteliğinde olduğundan diğer bir ifadeyle, ihtilafın çözümü maddi olayların ve mevzuatın değerlendirilmesi ve yorumunu gerektirmesi nedeniyle, uyuşmazlığın, düzeltme ve şikayet kapsamında değerlendirilemeyeceği sonucuna ulaşıldığından, düzeltme şikayet başvurusunun reddine dair davalı idare işleminde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu Vergi Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve davacı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanun'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI: … Kurumu'nun ayrı bir tüzel kişiliği bulunduğundan resmi daire kapsamına girmediği, ihale tarihinde yürürlükte olan mevzuat uyarınca uyuşmazlığa konu ihalenin uluslararası ihale olduğu iddialarıyla kararın bozulması istenilmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI: Yasal dayanaktan yoksun olan temyiz isteminin reddi gerektiği yolundadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ: Temyiz istemine konu Bölge İdare Mahkemesi kararının, uyuşmazlığa konu ihale tarihinde yürürlükte bulunan mevzuat uyarınca ihale makamı olan Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumu resmi daire olduğundan, ihale kararı damga vergisinin mükellefi ve sorumlusu olan davacıdan tahsil edilmesinde, bu itibarla dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Dokuzuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY:
Davacı tarafından, … Kurumu Genel Müdürlüğü … Bölge Müdürlüğü'nce ihale edilen ve uhdesinde kalan … ihale kayıt numaralı "2015-2016-2017 Yıllarına Ait 3 Yıllık İlaçlama Dahil Temizlik ve Çamaşır Yıkama Hizmet Alımı" işi nedeniyle yapılan hakediş ödemeleri üzerinden kesilen damga vergisinin iadesi talebiyle yapılan düzeltme şikayet başvurusunun reddine dair … tarih ve … sayılı işlemin iptaline ve ödenen tutarın tecil faiziyle birlikte iadesii istenilmektedir.

İLGİLİ MEVZUAT:
488 sayılı Damga Vergisi Kanunu’nun 3. maddesinde; damga vergisinin mükellefinin kağıtları imza edenlerin olacağı, resmi daireler ile kişiler arasındaki işlemlere ait kağıtların damga vergisini kişilerin ödeyeceği, Kanunun 8. maddesinde; bu Kanunda yazılı resmi daireden maksadın, genel ve özel bütçeli idarelerle, il özel idareleri, belediyeler ve köyler olduğu, bu dairelere bağlı olup ayrı tüzel kişiliği bulunan iktisadi işletmelerin resmi daire sayılmayacağı hükmüne yer verilmiştir.
488 sayılı Kanun’a ekli (I) sayılı tablonun “IV. Makbuzlar ve diğer kâğıtlar” başlıklı bölümünün 1/a fıkrasında da resmî daireler tarafından yapılan mal ve hizmet alımlarına ilişkin ödemeler (avans olarak yapılanlar dahil) nedeniyle kişiler tarafından resmî dairelere verilen ve belli parayı ihtiva eden makbuz ve ibra senetleri ile bu ödemelerin resmî daireler nam ve hesabına, kişiler adına açılmış veya açılacak hesaplara nakledilmesini veya emir ve havalelerine tediyesini temin eden kâğıtların damga vergisine tabi tutulacağı öngörülmüştür.
5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanun'un 12. maddesinde; genel bütçe Devlet tüzel kişiliğine dahil olan ve ekli bir sayılı cetvelde yer alan kamu idarelerinin bütçesi; özel bütçe ise bir bakanlığa bağlı veya iilgili olarak belirli bir kamu hizmetini yürütmek üzere kurulan, gelir tahsis edilen, bu gelirlerden harcama yapma yetkisi verilen, kuruluş ve çalışma esasları özel Kanunla düzenlenen ve Kanuna ekli iki sayılı cetvelde yer alan her bir kamu idaresinin bütçesi olarak tanımlanmış; Kanuna ekli I ve II sayılı cetvelllerde sırasıyla genel bütçeli idareler ve özel bütçeli idareler sayılmıştır.
Uyuşmazlığa konu ihale tarihinde yürürlükte olan 351 sayılı Yüksek Öğrenim ve Kredi Yurtlar Kurumu Kanunu'nun 1. maddesinde Kurumun tüzel kişiliği olan özel hukuk hükümlerine tabi olduğu öngörülmüş olmakla birlikte, 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununa ekli, ihale tarihinde yürürlükte olan "Özel Bütçeli Diğer İdareler" başlıklı II sayılı cetvelin 11. maddesinde Yüksek Öğrenim ve Kredi Yurtlar Kurumuna yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda yer verilen mevzuat uyarınca; 5018 sayılı Kanun’a ek (I) ve (II) sayılı cetvellerde sayılı kamu idareleri ile Anayasa’nın 127. maddesinde mahalli idareler olarak sayılan il özel idareleri, belediyeler ve köyler birer resmi dairedir.
Ayrıca, genel kural olarak damga vergisinin mükellefi kağıtta imzası bulunan kişiler olup, her biri verginin tamamının ödenmesinden müteselsilen sorumlu olsalar da yukarıda yer verilen 488 sayılı Kanun’un 3. maddesinin ikinci fıkrasındaki resmi dairelerle kişiler arasındaki işlemlere ait kağıtların damga vergisini kişilerin ödeyeceği düzenlemesi uyarınca ilgili kağıtta imzası bulunsa da bulunmasa da bu kağıtlara ilişkin damga vergisinin mükellefinin kişiler olduğu anlaşılmaktadır.
488 sayılı Kanun’a ekli (I) sayılı tablonun "II. Kararlar ve mazbatalar" başlıklı bölümünün 2. maddesinde, ihale Kanunlarına tabi olan veya olmayan resmi daire ve kamu tüzel kişiliğini haiz kurumların her türlü ihale kararlarının damga vergisine tabi olduğu düzenlemişken; “IV. Makbuzlar ve diğer kâğıtlar” başlıklı bölümünün 1. maddesinin a fıkrasında; resmî daireler tarafından yapılan mal ve hizmet alımlarına ilişkin ödemeler (avans olarak yapılanlar dahil) nedeniyle kişiler tarafından resmî dairelere verilen ve belli parayı ihtiva eden makbuz ve ibra senetleri ile bu ödemelerin resmî daireler nam ve hesabına, kişiler adına açılmış veya açılacak hesaplara nakledilmesini veya emir ve havalelerine tediyesini temin eden kâğıtların damga vergisine tabi tutulacağı öngörülmüştür.
Bu durumda, uyuşmazlığa konu ihaleyi yapan Yüksek Öğrenim ve Kredi Yurtlar Kurumunun, ihale tarihinde 5018 sayılı Kanun'un II sayılı cetvelinde sayılan özel bütçeli idareler arasında yer alması nedeniyle 488 sayılı Damga Vergisi Kanununun 8. maddesinde belirtilen resmi daire sıfatını haiz olduğu anlaşıldığından, düzenlediği hakediş belgelerinin damga vergisine tabi olduğu açık olduğundan davacı şirkete yapılan hakediş ödemeleri üzerinden damga vergisi kesilmesinde ve bu damga vergisinin iadesi talebiyle yapılan düzeltme şikayet başvurusunun reddine dair işlemde hukuka aykırılık bulunmadığından; uyuşmazlığın, düzeltme ve şikayet hükümleri kapsamında değerlendirilemeyeceği gerekçesiyle davayı reddeden Vergi Mahkemesi kararına yönelik istinaf başvurusunun reddi yolundaki Bölge İdare Mahkemesi kararında sonucu itibarıyla isabetsizlik görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1.Davacının temyiz isteminin reddine,
2.Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin Vergi Mahkemesi kararına yönelik istinaf başvurusunun reddi yolundaki … Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının yukarıda yazılı gerekçeyle ONANMASINA,
3.Temyiz isteminde bulunandan …-TL maktu harç alınmasına,
4.2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 50. maddesi uyarınca, onama kararının taraflara tebliğini ve bir örneğinin de … Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesine gönderilmesini teminen dosyanın ... Vergi Mahkemesine gönderilmesine, 21/04/2022 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.