MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen davada Diyarbakır 1. Asliye Hukuk Mahkemesince bozmaya uyularak verilen 22.01.2019 tarih ve 2018/231-2019/33 sayılı kararın Yargıtayca incelenmesinin davalı ... vekili tarafından istenildiği ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Davacı vekili, müvekkili ile Diyarbakır İl Milli Eğitim Müdürlüğü arasında 04/04/2006 tarihinde düzenlenen ve 30/04/2006 tarihinde yürürlüğe giren 5 yıl süreli maaş ödeme protokolü imzalandığını, protokolü İl Milli Eğitim Müdürlüğü’nü temsilen ... ve ...’ın imzaladığını, ayrıca bu protokolde kararlaştırılan 2.000.000,00 TL promosyonun Diyarbakır Hizmet Vakfı’na aktarılması konusunda İl Milli Eğitim Müdürlüğü ve dönemin Diyarbakır Valisi ve aynı zamanda Diyarbakır Hizmet Vakfı Başkanı olan ...arasında 05/09/2006 tarihli ayrı bir protokol yapıldığını, müvekkilinin İl Milli Eğitim Müdürlüğü ile yaptığı protokolde kararlaştırılan toplam 2.500.000,00 TL bağış bedelini İl Milli Eğitim Müdürlüğü’nün müvekkili bankanın Diyarbakır Şubesindeki hesabına 04/04/2006 tarihinde yatırdığını, müvekkili ile kurum arasında düzenlenen protokolün 19. md. gereğince kurum personelinin toplam maaş ve diğer ödemelerinin veya ödemelerin bir bölümünün müvekkili aracılığıyla ödenmemesi halinde bu durumu takip eden 3 iş günü içinde tüm personele yapılan son aya ait maaş ve diğer ödemeler toplamının %45’ine tekabül eden miktarda müvekkiline tazminat ödeneceğinin öngörüldüğünü, ayrıca aynı maddede bankanın zararlarının da tazmin edileceğinin düzenlendiğini, Diyarbakır Milli Eğitim Müdürlüğü’ne bağlı Kayapınar ve Bağlar İlçe Kaymakamlığı sınırları içindeki okullarda bulunan personelin maaş ve diğer ödemelerinin başka banka aracılığı ile yapılmaya başlandığını, bu konuda Diyarbakır İl Milli Eğitim Müdürlüğü’ne 4 adet ihtarname gönderildiğini, ihtarnamelere rağmen Bağlar, Kayapınar, Sur ve Yenişehir ilçelerindeki okullardan müvekkiline bir dönüş gerçekleştirilmediğini, İl Millli Eğitim Müdürlüğü tarafından noterden gönderilen cevap yazısında ise 5747 sayılı Yasa gereğince 4 adet yeni ilçe kurulduğundan Bağlar, Kayapınar, Sur ve Yenişehir ilçelerindeki okulların ayrılmasına engel olunamadığı, Kaymakamlık ile İl Milli Eğitim Müdürlüğü arasında hiyerarşik bir yapılanmanın olmadığı ve bu nedenle tazminat talebinin ödenmesinin mümkün olmadığının bildirildiğini, bu beyanın işlemlerde ve sözleşmelerde süreklilik ilkesi gereği imzalanan akitlerin uygulanmasını engelleyecek bir hukuki gerekçe olmadığını, 4 ilçe ile ilgili yapılan işlemlerin keyfi bir tutum olduğunu, protokolün 5747 sayılı Yasa gerekçe gösterilerek uygulanmamasının TMK’nın dürüstlük ve iyi niyet kuralları ile bağdaşmadığını, ayrıca 5747 sayılı Yasa metinde yeni kurulan ilçelerin sınırları içindeki milli eğitim personelinin maaşlarının müvekkili tarafından gerçekleştirilmesini engel bir düzenleme bulunmadığını ileri sürerek, diğer tüm alacaklar yönünden talep haklarının saklı tutulması kaydı ile protokolün feshedilmesi sebebiyle tüm ilçe kaymakamlık sınırları içinde bulunan milli eğitim personelinin son aya ait maaş ve ödemeler toplamının %45’ine tekabül eden 5.753.395,14 TL cezai şart için şimdilik 10.000,00 TL ve müvekkilinin uğradığı zararları için Diyarbakır İl Milli Eğitim Müdürlüğü’nün banka hesabına 5 yıl için ödenen 2.500.000,00 TL tutarındaki bağışın sebepsiz zenginleşme gereği sözleşmede uygulanmayan 2010 ve 2011 yılları için şimdilik 1.000.000,00 TL"nin iadesine, ihtarnamenin tebliğinden itibaren %20 ticari faiz uygulanmasına, bağışla ilgili sadece ...’nın, cezai şart ile ilgili davalı gerçek kişilerin protokolde imzaları olması sebebiyle kişisel sorumlulukları gözetilerek davalıların müştereken ve müteselsilen sorumlu tutulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı ... vekili, Milli Eğitim Müdürünün kurumu temsil etme yetkisi olmamasına rağmen protokolü imzaladığını, Müdürlüğün tüzel kişiliği olmadığından mutlak suretle kurumu borç altına sokma yetkisinin bulunmadığını, 5747 sayılı Yasa gereği kurulan yeni ilçelerin devam eden protokole rağmen yeni banka ile anlaşmalarının müdürlüğün bilgi ve izni dışında gerçekleştiğini, Milli Eğitim Müdürlüğü ile Kaymakamlıklar arasında hiyerarşik bir ilişki bulunmadığını, ayrıca kurulan ilçelerin mevcut protokole bağlı kalmaları ve imzalamasının ilçe Milli Eğitim Müdürlüklerine de imza karşılığı bildirildiğini, İl Milli Eğitim Müdürlüğünün protokole uyduğunu, Maliye Bakanlığı"nca maaşların ödeneceği banka seçimi ve görevlendirme yapılmadığına göre maaşların aktarıldığı banka şubesinin seçiminin tahakkuk dairelerinin tercihine bırakıldığını, tahakkuk dairesinin sadece maaşın ödenmesi konusunda sözleşme yapabileceğini, dava konusu bağış tutarı ve cezai şart nedeniyle davacının davalı bakanlıktan talepte bulunmasının yasal olmadığını, imzalanan protokolün müvekkili bakanlığı bağlamadığını, sözleşmenin sadece imzalayan kişilerin kişisel sorumluluğunu gerektirdiğini, bu davada husumetin davalı bakanlığa yöneltilemeyeceğini savunarak davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı ... vekili, müvekkilinin dava konusu protokolü muhasebe birimi müdür yardımcısı sıfatıyla imzaladığını, müvekkilinin temsil ettiği kurum ile davacı arasında yapılan sözleşmeden kaynaklanan sebeplerden müvekkilinin tazminat ile sorumlu tutulmasının haksız ve mesnetsiz olduğunu, sözleşme ile idarenin sorumluluk altına gireceğini, ayrıca İl Milli Eğitim Müdürlüğü"nün protokol tarihinden beri protokolün şartlarını aynen yerine getirdiğini savunarak, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı ...; idarenin temsilcisi sıfatıyla sözleşmeyi imzaladığını, kendisine sorumluluk yüklenemeyeceğini savunarak, reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkemece, iddia, savunma, bilirkişi raporu, bozma ilamı ve tüm dosya kapsamına göre; davalılar ... ve ..."in, dava konusu protokolü idare ajanı olarak imzaladıkları, söz konusu protokol gereğince kendi adlarına herhangi bir işlem gerçekleştirmedikleri, ayrıca söz konusu protokol gereğince davacı banka tarafından ödenen bağışın (promosyon ücretinin) davalı bakanlığa bağlı müdürlük hesabına davacı tarafından yatırıldığı, davalı gerçek kişilerin protokol kapsamında kendi adlarına bir işlem gerçekleştirmedikleri, davaya konu protokol davacı banka ile davalı ... Bakanlığına bağlı Diyarbakır İl Milli Eğitim Müdürlüğü arasında düzenlendiği, protokolü imzalayan kişilerin davalı ... borç altına sokacak temsil yetkisi olduğu konusunda dosyaya herhangi bir bilgi ibraz edilmediği, İl Milli Eğitim Müdürlüğünde görevli davalı ... ve ..."in davalı ... borç altına sokma yetkisi olmadığı, yeni kurulan ilçe Kaymakamlıklarınca mevcut protokol şartları yok sayılarak ve 15.04.2009 tarihi itibariyle personel maaşlarının başka banka tarafından ödendiği, yeni kurulan İlçe Eğitim Müdürlüklerince okulların protokol kapsamından çıkarıldığı ve başka bir bankayla yeni bir protokol imzalandığı tarih itibariyle davacı ile imzalanmış olan protokolün işlevsiz kalmış olacağının kabulü gerektiği, bu durumda protokolün 2 yıl süreyle işlevsiz hale geldiği, protokol süresi 5 yıl olması ve davacı tarafından yapılan toplam bağış (promosyon bedelinin) 2.500.000,00 TL olması sebebiyle 2 yıl süreye denk gelen iadesi gereken bağış tutarının oranlama yapıldığında 1.000.000,00 TL olduğu, protokolden faydalanması gereken kişi sayısının 8193 ve protokolün kısmen işlevsiz kalması sonucunda başka bankadan maaş almaya başlayan personel sayısının 7832 kişi olduğu, 2 yıla isabet eden 1.000.000,00 TL bağışın (promosyon bedelinin) 8193 kişinin maaş ödemesine karşılık verildiği, protokolün kısmen işlevsiz kalması sonucunda başka bankadan maaş almaya başlayan personel sayısı 7832 kişi olduğu için davacının 1.000.000,00 TL nin 7832 kişiye isabet kısmını talep edebileceği, oranlama yapıldığında davacının talep edebileceği miktarın 955.938,00 TL olduğu, somut olayda davacı banka tarafından davalıya gönderilen ihtarnamelerde ödeme ile ilgili bir ibare bulunmadığı, dolayısı ile söz konusu ihtarnamelerin temerrüt ihtarnamesi olarak kabul edilmesinin mümkün olmadığı, davalının ancak dava tarihi itibari ile temerrüde düştüğü, davacı ile davalı arasında imzalanan protokolün ticari bir iş olarak kabul edilmesinin mümkün olmadığı, uygulanması gereken faizin yasal faiz olması gerektiği gerekçeleri ile, davacı tarafından davalılar ... ve ...’e karşı açılan davanın husumetten reddine, davacı tarafından davalı ... Bakanlığına karşı açılan davanın kısmen kabul, kısmen reddi ile davacının cezai şarta ilişkin isteminin reddine, taraflar arasında imzalanan maaş ödeme protokolü nedeni ile davacı tarafından davalıya ödenen promosyon bedelinden 955.938,00 TL kısmının dava tarihinden itibaren yasal faizi ile birlikte davalı ... Bakanlığından alınarak, davacıya verilmesine, fazlaya ait talebinin reddine karar verilmiştir.
Karar, davalı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dosyadaki yazılara, mahkemece uyulan bozma kararı gereğince hüküm verilmiş olmasına ve delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davalı ... vekilinin bütün temyiz itirazları yerinde değildir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerden dolayı, davalı ... vekilinin bütün temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun bulunan hükmün ONANMASINA, davalı ..."ndan harç alınmasına yer olmadığına, 05/02/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.