Danıştay 13. Daire 2016/3249 Esas 2022/1829 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2016/3249
Karar No:2022/1829

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : …Kurumu
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : …A.Ş.
Vekili : Av. …

İSTEMİN KONUSU : …İdare Mahkemesi'nin …tarih ve E:…, K:…sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı şirketin, 22/09/2010 tarihli temlikname ile Kurum'dan izin almaksızın alacaklarını …T.A.Ş.'ye temlik ettiği ve söz konusu mevzuata aykırılığı …tarih ve … sayılı kararla ihtar edilen süre içerisinde gidermediğinden bahisle mezkûr karar ile ihtar edilen sürenin uzatılması talebinin reddine ve 732.638,00-TL tutarında idari para cezası uygulanmasına ilişkin …tarih ve …sayılı Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu'nun (Kurul) kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: …İdare Mahkemesi'nce verilen kararda; davacının 22/09/2010 tarihli temliknameye taraf olması sebebiyle daha önce Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu'nun …tarih ve …sayılı kararı ile 366.319,00-TL tutarında idari para cezası uygulandığı, dava konusu işlem ile ihlâlin devam ettiği belirtilerek cezanın iki kat olarak uygulandığı, ancak cezaya konu eylemin 22/09/2010 tarihli temliknameyi imzalamak olduğu, daha sonra tekrar yeni bir temlikname imzalanmadığı, aynı fiilden dolayı iki kez ceza verilmesinin hakkaniyete aykırı olduğu, bu itibarla, dava konusu işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle hukuka aykırı bulunan dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, aleyhlerine harca hükmedilmesinin bozma sebebi olduğu, davanın süre aşımı nedeniyle reddi gerektiği, Mahkemece mevzuatın yanlış yorumlandığı, 22/09/2010 tarihli temlikname ile Kurum'dan izin alınmaksızın alacakların ...'a temlik edilmesi fiilinin mevzuata aykırı olduğu, 24/01/2013 tarihinde aykırılıkların giderilmesi için anılan firmaya ihtar yapıldığı, 16/05/2013 tarihli kararla ihtara rağmen aykırılık süresinde giderilmediğinden idari para cezası uygulanmasına ve aykırılığın giderilmesi için yeniden ihtar edilmesine karar verildiği, dava konusu kararla ise aykırılık süresinde giderilmediğinden davacının sürenin uzatılması talebinin reddine ve öncekinin iki katı tutarında idari para cezası uygulanmasına ve davacının tekraren ihtarına karar verildiği, davacı şirketin sunduğu 25/02/2014 tarihli yazıda, 02/08/2013 – 25/02/2014 tarihleri arasındaki tahsilatının ciddi bir kısmının, hisselerin %100'üne sahip olan şirketin kredi geri ödemesi olarak ... tarafından bloke edildiği ve bu durumun birikmiş borçların ödenmesini zorlaştırdığının belirtildiği, davacı şirketin ve davacı şirketten kısmi bölünme yoluyla ortaya çıkmış olan ve aynı kontrol yapısına sahip …Elektrik Perakende Satış A.Ş.'nin Türkiye Elektrik Ticaret Taahhüt A.Ş.'ye temerrüde düşmüş borçları ve yatırılmamış teminatları bulunduğu, arz edilen hususlar dikkate alındığında, temliknamenin yok hükmünde olmadığı ve hükümlerinin işletildiği, bu çerçevede temliknamenin Kurul tarafından onaylanmamış olduğu ve davacı şirketin kamu adına yürüttüğü faaliyetlerini yerine getirmesini zorlaştırdığının soruşturma raporu ile sabit olduğu, mevzuata aykırılığın kaldırılması için daha önce kararlar alındığı, aynı fiilden dolayı iki kez ceza verilmesinin söz konusu olmadığı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'UN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
ESAS YÖNÜNDEN:
MADDİ OLAY :
…tarih ve …sayılı dağıtım lisansı ve …tarih ve ……sayılı perakende satış lisansı sahibi olan davacı şirketin, 22/09/2010 tarihli temlikname ile, Kurum'dan izin almaksızın alacaklarını …T.A.Ş.'ye temlik ettiği, bu durumun 4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu'nun 3. maddesinin (a) bendinin (3) numaralı alt bendi, Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliği'nin 5. maddesinin dördüncü fıkrası ve Dağıtım Lisansının "Genel Hükümler" bölümünün 9. maddesine aykırı olduğundan bahisle önce …tarih ve …sayılı Kurul kararı ile mevzuata aykırı durumun 30 (otuz) gün içinde giderilmesi için ihtar edilmiştir.
Akabinde, söz konusu mevzuata aykırılığı mezkûr Kurul kararı gereği ihtar edilen süre içerisinde gidermediği anlaşıldığından, davacı şirket bakımından daha lehe olan 4628 sayılı Kanun'un 11. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi uyarınca 366.319,00-TL idari para cezası uygulanmasına ve mevzuata aykırı durumun 30 (otuz) gün içinde giderilmesi için ihtar edilmesine dair …tarih ve …sayılı Kurul kararı alınmıştır.
Daha sonra ise, …tarih ve …sayılı Kurul karar ile ihtar edilen süre içerisinde mevzuata aykırılığın giderilmediğinden bahisle davacının ihtar edilen sürenin uzatılması talebinin reddine, hakkında 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu'nun 16. maddesinin ikinci fıkrası uyarınca bir önceki cezanın iki katı oranında artırılarak belirlenen 732.638,00-TL tutarında idari para cezası uygulanmasına, mevzuata aykırı durumun 180 gün içerisinde giderilmesi için anılan lisans sahibi nezdinde ihtarda bulunulmasına karar verilmiş, bunun üzerine bakılan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
Fiil tarihinde yürürlükte olduğu hâliyle 4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu'nun "Lisans genel esasları ve lisans türleri" başlıklı 3. maddesinde, "Bu Kanun kapsamında Kurum tarafından verilecek lisansların tabi olacağı usul ve esaslar ile lisanslarda yer alacak asgari hükümler şunlardır: a) Lisansların tabi olacağı usul ve esaslar:... 3. Lisans başvuru usul ve esasları, lisans sahibi tüzel kişilerin hak ve yükümlülükleri, lisans sahibinin haklarının temliki, lisansların tadili, süreleri, süre uzatımı ve sahibi tarafından lisanstan vazgeçilmesi hâlleri ile faaliyetin türü ve üretimi, iletimi ve dağıtımı yapılan elektrik enerjisi miktarına göre belirlenecek lisans bedelleri yönetmelikle düzenlenir."; "Yaptırımlar ve yaptırımların uygulanmasında usul" başlıklı 11. maddesinin birinci fıkrasında, "Kurul, piyasada faaliyet gösteren tüzel kişilere aşağıdaki yaptırım ve cezaları uygular:... b) Bu Kanun hükümlerine ve çıkarılan yönetmelik, talimat ve tebliğlere aykırı hareket edildiğinin saptanması hâlinde, ikiyüzelli milyar lira para cezası verilir ve aykırılığın otuz gün içinde giderilmesi ihtar edilir." kuralları bulunmaktadır.
Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliği'nin fiil tarihinde yürürlükte olduğu hâliyle "Lisans ve lisans alma yükümlülüğü" başlıklı 5. maddesinin dördüncü fıkrasında, "Tarifesi düzenlemeye tabi faaliyet yürüten lisans sahibinin lisans kapsamındaki hakları, Kuruldan izin almaksızın üçüncü şahıslara temlik edilemez." kuralı yer almıştır.
6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu'nun "Yaptırımlar ve yaptırımların uygulanmasında usul" başlıklı 16. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde, "Bu Kanun, ikincil mevzuat veya lisans hükümlerine, Kurul kararlarına ve talimatlara aykırı hareket edildiğinin saptanması hâlinde, aykırılığın niteliğine göre aykırılığın otuz gün içinde giderilmesi veya tekrarlanmaması ihtar edilir ve yapılan yazılı ihtara rağmen aykırı durumlarını devam ettiren veya tekrar edenlere beş yüz bin Türk Lirası idari para cezası verilir."; ikinci fıkrasında, "Yukarıdaki para cezalarını gerektiren fiiller için Kurul, fiilin niteliğine göre ihtar sürelerini farklı uygulayabilir. Söz konusu para cezalarının uygulanmasını takiben para cezasına konu fiilin; verilen ihtar süresi içerisinde giderilmemesi veya tekrarlanması hâllerinde para cezaları, her defasında bir önceki cezanın iki katı oranında artırılarak uygulanır. Bu cezaların verildiği tarihten itibaren iki yıl içinde idari para cezası verilmesini gerektiren aynı fiil işlenmediği takdirde önceki cezalar tekrarda esas alınmaz. Ancak, aynı fiilin iki yıl içinde tekrar işlenmesi hâlinde artırılarak uygulanacak para cezasının tutarı, cezaya muhatap tüzel kişinin bir önceki mali yılına ilişkin bilançosundaki gayrisafi gelirinin yüzde onunu aşamaz. Cezaların bu düzeye ulaşması hâlinde Kurul, lisansı iptal edebilir." kuralı yer almaktadır.


HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Aktarılan kurallardan, lisans başvuru usul ve esasları, lisans sahibi tüzel kişilerin hak ve yükümlülükleri, lisans sahibinin haklarının temliki gibi hususların yönetmelikle düzenleneceği, yönetmelik uyarınca tarifesi düzenlemeye tabi faaliyet yürüten lisans sahibinin lisans kapsamındaki haklarının, Kuruldan izin almaksızın üçüncü şahıslara temlik edilemeyeceği, çıkarılan yönetmeliklere aykırı hareket edildiğinin saptanması hâlinde aykırılığın giderilmesi için lisans sahibinin ihtar edileceği, aykırılığın giderilmemesi hâlinde idari para cezası verileceği, para cezalarının uygulanmasını takiben para cezasına konu fiilin verilen ihtar süresi içerisinde giderilmemesi hâlinde para cezalarının, her defasında bir önceki cezanın iki katı oranında artırılarak uygulanacağı anlaşılmaktadır.
Her ne kadar dava konusu işlem Mahkemece aynı fiilden dolayı iki kez ceza verilmesinin hakkaniyete aykırı olduğu gerekçesiyle iptal edilmiş ise de, elektrik piyasası mevzuatı gereği, mevzuata aykırı fiili tespit edilen ve hakkında idari para cezası uygulanan lisans sahiplerince, verilen ihtar süresi içerisinde aykırılığın giderilmemesi hâlinde para cezalarının bir önceki cezanın iki katı oranında artırılarak uygulanacağının açık olduğu, olayda da aykırılık süresinde giderilmediğinden bahisle yaptırım uygulandığı görülmektedir.
Bu durumda, Kurul'un aynı fiile ilişkin daha önceki ihtar ve idari para cezası kararlarına karşı dava açılmadığı da gözetilerek, Mahkemece dava konusu işlemin esasına girilerek yaptırıma konu fiilin sübut bulup bulmadığı konusunda değerlendirme yapılmak suretiyle bir karar verilmesi gerektiği sonucuna ulaşıldığından, dava konusu işlemin anılan gerekçeyle iptali yönündeki İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalının temyiz isteminin kabulüne;
2. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca …İdare Mahkemesi'nin …tarih ve E:…, K:…sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkeme'ye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanun'un Geçici 8. maddesi uyarınca, bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (on beş) gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 21/04/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.