Danıştay 6. Daire 2018/1658 Esas 2022/5065 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2018/1658
Karar No : 2022/5065


TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Bakanlığı
VEKİLİ : …
KARŞI TARAF (DAVACI) : … Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Kocaeli ili, Darıca ilçesi, ... mahallesi sınırları içerisinde yat limanı kullanım amaçlı hazırlanan 1/5000 ölçekli ilave revizyon nazım imar planı ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliği teklifinin onaylanması için plan inceleme ve işlem bedeli olarak 1.742.500,00-TL istenilmesine ilişkin … tarih ve … sayılı Çevre Şehircilik ve İklim Değişkliği Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı işleminin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:… , K:… sayılı kararda; davacı tarafından Kocaeli ili, Darıca ilçesi, ... mahallesi sınırları içerisinde yat limanı kullanım amaçlı hazırlanan 1/5000 ölçekli ilave revizyon nazım imar planı ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliği teklifinin 3621 sayılı Kanunun 7. maddesi kapsamında onaylanması için davalı idareye yapılan başvuru üzerine, plan inceleme ve işlem hizmet bedeli olarak davalı idarece istenilen ücretin yasal dayanağının bulunmadığı anlaşıldığından dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle, dava konusu işlem hukuka aykırı bulunarak dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve istinaf dilekçelerinde ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı'nın kıyı ve dolgu alanlarında imar planları yapılması talebi karşısında imar planı onaylama görevinin ve bu görevin yerine getirilmesinde verilen hizmet karşılığında döner sermaye geliri elde etme yetkisi bulunduğundan plan inceleme ve hizmet bedeli istenmesine ilişkin işlemde hukuka uygun olduğu, temyize konu kararın bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ … 'IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY : Davacı tarafından, Kocaeli ili Darıca ilçesi ... Mahallesi sınırları içerisinde yat limanı kullanım amaçlı hazırlanan 1/5000 ölçekli ilave revizyon nazım imar planı ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliği teklifinin onaylanması için plan inceleme ve işlem bedeli olarak 1.742.500,00-TL istenilmesine ilişkin … tarih ve … sayılı Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı işleminin iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 34. maddesinin 1. fıkrasında, "İmar, kamulaştırma, yıkım, işgal, tahsis, ruhsat ve iskan gibi taşınmaz mallarla ilgili mevzuatın uygulanmasında veya bunlara bağlı her türlü haklara veya kamu mallarına ilişkin idari davalarda yetkili mahkeme taşınmaz malların bulunduğu yer idare mahkemesidir." kuralı yer alırken; 32. Maddesinin 1. fıkrasında ise, "Göreve ilişkin hükümler saklı kalmak şartıyla bu Kanunda veya özel kanunlarda yetkili idare mahkemesinin gösterilmemiş olması halinde, yetkili idare mahkemesi, dava konusu olan idari işlemi veya idari sözleşmeyi yapan idari merciin bulunduğu yerdeki idare mahkemesidir." kuralı bulunmaktadır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Davacı tarafından davalı idareye sunulan imar planlarının onayı için inceleme ve hizmet bedeli istenilmesine ilişkin işlemin iptali istemiyle açılan davada, uyuşmazlığın taşınmaz mallarla ilgili mevzuat hükümlerine göre mi yoksa davalı idarenin genel nitelikteki mevzuat düzenlemelerine göre mi incelenerek çözümlenmesi gerektiğinin belirlenmesi gerekmektedir.
Dava konusu edilen işlem, davacı tarafından hazırlanan imar planı teklifinin incelenmesi amacıyla davalı idareye yapılan başvuru üzerine, davalı idare tarafından plan inceleme ve işlem hizmet bedeli istenip istenemeyeceği, davacının bu bedelden muaf olup olmadığı ve bedelin ödenme şartlarına ilişkin olup bu aşamada tesis edilen işlemler, davacı tarafından hazırlanan imar planları için işletilecek planlama sürecinin bir parçası niteliği taşımayan, planlama sürecinden bağımsız olan ve taşınmaz mallarla ilgili mevzuat uygulanarak çözümlenecek nitelikte olmayan, genel nitelikteki mevzuat hükümleri kapsamında çözümlenecek işlemlerdir.

Bu itibarla davalı idarenin genel nitelikteki mevzuat hükümleri kapsamında çözümlenecek olan davanın görüm ve çözümünün 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 32. maddesinin 1. fıkrası kapsamında, dava konusu işlemleri tesis eden davalı idarenin bulunduğu yerdeki Ankara İdare Mahkemesine ait olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Bu durumda, İdare Mahkemesince davanın yetki yönünden reddine karar verilmesi gerekirken, işin esasına girilerek dava konusu işlemin iptali yolunda verilen karara karşı yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararında isabet görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davalının temyiz isteminin kabulüne,
2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin Mahkeme kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 21/04/2022 tarihinde, kesin olarak, oyçokluğuyla karar verildi.







KARŞI OY :Dava kapsamında, istenilen bedelin hukuki dayanağının (644 Sayılı KHK'nın 2(h) Maddesi Kapsamında ve Diğer Mevzuat Uyarınca Onaylanacak Planlarda Alınacak İnceleme ve İşlem Hizmet Bedelinin Hesaplanmasına İlişkin Usuller vb. mevzuatın) yanı sıra taşınmazların hukuki durumu nedeniyle söz konusu bedelden muaf olup olmadığı, gerekirse fazla bedel belirlenip belirlenmediği yönlerinden de inceleme yapılması gerektiği hususları göz önüne alındığında, taşınmaz mallarla ilgili mevzuatın uygulanmasından kaynaklandığı anlaşılan uyuşmazlığın, görüm ve çözümünde 2577 sayılı Kanununun 34. maddesinin birinci fıkrası uyarınca taşınmazın bulunduğu yer olan Kocaeli İdare Mahkemesi yetkili bulunmaktadır.
Bu nedenle, temyiz isteminin esasının incelenmesi gerekirken; davanın yetki yönünden reddine karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının bozulması yolundaki Dairemiz kararına katılmıyoruz.