Danıştay 13. Daire 2022/788 Esas 2022/1831 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2022/788
Karar No:2022/1831

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : ... Odası
VEKİLİ : Av. ...

KARŞI TARAF (DAVALILAR) : 1. ... Bakanlığı
(... Bakanlığı)

VEKİLİ : Hukuk Müşaviri V. ...
2. ... Belediye Başkanlığı / ...
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN KONUSU : ... İdare Mahkemesi'nin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Tarım ve Orman Bakanlığı (mülga Orman ve Su İşleri Bakanlığı) ile Bolu Belediye Başkanlığı arasında akdedilen 13/06/2012 tarihli Bolu İli Gölcük Tabiat Parkı Yerindeki Kapı Girişi, Kır Gazinosu, Kır Kahvesi, Büfe ile Genel Saha Temizlik ve Güvenlik Hizmetleri Sözleşmesi'nin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Bolu İdare Mahkemesi'nce verilen kararda; 2873 sayılı Milli Parklar Kanunu'nun 12. maddesine bakıldığında, belirtilen alanların ''işletilmesinin veya yönetilmesinin'' Tarım ve Orman Bakanlığı'nca yapılacağının belirtildiği, kullanılan veya bağlacıyla anılan idareye işletme ile yönetme arasında seçim yapma hakkının tanındığı, aksine bir düzenlemenin bulunmadığı, dolayısıyla Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından Bolu Gölcük Tabiat Parkı'nın doğrudan işletilebileceği gibi, tabiat parkının gözetim ve denetimi kendisince yapılarak işletilmesinin başkasına devredilebileceği, iptali istenilen sözleşmede de işletmenin devredildiği Bolu Belediye Başkanlığı'nca uyulması gereken hususların, sorumluluk, yetki ve faaliyet sınırlarının ayrıntılarıyla belirlendiği, Tarım ve Orman Bakanlığı'nca tabiat parkının gözetim ve denetiminin devredilmediği, bu sorumluluklar kendisinde kalacak şekilde Bolu Gölcük Tabiat Parkı'nın işletilmesinin devredildiği; öte yandan, alanda tahribatlara sebebiyet verildiği ve yapılan uygulamalarda Uzun Devreli Gelişme Planına uyulmadığı gibi iddialarla sözleşmenin iptali gerektiği iddia edilmekle birlikte, bu iddiaların, sözleşme içeriğiyle birlikte incelendiğinde sözleşmenin uygulanması aşamasına yönelik olduğu, tabiat parkının işletilmesini devralan Bolu Belediye Başkalığı'nca yapılan uygulamalarla mevzuata ve sözleşmeye aykırılığa sebebiyet verilmesinin tespiti hâlinde ise taraflar arasında mevzuat ve sözleşme hükümleri gereğince sözleşmenin feshi vb. sonuçların doğabileceği, ileri sürülen bu iddiaların mevcudiyetinin tek başına sözleşmenin hukuka aykırı olduğu neticesini vermeyeceği kanaatine ulaşıldığından, anılan iddialarla sözleşmenin hukuka aykırı olduğu savına da itibar edilemeyeceği; ayrıca, davacı tarafın sözleşmeye esas olan ihaleye yönelik olarak herhangi bir iddiasının da söz konusu olmadığı ve uyuşmazlığa konu sözleşmenin davalı Tarım ve Orman Bakanlığı (mülga Orman ve Su İşleri Bakanlığı) ile Bolu Belediye Başkanlığı yetkililerince imzalanarak usulüne uygun olarak hukuk aleminde doğduğu hususları bir bütün olarak değerlendirildiğinde, dava konusu sözleşmede hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlem hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, dava konusu sözleşmenin Gölcük Tabiat Parkı Gelişme Planına, Milli Parklar Kanunu'na ve kamu yararına aykırı olduğu, tabiat parkı alanının 38 hektardan 150 hektara çıkarıldığı, gelişim planı düzenlenerek 150 hektar bakımından güvenlik, temizlik ve diğer hususlarda ihale gerçekleştirilmemesinin, ihale kapsamı dışında bırakılmasının, tabiat parkına ilişkin uygulama imar planı, yapı tesis saha ve alan düzenleme projeleri ile ağaç röleveli peyzaj uygulama projelerinin yapılmamasının hukuka ve mevzuata aykırı olduğu, milli parkın amacının öncelikle koruma ve sonrasında gelişimi oluşturduğu, söz konusu milli parkın, ekosistemin korunmasına yönelik oluşturulmasına rağmen muhtelif alanlarının devredildiği, iptali istenen işlem ve sonucunda gerçekleşen ihale ve işlemlerin ile Gölcük Tabiat Parkında bulunan ve korunması gereken göl/kıyı ekosistem, ekolojik denge, endemik bitki alanları, orman alanları, yaban hayatı etkilenmiş, söz konusu alan koruma alanı olmaktan çıkarılarak, mesire alanı olarak kullanılmaya başlandığı, nitekim davalı Belediye'nin de söz konusu milli park alanını 3. şahıs şirkete işletmek amacıyla kiraya verdiği, milli parka ilişkin düzenlenen Gelişim Planı bakımından da davalıların yapmış olduğu iş ve işlemlerde hukuka aykırılıklar bulunduğu, davalı Belediye Başkanlığının gerek bizzat gerekse alt kiralama yöntemiyle gerçekleştirmiş olduğu edimlerin planda belirtilen stratejilere göre düzenlenmeden, oluşturulmadan yapıldığı ve tabiat parkına zarar verildiği, işbu davanın açıldığı tarihte uygulama projesi olmadan ve projeye göre davranılmadan yapılan ve sonradan uygulama planları değiştirilerek yapılan ve uygulama projesine aykırı gerçekleştirilen her türlü iş, işlem ve faaliyetin haksız ve hukuka aykırı olduğu, dava dilekçesinde belirtilen Uygulama Projesine aykırı imalatların düzeltilip düzeltilmediğinin, düzeltilmiş olsa bile korunması gerekli Milli parka verilen zararın ne kadar olduğunun tespiti gerektiği, planda yapılmaması gerektiği belirtildiği hâlde, yürüyüş yollarının tamamen taş malzemeyle kaplandığı, elektrikli araçlar kiraya verilerek işletmecilik yapıldığı, göl içinde deniz bisikleti/kano gibi araçların kullandırıldığı, kır evleri bakımından milli park alanındaki orman emvalinin usulsüz kesilerek kullanıldığı ve doğa tahribatı ile kamu zararı ortaya çıkarıldığı, kapasite fazlası olarak piknik alanı/masası oluşturulduğu ve orman alanına zarar verildiği, ağaçların kuruduğu, kiranın 38 hektar üzerinden alınmasına rağmen devredilen ve kullanılan alanın 150 hektar olduğu, doğanın tahrip olduğu, otel işletmeciliği yapıldığı, kapalı piknik alanları oluşturulduğu, restoran şeklinde işletmecilik yapıldığı, sözleşme ifasının Bolu Belediyesi dışında alt kiracılara yaptırıldığı, idarenin işletmecilik yapmayı ya da yönetmeyi idareler dışı üçüncü şahıslara kiralama yapılması hakkını davalı idarelere vermemesi gerektiği, tüm bu hususlarda keşif yapılması ve bilirkişi heyetinden rapor alınması gerektiği, ancak Mahkemenin doğada oluşan tahribatı görmezden gelerek usul bakımından eksiklikleri tamamlamadan davayı reddettiği, Abant Tabiat Parkı'nın işletmesi ile ilgili benzer konudaki ihalenin de mahkeme kararıyla iptal edildiği ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı Bakanlık tarafından, temyize konu kararın hukuka uygun olduğu belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuş; davalı Belediye Başkanlığı'nca savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ...'UN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin gereği görüşüldü:
HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
İdare ve vergi mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin reddine,
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddi yolundaki ... İdare Mahkemesi'nin ... tarih ve E:..., K:... sayılı temyize konu kararında, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından anılan Mahkeme kararının ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına,
4. Kullanılmayan ...-TL yürütmenin durdurulması harcının istemi hâlinde davacıya iadesine,
5. Dosyanın anılan Mahkeme'ye gönderilmesine,
6. 2577 sayılı Kanun'un Geçici 8. maddesi uyarınca, bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (on beş) gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 21/04/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.