MAHKEMESİ : Eskişehir 1. İcra Hukuk Mahkemesi
TARİHİ : 30/01/2014
NUMARASI : 2013/702-2014/63

Yukarıda tarih ve numarası yazılı mahkeme kararının müddeti içinde temyizen tetkiki alacaklı tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya mahallinden daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hakimi .. tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü:
Fatura alacağına dayalı olarak genel haciz yoluyla yapılan takipte, borçlunun yetkiye itirazı üzerine takip durmuştur. Alacaklı, icra mahkemesine başvurarak yetki itirazının kaldırılması talebinde bulunmuş, mahkemece, borçlunun yerleşim yeri icra dairesinin yetkili olduğu gerekçesi ile yetkiye yönelik itirazın kaldırılması isteminin reddine karar verilmiştir.
Konusu mal varlığı olan Borçlar Hukuku"na ilişkin sözleşmelerden doğan davalarda yetki, HMK"nun 10. maddesinde belirtilen kurallara göre çözümlenir. Örneğin; sözleşmedeki alacağın ödenmemesi, malın teslimi, cezai şartın ödenmesi gibi... Anılan madde sözleşmeden doğan davalar için sözleşmenin yerine getirileceği yer mahkemesinin yetkisi (aktin icra, ifa edileceği yer) kabul edilmiştir.
Sözleşmenin yerine getirileceği yer öncelikle tarafların açık veya zımni isteğine göre tesbit edilir. Sözleşmede karşılıklı olarak değişik yerlerde yerine getirilecek borçlar varsa (malın teslim edileceği yer-borcun ödeneceği yer) mal teslimi için açılacak dava teslim yeri mahkemesinde, borcun ödenmesi için açılacak dava ise borcun ödeneceği yer mahkemesinde açılabilir. Ancak sözleşmede açık veya zımni olarak sözleşmenin yerine getirileceği yerin anlaşılamadığı hallerde yetkili yer, Borçlar Kanunu"nun 89. maddesine göre belirlenir. Yani davanın konusu sözleşmeden doğan bir para borcu olup da sözleşmede aksi kararlaştırılmadı ise, borç alacaklının ödeme zamanındaki ikametgahında ödenir. Ancak aranacak ya da aldırılacak borçlar da anılan hüküm uygulanmaz. Ne var ki HMK"nun 10. maddesi hükmü yalnız hukuken geçerli olan sözleşmelerden doğan davalar hakkında uygulanacağından, geçersiz olan sözleşmelerden doğan davalarda, sözleşmenin ifa yerinde dava açılamaz (sebepsiz iktisap gibi). Bu durumda ancak genel yetkili yer olan davalının ikametgahında dava açılır.
Somut olayda borçlu mahkemeye sunduğu 06.12.2013 tarihli cevap dilekçesinde, malları tanıtım amaçlı aldığını beyan ettiğine göre akdi ilişki borçlu tarafından kabul edildiğinden, BK"nun 89. maddesinin olaya uygulanması gerekmektedir. Bu durumda, alacaklı kendi ikametgahının bulunduğu icra dairesinde takip başlatabilir.
O halde mahkemece borçlunun yetki itirazının kaldırılmasına karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsizdir.
SONUÇ : Alacaklının temyiz itirazlarının kabulü ile mahkeme kararının yukarıda yazılı nedenlerle İİK 366 ve HUMK’nun 428. maddeleri uyarınca (BOZULMASINA), peşin alınan harcın istek halinde iadesine, ilamın tebliğinden itibaren 10 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 03.06.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.