Yargıtay 5. Hukuk Dairesi 2021/4347 Esas 2022/4637 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi


Taraflar arasındaki kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili davasının reddine dair verilen yukarıda gün ve sayıları yazılı hükmün Yargıtay'ca BOZULMASI hakkında Daireden çıkan kararı kapsayan 10/10/2019 gün ve 2019/886 Esas - 2019/16044 Karar sayılı ilama karşı, davalı idare ve ihbar olunan vekillerince verilen dilekçeler ile karar düzeltilmesi istenilmiş olmakla, dosyadaki belgeler okunup gereği konuşulup düşünüldü:

- K A R A R -

Kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili istemine ilişkin dava ve birleştirilen davanın reddine ilişkin karar, davacılar vekilinin temyizi üzerine bozulmuş; bu karara karşı, davalı idare ve ihbar olunan vekillerince karar düzeltme isteminde bulunulmuştur.
21/12/2019 tarihinde kabul edilerek 24/12/2019 gün 30988 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 7201 sayılı Kanun’un 6. ve 7. maddesi ve 09/06/2021 tarihinde kabul edilerek 19/06/2021 gün 31516 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 7327 sayılı Kanun’un 20. ve 27. maddeleri ile 2942 sayılı Yasa’ya eklenen Ek-3, Geçici 15. ve 17. maddeleri uyarınca inceleme yapılması gerektiğinden;
Davalı idare ve ihbar olunan vekillerinin karar düzeltme istemlerinin kabulü ile Dairemizin 10/10/2019 günlü 2019/886 E. - 2019/16044 K. sayılı bozma ilamının kaldırılmasına karar verildikten sonra yapılan değerlendirmede;
Asıl ve birleştirilen dava, kamulaştırmasız el atılan taşınmazlar bedelinin tahsili istemine ilişkindir.
Mahkemece, uyulan bozma kararı gereğince inceleme ve işlem yapılarak; asıl ve birleştirilen davalarda tüm davacılar yönünden davanın hak düşürücü süre nedeniyle reddine, 547 parsel sayılı taşınmaz yönünden açılmamış sayılmasına, 532 ve 540 parsel sayılı taşınmazlar yönünden ise davacı ... hissesi yönünden davanın hak düşürücü süre nedeniyle reddine, diğer davacılar yönünden kabulüne karar verilmiş; hüküm, davacılar vekilince temyiz edilmiştir.
Dosyadaki bilgi ve belgelere göre, dava konusu Tuzla İlçesi 532, 540, 547 ve 616 parsel sayılı taşınmazların Arsa Ofisi Genel Müdürlüğü’nün 07.06.1982 tarih ve 145/543 sayılı oluru ile kamulaştırılmasına karar verildiği, 616 parsel sayılı taşınmaz yönünden davacılar/murislerinin tezyidi bedel davası açtıkları, 532 ve 540 parsel sayılı taşınmazlar yönünden ise davacı ...’in tezyidi bedel davası açtığı anlaşılmıştır, dava konusu 532 parsel sayılı taşınmazdaki davacılar murisleri paylarının Kartal 2. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 1987/303 E. - 1988/402 K. sayılı kararı ile, 540 parsel sayılı taşınmazdaki payları ise Kartal 3. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 1987/1510 E. - 1989/7 K. Sayılı kararı ile 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun 16. maddesi uyarınca davalı idare adına tescil edildiği anlaşılmıştır.
Asıl ve birleştirilen davada tüm davacıların 616 parsel sayılı taşınmaz için açtıkları davaların hak düşürücü süre nedeni ile reddine, 547 parsel sayılı taşınmaz için açılan dava atiye terk edildiğinden bu parsel için açılan davanın açılmamış sayılmasına ve davacı ...'in 532 ve 540 parseller için açtığı davaların hak düşürücü süre nedeni ile reddine karar verilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir.Ancak;
Dava konusu 532 ve 540 parsel sayılı taşınmazlar bakımından; noter kanalıyla çıkartılan kamulaştırma tebligatı Seyhan (...) Yapı'ya 12/11/1985 tarihinde " muhatap tevziat saatlerinde hanede bulunmadığından 2 nolu formül kapısına yapıştırılarak komşusu ...'a haber verilmiş köy bekçisi ...'e tebliğ edilmiştir." ibaresi ile bir kısım davacılar murisi Ahmet ...'e 04/02/1984 tarihinde "aynı adreste birlikte sakin ...'ya tebliğ edilmiştir." ibaresi ile bir kısım davacılar murisi Kamil ...'e ise 12/11/1985 tarihinde "muhatap tevziat saatlerinde hanede bulunmadığından 2 nolu formül kapısına yapıştırılarak komşusu ...'a haber verilmiş köy bekçisi ...'e tebliğ edilmiştir." ibaresi ile tebliğ edildiği anlaşılmıştır.
Kamulaştırma Kanunu’nun 25.maddesi uyarınca hakların kullanılması ve borçların yerine getirilmesi bakımından kamulaştırma işlemi, mal sahibi açısından, usulüne uygun olarak yapılan tebligatla başlar.
Bir kısım davacılar murisi Ahmet ...'e 04/02/1984 tarihinde kamulaştırma tebligatı aynı adreste birlikte sakin ... imzasına tebliğ edilmişse de; Tebligat Kanunu 16.maddesi aynı konutta oturan kişiye tebligatın nasıl yapılacağını düzenlemiş olup, buna göre kendisine tebliğ yapılacak kişinin evde bulunmama sebesi ile tebligatı alan kişinin muhatap ile aynı çatı altında oturduğunun tebliğ mazbatasında belirtilmesi gereklidir. Bu itibarla, adı geçen murise yapılan tebligatta muhatabın adreste bulunmama sebepleri gösterilmemiş olup, yapılan tebligat geçersizdir.
Davacı ... (...) Yapı ve bir kısım davacılar murisi Kamil ...'e Tebligat Kanunu’nun 21.maddesine göre tebligat yapılmış ise de; Tebligat Kanunu’nun 21.maddesinde; "Kendisine tebligat yapılacak kimse veya yukarıdaki maddeler mucibince tebligat yapılabilecek kimselerden hiçbiri gösterilen adreste bulunmaz veya tebellüğden imtina ederse, tebliğ memuru tebliğ olunacak evrakı, o yerin muhtar veya ihtiyar heyeti azasından birine veyahut zabıta amir veya memurlarına imza mukabilinde teslim eder ve tesellüm edenin adresini ihtiva eden ihbarnameyi gösterilen adresteki binanın kapısına yapıştırmakla beraber, adreste bulunmama halinde tebliğ olunacak şahsa keyfiyetin haber verilmesini de mümkün oldukça en yakın komşularından birine, varsa yönetici veya kapıcıya da bildirilir. İhbarnamenin kapıya yapıştırıldığı tarih, tebliğ tarihi sayılır." hükmü yer almaktadır. Ayrıca tebliğ tarihinde yürürlükte bulunan Tebligat Tüzüğünün 28. maddesinde; "Muhatap veya muhatap adına tebliğ yapılabilecek olanlardan hiç biri gösterilen adreste bulunmazsa, tebliğ memurunun, adreste bulunmama sebebini bilmesi muhtemel komşu, yönetici, kapıcı, muhtar, ihtiyar kurulu veya meclisi üyeleri, zabıta amir ve me-murlarından tahkik ederek beyanlarını tebliğtutanağına yazıp altını imzalatması, imzadan çekinmeleri halinde bu durumu yazarak imzalaması gerekir. " denilmiştir. Bu itibarla adı geçenlere yapılan tebligatlarda muhatapların adreste bulunmama sebepleri gösterilmemiş olup, yapılan tebligatlar geçersizdir.
Bu durumda; davacılar adına çıkartılan noter tebligatlarının yasa hükümlerine uygun olmadığı, bedelin de davacılar tarafından alındığı ispatlanamadığı anlaşıldığından, dava konusu 532 ve 540 parsellere ilişkin Seyhan (...) Yapı ile Kamil ... ve Ahmet ... mirasçıları yönünden işin esasına girilerek;
21/12/2019 tarihinde kabul edilerek 24/12/2019 gün 30988 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 7201 sayılı Kanun’un 6. ve 7. maddesi ve 09/06/2021 tarihinde kabul edilerek 19/06/2021 gün 31516 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 7327 sayılı Kanun’un 20. ve 27. maddeleri ile 2942 sayılı Yasaya Eklenen Ek-3, Geçici 15. ve 17. maddesi ile;
"Mülga 31/8/1956 tarihli ve 6830 sayılı İstimlâk Kanununun 16 ncı ve 17 nci maddeleri ile bu Kanun’un mülga 16 ncı ve 17 nci maddeleri uyarınca kesinleşmiş mahkeme kararlarına istinaden idareler adına tescil edilen taşınmazların eski malikleri adına kamu bankalarına yatırılan ancak hak sahiplerine ödenmediği tespit edilen kamulaştırma bedelleri nedeniyle idareler aleyhine açılacak her türlü davada değer; taşınmazın idare adına tescil edildiği tarih, değerleme tarihi olarak esas alınmak ve o tarihteki nitelikleri gözetilmek suretiyle tespit edilir. Tespit edilen bu bedel, Türkiye İstatistik Kurumu tarafından açıklanan Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) tablosundaki aylık değişim oranları esas alınmak suretiyle dava tarihi itibarıyla güncellenir ve ortaya çıkan bedel hak sahibine ödenir. (Ek cümle:9/6/2021-7327/20 md.) Bu hüküm, tebliği dâhil eksik veya hatalı kamulaştırma işlemleri bulunmasına rağmen idare adına tescil edilmiş olan taşınmazlar hakkında da uygulanır.
Geçici 15. maddesi ile “Mülga 6830 sayılı Kanunun 16 ncı ve 17 nci maddeleri ile bu Kanun’un mülga 16 ncı ve 17 nci maddeleri uyarınca kesinleşmiş mahkeme kararlarına istinaden idareler adına tescil edilen taşınmazların eski malikleri adına kamu bankalarına yatırılan ancak hak sahiplerine ödenmediği tespit edilen kamulaştırma bedelleri nedeniyle idareler aleyhine açılmış ve devam eden davalar, Ek 3 üncü madde hükmü uygulanarak sonuçlandırılır.”
Geçici 17. maddesi ile “Bu maddeyi ihdas eden Kanunla bu Kanunun Ek 3 üncü maddesine eklenen cümle, bu cümleyi ihdas eden Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte kanun yolu incelemesindekiler dâhil görülmekte olan davalarda da uygulanır” hükmü getirildiğinden;
Bu durumda yukarıda açıklanan hususta rapor alınarak sonucuna göre karar verilmesi gerekttiğinden, hükmün açıklanan nedenlerle HUMK’un 428. maddesi gereğince BOZULMASINA, davacılardan peşin alınan temyiz harcının istenildiğinde iadesine, ihbar olunan İstanbul Deri Org. San. Bölgesi'nden alınan karar düzeltme harcının istenildiğinde iadesine, 15/03/2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.