![Abaküs Yazılım](/6.png)
Esas No: 2018/4040
Karar No: 2022/1817
Karar Tarihi: 21.04.2022
Danıştay 13. Daire 2018/4040 Esas 2022/1817 Karar Sayılı İlamı
Danıştay 13. Daire Başkanlığı 2018/4040 E. , 2022/1817 K."İçtihat Metni"
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2018/4040
Karar No:2022/1817
TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … Tarım Gıda Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVALI) : … Belediye Başkanlığı-…
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Mülkiyeti davalı idareye ait … Mah., … Sok., No:… adresinde bulunan ahşap bina niteliğindeki taşınmazın 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'nun 45. maddesi gereğince 3 yıl süre ile kiralanmasına ilişkin ihale sonucunda alınan … tarih ve … sayılı ihale kararının onaylanmamasına ilişkin 27/08/2018 tarihli işlemin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi’nce; 14/08/2018 tarihinde mülkiyeti davalı idareye ait olan, Eskişehir ili, Odunpazarı ilçesi, … Mahallesi, … Sokak, No:… adresinde yer alan üç katlı ahşap binanın 3 yıl süre ile aylık 750,00-TL muhammen bedel ile kiralanmasına ilişkin 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 45. maddesi uyarınca açık teklif usulüyle yapılan kiralama ihalesine üç isteklinin katıldığı, Odunpazarı Belediye Encümeni’nin … tarih ve … sayılı kararıyla, ihalenin 4.750,00-TL bedel ile en yüksek teklif sahibi olan davacı üzerinde bırakıldığı, ancak söz konusu ihale kararının ita amiri tarafından 27/08/2018 tarihli işlem ile "günün koşulları, taşınmazın yapım niteliği ve kullanma amacı dikkate alınarak" onaylanmaması ve iptali üzerine davanın açıldığı, 2886 sayılı Kanun uyarınca ihaleyi yapan idarenin, anılan Kanun'un ikinci maddesinde belirtilen ilkeleri gözetmek zorunda olduğu ve söz konusu ilkelere uygun olarak ihale işlemlerinin yerine getirilmemesi durumunda, Kanunla idareye tanınan ihalenin iptali yetkisini kullanması gerektiği, dava konusu ihalede bu yetkininin kamu yararı dışında kullanıldığına ilişkin olarak herhangi bir delilin olmadığı, kamu yararı gözetilerek alınan ihalenin iptaline ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlem hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, dava konusu ihalenin iptali işleminin gerekçesiz olduğu, dava konusu kararın alınmasında idarenin takdir yetkisini kötüye kullandığı, davalı idarece ihalenin iptali işlemine sebep olarak "günün koşulları, taşınmazın yapım niteliği ve kullanma amacının" gösterildiği, bu koşulların ve kullanım amacına ilişkin değişen sebeplerin neler olduğunun somut olarak ortaya konulamadığı, dava konusu işlemin hukuka aykırı olduğu ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, ita amirinin ihalenin iptali hususunda takdir yetkisinin olduğu, uyuşmazlıkta takdir yetkisinin kötüye kullanıldığına dair herhangi bir somut verinin davacı tarafından sunulamadığı, dava konusu işlemin hukuka uygun olduğu belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'NIN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
ESAS YÖNÜNDEN:
MADDİ OLAY :
Mülkiyeti Odunpazarı Belediyesine ait olan Eskişehir ili, Odunpazarı ilçesi, … Mahallesi, …Sokak, No:… adresinde yer alan üç katlı ahşap binanın 3 yıl süre ile kiralanması ihalesi 14/08/2018 tarihinde gerçekleştirilmiştir.
Aylık 750,00-TL muhammen bedel ile çıkılan ve açık teklif usulüyle gerçekleştirilen kiralama ihalesine 3 (üç) istekli katılmış, davacı tarafından 4.750,00-TL teklif verilmiş ve ihalenin davacının üzerinde bırakılmasına karar verilmiştir.
Odunpazarı Belediye Encümeni'nin … tarih ve …sayılı kararıyla ihalenin ita amirinin onayına sunulması üzerine, 27/08/2018 tarihli işlemi ile ihale kararı onaylanmamış ve "ihale gününün koşulları, taşınmazın yapım niteliği ve kullanma amacı dikkate alınarak" ihalenin iptaline karar verilmiştir.
Bunun üzerine bakılan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun "Kapsam" başlıklı 1. maddesinde, genel bütçeye dâhil dairelerle katma bütçeli idarelerin, özel idare ve belediyelerin alım, satım, hizmet, yapım, kira, trampa, mülkiyetin gayri ayni hak tesisi ve taşıma işlerinin bu Kanun'da yazılı hükümlere göre yürütüleceği; "İlkeler" başlıklı 2. maddesinde, bu Kanun'un yürütülmesinde, ihtiyaçların en iyi şekilde, uygun şartlarla ve zamanında karşılanması ve ihalede açıklık ve rekabetin sağlanmasının esas olduğu; "İhale kararlarının onayı veya iptal edilmesi" başlıklı 31. maddesinde ise, ihale komisyonları tarafından alınan ihale kararlarının, ita amirlerince karar tarihinden itibaren en geç 15 iş günü içinde onaylanacağı veya iptal edileceği, ita amirince karar iptal edilirse ihalenin hükümsüz sayılacağı kurala bağlanmıştır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
2886 sayılı Kanun'un 31. maddesi ile, itâ âmirlerine 15 gün içinde ihaleyi onaylama ya da onaylamayarak iptal etme konusunda tanınan yetki, ihale işlemlerinin sadece mevzuata uygunluğunu denetlemeye yönelik olmayıp, aynı zamanda ihale konusu işin özelliklerini, benzer işlere ilişkin diğer ihalelerin sonuçlarını ve ihalede oluşan fiyatın piyasa şartlarına uygun olup olmadığını en iyi bilebilecek durumda bulunması nedeniyle itâ âmirinin yerindelik denetimi yaparak Kamu menfaatini koruması amacıyla düzenlenmiştir. Nitekim, ihaleye katılanlar arasında yapılan anlaşmalar veya bazı katılımcıların ihaleden çekilmeye zorlanmaları veya belli paylar karşılığında piyasa şartlarına uygun olmayan teklifler vermeye ikna edilmeleri yoluyla kamu kaynaklarının haksız biçimde özel kişi veya kuruluşlara aktarılması şeklinde gelişen olaylara ülkemizde rastlandığı bilinen bir husustur. Bütün bu gerçekleri göz önünde tutan kanun koyucu, son kez genel bir değerlendirme yaparak idare menfaatini kollamak üzere itâ âmirine sözü edilen yetkiyi tanımıştır.
Bu itibarla, hem hukuka uygunluk hem de yerindelik denetimi yapan itâ âmiri tarafından bu konuda alınan idarî kararın yargısal denetiminin de özellik arz edeceği açıktır. İhaleyi onaylamama işleminin idarî davaya konu edilmesi hâlinde, gerek davalı idarenin mahkemeye yaptığı açıklamaların ve sunduğu belgelerin, gerekse de mahkemece re'sen yapılacak araştırma sonucunda elde edilen bulguların, işlemin kamu yararı ve hizmet gerekleri doğrultusunda tesis edildiğini, temel ilkelere, eşitlik ilkesine ve kamu yararına aykırı olmadığını ortaya koyar nitelikte olması gerekir.
İdare, 2886 sayılı Kanun'da yer alan ihalede açıklık ve rekabetin sağlanması ilkelerine göre ihaleyi gerçekleştirmek zorundadır. Yeterli rekabetin sağlanamaması hâlinde ihalenin ana amacının gerçekleşemeyeceği ve dolayısıyla ihaleden beklenen faydanın sağlanamayacağı açıktır.
Öte yandan, 2886 sayılı Kanun'un 31. maddesi kapsamında itâ âmirine tanınmış olan yetki sınırsız olmayıp, bu yetkinin kamu yararı ve hizmet gerekleri doğrultusunda kullanılması gerekmektedir.
Dosyanın incelenmesinden, dava konusu ihaleye davacı ile beraber … Sanayici ve İşadamları Derneği ve … İnşaat Malzemeleri Mobilya Sanayi Ltd. Şti.'nin de istekli olarak katıldığı, adı geçen derneğin birinci teklifinde 850,00-TL, yedinci teklif olarak ise 4.550,00-TL fiyat vererek ihaleden çekildiği, … İnşaat Malzemeleri Mobilya Sanayi Ltd. Şti. birinci teklif olarak 1.500,00-TL, beşinci teklif olarak 3.750,00-TL fiyat vererek ihaleden çekildiği, davacının da birinci teklif olarak 1.000,00-TL, yedinci teklif olarak 4.750,00-TL fiyat verdiği, ihalede muhammen bedelin 750,00-TL olarak belirlendiği, buna göre davacı tarafından muhammen bedelin altı katından fazla bir tutar teklif edilmesi üzerine ihalenin uhdesinde kaldığı anlaşılmaktadır.
Her ne kadar ita amiri tarafından ihale kararı onaylanmamış ve "ihale gününün koşulları, taşınmazın yapım niteliği ve kullanma amacı dikkate alınarak" ihalenin iptaline karar verilmişse de, söz konusu koşulların neler olduğunun hem dava konusu işlemde gösterilmediği hem de dava dosyasında somut ve net olarak davalı idare tarafından ortaya konulamadığı, üç isteklinin katıldığı dava konusu ihalede davacı tarafından idarece belirlenen muhammen bedelin altı katından fazla bir tutarın teklif edildiği ve rekabetin oluştuğu, ihalenin usulüne uygun bir şekilde yapılmadığına dair herhangi bir bilgi veya belgenin bulunmadığı da dikkate alındığında, ihale komisyonu kararının itâ âmirince onaylanması aşamasında takdir yetkisinin kamu yararı ve hizmet gerekleri doğrultusunda kullanılmadığı, ihalenin iptaline ilişkin gerekçenin hukuken geçerli ve kabul edilebilir olmadığı anlaşıldığından, dava konusu işlemde hukuka uygunluk görülmemiştir.
Bu itibarla, davanın reddi yönündeki temyize konu İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin kabulüne;
2. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca .. İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. DAVA KONUSU İŞLEMİN İPTALİNE,
4. Ayrıntısı aşağıda gösterilen ilk derece ve temyiz yargılama giderleri toplamı …-TL ile Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca ...-TL vekâlet ücretinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine,
5. Posta giderleri avansından artan tutarın davacıya iadesine,
6. Dosyanın anılan Mahkeme'ye gönderilmesine,
7. 2577 sayılı Kanun'un 20/A maddesinin ikinci fıkrasının (i) bendi uyarınca kesin olarak (karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere), 21/04/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.