Yargıtay 5. Hukuk Dairesi 2021/4932 Esas 2022/4793 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi


Taraflar arasında görülen davanın yapılan yargılaması sonucunda; ilk derece mahkemesince verilen kararın istinaf incelemesi üzerine bölge adliye mahkemesinin yukarıda gün ve sayıları yazılı hükmünün Yargıtay’ca incelenmesi taraf vekillerince istenilmiş olmakla, dosyadaki belgeler okunup uyuşmazlık anlaşıldıktan sonra gereği görüşülüp düşünüldü:
- K A R A R -
Dava, kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili istemine ilişkindir.
İlk derece mahkemesince davanın, bir kısım davacılar yönünden kesinleşen kamulaştırma nedeniyle reddine, bir kısım davacılar yönünden hak düşürücü süreden reddine ve bir kısım davacılar yönünden ise kabulüne ilişkin olarak verilen karara karşı, taraf vekillerince yapılan istinaf başvurusunun, İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi’nce 6100 sayılı HMK'nın 353/1-b-1 maddesi uyarınca esastan reddine karar verilmiş olup; hüküm, taraf vekillerince temyiz edilmiştir.
Aşağıda açıklanan gerekçelerle, İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi’nce verilen istinaf başvurusunun esastan ret kararı kaldırıldıktan sonra Küçükçekmece 3. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 2019/269 Esas - 2020/228 Karar sayılı kararının incelenmesinde;
Dosyada bulunan kanıt ve belgelere, kararın dayandığı gerekçelere göre; İstanbul İli, Küçükçekmece İlçesi, Halkalı Mahallesi, eski 444 parsel sayılı taşınmazın Mülga Arsa Ofisi Genel Müdürlüğü'nce 04.05.1979 tarih ve 575/1138 sayılı İmar İskan Bakanlığı Olur'u ile kamulaştırılmasına karar verildiği, takdir edilen kamulaştırma bedelinin Emlak Kredi Bankası Halkalı Şubesi'ne bloke edildiği; ancak dosya kapsamında ödemeye ilişkin bir belge bulunmadığı, dava konusu taşınmazdaki davacılar payının Küçükçekmece 1. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 1991/746 Esas - 1991/1670 Karar sayılı kararı ile Kamulaştırma Kanunu'nun 17. maddesi uyarınca Arsa Ofisi Genel Müdürlüğü adına tescil edildiği anlaşılmıştır.
Dosyada bulunan kanıt ve belgelere, kararın dayandığı gerekçelere göre; arsa niteliğindeki İstanbul İli, Küçükçekmece İlçesi Halkalı Mahallesi eski 444 parsel sayılı taşınmaz hakkında bedel artırım davası açtığı anlaşılan davacılar ..., Ramazan Kurtez mirasçıları ile Hakkı Yıldırım mirasçıları yönünden davanın reddine karar verilmesi doğru olduğu gibi;
Dava konusu taşınmazın kamulaştırılmasına ilişkin belgelerin; davacı ... yönünden 04/12/1990 tarihinde noter vasıtasıyla “muhatabın kendi imzasına”şerhiyle ve davacı ... Ertaş mirasçısı ... yönünden ise 07.11.1990 tarihinde “muhatabın babaannesi Münevver Ertaş imzasına” şerhiyle tebliğ edildiği, yapılan kolluk araştırması ile tebliğ tarihinde muhatap ile babaannesinin birlikte oturdukları tespit edilmiş olup yapılan noter tebliğleri usulüne uygun olduğundan adı geçen davacılar için davanın hak düşürücü sürenin geçmiş olması nedeniyle reddine karar verilmesinde de bir isabetsizlik görülmemiştir. Ancak;
1-Davacı ... yönünden dava konusu taşınmazın kamulaştırılmasına ilişkin belgelerin usulüne uygun olarak tebliğ edildiğinin kabulü ile hak düşürücü sürenin geçmesi nedeniyle davanın reddine karar verilmiş ise de; kamulaştırma tarihinde yürürlükte bulunan 6830 sayılı İstimlak Kanunu'nun 7. maddesi uyarınca davacı ...’ün adresinin araştırıldığı, bu amaçla Bafra İlçe Jandarma Komutanlığı’na bağlı Boğazyaka Jandarma Karakol Komutanlığı, Küçükçekmece Belediye Başkanlığı, Bafra Nüfus Müdürlüğü, Halkalı Merkez Muhtarlığı, Küçükçekmece Tapu Sicil Muhafızlığı’na yazı yazıldığı tespit edilen "Zeytinburnu 74/1 Sokak No:17 İstanbul"adresine Noter aracılığıyla çıkartılan tebligatın bila-tebliğ iade edildiği, ancak davacının bildirilen adresi "Zeytinburnu 74/1 Sokak No:17 İstanbul" olmasına rağmen bu adrese göre araştırma yapılmadan ilânen tebligat yapıldığı, buna göre ilânen tebligatın geçersiz olduğu anlaşıldığından, davacı ... yönünden davanın kabulüne karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde reddine karar verilmesi,
2- Dava konusu taşınmazın kamulaştırılmasına ilişkin belgelerin; davacı ... Ertaş mirasçısı ...’ya noter kanalıyla tebliğ edilmediği, bir kısım davacılar murisi Fevzi Keleş’e ise 09.12.1990 tarihinde “muhatabın birlikte sakin gelini imzasına” şerhiyle tebliğ edildiği; ancak yapılan araştırmada tebliğ tarihi itibariyle gelininin bulunmadığı, oğullarının daha sonraki tarihlerde evlendikleri tespit edildiğinden Fevzi Keleş yönünden usulüne uygun bir tebliğ bulunmadığı ve bir kısım davacılar murisi Halil Uçkun’a Zeytinburnu/İstanbul adresinde yapılan noter tebligatının ismen tanınmadığından iade edildiği, yapılan ilanen tebligatın da yasal şartlar yerine getirilmeden yapılması nedeniyle geçersiz olduğundan, davacılar Hasan Ertaş mirasçısı ..., Fevzi Keleş mirasçıları ile Halil Uçkun mirasçıları yönünden davanın kabulüne karar verilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir. Ancak;
21/12/2019 tarihinde kabul edilerek 24/12/2019 gün 30988 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 7201 sayılı Kanu'nun 6. ve 7. maddesi ve 09/06/2021 tarihinde kabul edilerek 19/06/2021 gün 31516 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 7327 sayılı Kanunun 20. ve 27. maddeleri ile 2942 sayılı Yasaya eklenen;
Ek madde 3 ile "Mülga 31/8/1956 tarihli ve 6830 sayılı İstimlâk Kanunu'nun 16'ncı ve 17'nci maddeleri ile bu Kanunun mülga 16'ncı ve 17'nci maddeleri uyarınca kesinleşmiş mahkeme kararlarına istinaden idareler adına tescil edilen taşınmazların eski malikleri adına kamu bankalarına yatırılan ancak hak sahiplerine ödenmediği tespit edilen kamulaştırma bedelleri nedeniyle idareler aleyhine açılacak her türlü davada değer; taşınmazın idare adına tescil edildiği tarih, değerleme tarihi olarak esas alınmak ve o tarihteki nitelikleri gözetilmek suretiyle tespit edilir. Tespit edilen bu bedel, Türkiye İstatistik Kurumu tarafından açıklanan Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) tablosundaki aylık değişim oranları esas alınmak suretiyle dava tarihi itibarıyla güncellenir ve ortaya çıkan bedel hak sahibine ödenir. (Ek cümle:09/06/2021- 7327/20 md.) Bu hüküm, tebliği dâhil eksik veya hatalı kamulaştırma işlemleri bulunmasına rağmen idare adına tescil edilmiş olan taşınmazlar hakkında da uygulanır.
Geçici 15. maddesi ile “ Mülga 6830 sayılı Kanunun 16'ncı ve 17'nci maddeleri ile bu Kanunun mülga 16'ncı ve 17'nci maddeleri uyarınca kesinleşmiş mahkeme kararlarına istinaden idareler adına tescil edilen taşınmazların eski malikleri adına kamu bankalarına yatırılan ancak hak sahiplerine ödenmediği tespit edilen kamulaştırma bedelleri nedeniyle idareler aleyhine açılmış ve devam eden davalar, Ek-3 üncü madde hükmü uygulanarak sonuçlandırılır.”
Geçici 17. maddesi ile “Bu maddeyi ihdas eden Kanunla bu Kanunun Ek-3'üncü maddesine eklenen cümle, bu cümleyi ihdas eden Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte kanun yolu incelemesindekiler dâhil görülmekte olan davalarda da uygulanır” hükümleri getirilmiştir.
Bu durumda davacılar ..., Hasan Ertaş mirasçısı ..., Fevzi Keleş mirasçıları ile Halil Uçkun mirasçıları yönünden yukarıda açıklanan yasa hükmüne uygun rapor alınarak sonucuna göre karar verilmesi gerektiğinden, bozmanın niteliğine göre sair yönler incelenmeksizin Küçükçekmece 3. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 2019/269 Esas - 2020/228 Karar sayılı hükmünün HMK’nın 371. maddesi gereğince BOZULMASINA, HMK’nın 373/1. maddesi uyarınca kararın bir örneğinin İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi'ne GÖNDERİLMESİNE, davacıdan peşin alınan temyiz harcının istenildiğinde iadesine, 16/03/2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.