3213 sayılı Maden Kanunu’na aykırılık eyleminden dolayı kabahatli Berke Madencilik San. Ve Tic. Ltd. Şti. hakkında Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Maden İşleri Genel Müdürlüğünün 05/08/2016 tarihli ve 99545775-100-E.427297 sayılı yazısı ile uygulanan 384.853,01 Türk lirası idarî para cezasına yönelik başvurunun reddine dair Bayat (Çorum) Sulh Ceza Hâkimliğinin 10/08/2018 tarihli ve 2018/12 değişik iş sayılı kararına karşı yapılan itirazın reddine ilişkin mercii Çorum Sulh Ceza Hâkimliğinin 04/01/2019 tarihli ve 2018/4691 değişik iş sayılı kararı aleyhine Adalet Bakanlığının 01/07/2019 gün ve 94660652-105-19-8516-2019-Kyb sayılı kanun yararına bozma istemini içeren yazısı ekinde bulunan dava dosyası Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının 08/07/2019 gün ve KYB-2019/70509 sayılı ihbarnamesi ile daireye verilmekle okundu.
Anılan ihbarnamede;
Dosya kapsamına göre, Çorum İli Bayat İlçesi sınırları içerisinde faaliyet gösteren kabahatli firmaya ait 4. grup jips, bakır işletme ruhsat sahası ile ilgili olarak yapılan inceleme sonucu Maden İşleri Genel Müdürlüğü (MİGEM) tarafından düzenlenen 05/08/2016 tarihli idarî para cezasının;
2012 yılı imalatının ÇED (Çevresel Etki Değerlendirme) izni alanı dışında kaldığı ve GSM (Gayrısıhhi Müessese) kapsamında İşyeri Açma Ve Çalışma Ruhsatının MİGEM"e verilmediği tespit edildiğinden 3213 sayılı Kanun"un 7. maddesi uyarınca 38.368,80 Türk lirası,
2011 yılına ait 50 ton bakır üretiminin heyet üyelerine beyan edilmesine rağmen 2011 yılı 29. madde evraklarında üretimin beyan edilmemesi, ancak 05/01/2015 tarihli ve 40567 sayılı dilekçe ile verilen revize 29. madde evrakında beyan edilmesi, bu itibarla heyetin görev tespit tarihinden sonra geç beyan edilen 50 ton bakır için 3213 sayılı Kanun"un 12. maddesinin 4. fıkrası uyarınca 1.165,10 Türk lirası ve aynı gerekçe ile anılan Kanun"un 10. maddesinin 6. fıkrası gereğince 38.368,80 Türk lirası,
2013 yılına ait 29. madde evrakı (jips) verilmediğinden güncel teminat bedeli olan 38.368,80 Türk lirası,
2012 yılına ait 29. madde evrakı (bakır) verilmediğinden güncel teminat bedeli olan 38.368,80 Türk lirası,
2013 yılına ait 29. madde evrakı (bakır) verilmediğinden güncel teminat bedeli olan 38.368,80 Türk lirası,
2010 yılı Çevre İle Uyum Teminatı geç ve eksik yatırıldığından güncel teminat bedeli olan 38.368,80 Türk lirası,
2011, 2012 ve 2013 yıllarında Çevre İle Uyum Teminatı yatırılmadığından güncel teminat bedeli olan 38.368,80 Türk lirası (üç kez),
2011, 2012, 2013 yıllarında teknik nezaretçisiz üretim yapıldığı tespit edildiğinden 38.368,80 Türk lirası olmak üzere toplam 384.853,01 Türk lirası olarak düzenlendiği anlaşılmış ise de;
1- 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun “Soruşturma zamanaşımı” kenar başlıklı 20. maddesinin 1 ve 2. fıkralarında yer alan "(1) Soruşturma zamanaşımının dolması halinde kabahatten dolayı kişi hakkında idari para cezasına karar verilemez. (2) Soruşturma zamanaşımı süresi; a) Yüzbin Türk Lirası veya daha fazla idari para cezasını gerektiren kabahatlerde beş, b) Ellibin Türk Lirası veya daha fazla idari para cezasını gerektiren kabahatlerde dört, c) Ellibin Türk Lirasından az idarî para cezasını gerektiren kabahatlerde üç yıldır.” şeklindeki düzenleme karşısında, Yargıtay 19. Ceza Dairesinin 08/10/2015 tarihli ve 2015/8532 esas, 2015/5258 karar sayılı ilâmında da belirtildiği üzere, zamanaşımı süresi kabahat tarihinde başlayıp idarî para cezasına yönelik başvuru sonuçlanıncaya kadar cereyan edeceği cihetle, somut olayda idarî para cezasını gerektiren fiillerin 2010, 2011, 2012, 2013 yıllarında işlenmiş olduğu ve Çorum Sulh Ceza Hâkimliğinin itiraz üzerine karar verdiği 04/01/2019 tarihi itibarı ile zamanaşımı süresinin dolduğu gözetilerek, itirazın bu yönüyle kabulü yerine yazılı şekilde reddine karar verilmesinde,
2- Mahkemesince aldırılan 01/06/2017 tarihli bilirkişi raporunda da belirtildiği üzere, itiraza konu maktu nitelikteki idarî para cezalarının kabahat fiilinin gerçekleştiği tarihlerdeki (2010, 2011, 2012, 2013) güncel teminat tutarları üzerinden tahakkuk ettirilmesi gerektiği gözetilmeden, idarî para cezasının düzenlenme tarihindeki güncel teminat tutarları üzerinden tahakkuk ettirilerek fazla ceza tayin edilmesinde,
3- Kabahatlinin 2012 yılı imalatının ÇED (Çevresel Etki Değerlendirme) izni alanı içinde olduğunu iddia etmesi karşısında, bu hususun tespitine ilişkin olarak mahallinde keşif icra edilmek suretiyle alanında uzman kişilerden bilirkişi raporu aldırılması gerektiğinin gözetilmemesinde,
4- Benzer bir olayla ilgili olarak Yargıtay 19. Ceza Dairesinin 15/01/2019 tarihli ve 2017/3334 esas, 2019/195 karar sayılı ilâmında da belirtildiği üzere, 18/02/2015 gün 29271 sayılı Resmî Gazete"de yayımlanarak yürürlüğe giren 6592 sayılı Kanun"un 8/1. maddesi ile 3213 sayılı Kanun"un 12/4. maddesinde değişiklik yapıldığı ve idarî para cezasının Devlet hakkının (10 katı yerine) 5 katı üzerinden uygulanacağının hükme bağlandığı gözetilmeden, 2011 yılında beyan edilmediği belirtilen 50 ton bakır üretimine ilişkin olarak Devlet hakkının 10 katı üzerinden idarî para cezası uygulanmasında,
İsabet görülmediği gerekçesiyle 5271 Sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 309. maddesi uyarınca anılan kararın kanun yararına bozulması isteminde bulunulmakla, gereği görüşülüp düşünüldü;
I) Kanun yararına bozma isteminin (1) numaralı maddesinde yer alan, kabahatliye 05/08/2016 tarih ve 427297 sayılı karar ile 3213 sayılı Maden Kanununun 12. maddesi uyarınca uygulanan 1.165,10 TL idari para cezasına ilişkin talep yönünden;
5326 sayılı Kabahatler Kanununun 20/3. maddesi gereğince nispi idari para cezası gerektiren kabahatler açısından soruşturma zamanaşımının sekiz yıl olduğu, 5995 sayılı Kanunun 8. maddesi ile değişik 3213 sayılı Maden Kanununun 14. maddesine göre, devlet hakkının, çıkarılan madenin ocakbaşı fiyatı üzerinden maddedeki düzenleme ve ekli 3 numaralı tabloda öngörülen oranlarda alınacağı ve her yılın haziran ayının son gününe kadar yatırılmasının gerektiği, aynı Kanunun 12. maddesi uyarınca da yaptığı üretim ve sevkiyatı bildirmediği tespit edilen ruhsat sahiplerine, ödenmesi gereken devlet hakkına ilaveten bildirilmeyen miktar için hesaplanacak devlet hakkının on katı (6592 sayılı Kanun"un 8/1. maddesi ile yapılan değişiklik sonrası beş katı) tutarında idarî para cezası verileceğinin öngörüldüğü, bu itibarla kabahatliye yüklenen fiilin nispi idari para cezası gerektirdiği ve yukarıda değinilen 5326 sayılı Kanunun 20/3. maddesi uyarınca sekiz yıllık zamanaşımı süresine tabi olduğu cihetle, kabahatlinin uygulanan idari para cezasına karşı yaptığı başvurunun reddine dair Bayat (Çorum) Sulh Ceza Hakimliğinin 08/10/2018 tarih, 2018/12 D.İş sayılı kararına karşı itirazını değerlendiren merci Çorum Sulh Ceza Hakimliğinin 2018/4691 D.İş. sayılı kararının ise 04/01/2019 tarihinde verildiği, dolayısıyla, 2011 yılında ürettiği 50 ton bakır madenini bildirmeyerek takip eden haziran ayı sonuna kadar devlet katkısını ödemeyen kabahatlinin fiili için öngörülen zamanaşımının 04/01/2019 tarihi itibariyle dolmadığı anlaşılmakla,
Bu idari para cezasına yönelik olarak, soruşturma zamanaşımının dolduğuna yönelik, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının yerinde görülmeyen kanun yararına bozma isteminin REDDİNE,
II) Kanun yararına bozma isteminin (1) numaralı maddesinde yer alan, kabahatliye 05/08/2016 tarih ve 427297 sayılı karar ile uygulanan idari para cezalarından yukarı madde kapsamı dışında kalan diğer idari para cezalarına ilişkin talep ve kanun yararına bozma isteminin (4) numaralı maddesi yönünden;
1) Kabahatliye atılı eylemler için, kabahat tarihlerinde, 3213 sayılı Kanunun 13/1. maddesi uyarınca hesaplanacak ruhsat teminatının irat kaydedilmesi şeklinde idari yaptırımlar öngörülmüşken, 18/02/2015 gün 29271 sayılı Resmi Gazete"de yayımlanarak yürürlüğe giren 6592 sayılı Kanun ile 3213 sayılı Kanunun ilgili maddelerinde yapılan değişiklikler ile bu eylemlerin yaptırımlarının 30.000,00 TL ve 50.000,00 TL maktu idari para cezalarına dönüştürüldüğü, bu haliyle de öngörülen ceza miktarlarına göre 5326 sayılı Kanunun 20/2-b,c maddelerinde düzenlenen 3 ve 4 yıllık soruşturma zamanaşımına tabi olmaları nedeniyle bu değişikliğin kabahatlinin lehine olduğu, zamanaşımı süresinin kabahat tarihinde başlayıp idari para cezasına yönelik başvuru sonuçlanıncaya kadar cereyan edeceği cihetle, (I). madde kapsamında incelenen ve nispi idari para cezası öngörülmesi nedeniyle sekiz yıllık zamanaşımına tabi olan, “yaptığı üretim ve sevkiyatı bildirmeme” dışındaki fiillerin işlendiği tarihlerin 2010-2013 yılları arasında olduğu ve kabahatlinin itirazını değerlendiren Çorum Sulh Ceza Hâkimliğinin karar tarihi olan 04/01/2019 itibariyle zamanaşımı süresinin dolduğu,
Ayrıca, kabahatliye uygulanan 2010, 2011, 2012 ve 2013 yılları çevre uyum teminatlarının yatırılmaması ya da geç yatırılması ile ilgili idari para cezasına dayanak teşkil eden 3213 sayılı Kanunun 13/1. maddesinde 6592 sayılı Kanun’un 9. maddesi ile yapılan değişiklik ile ruhsat sahiplerinin çevre uyum teminatı yatırma yükümlülüğünün ve bunun tabi sonucu olarak da bu yükümlülüğün yerine getirilmemesi halinde öngörülen yaptırımın ortadan kaldırıldığı, bu şekilde eylemin kabahat olmaktan çıktığı, 5326 sayılı Kanunun 5/1. maddesindeki atıf gereğince, kanunların zaman bakımından uygulanmasına ilişkin 5237 sayılı TCK’nin 7/1. maddesindeki düzenleme ışığında, sonradan değişen kanun ile kabahat olmaktan çıkartılan eylem için yaptırım uygulanamayacağı,
2) 6592 sayılı Kanun"un 8/1. maddesi ile 3213 sayılı Kanun"un 12/4. maddesinde değişiklik yapıldığı ve idari para cezasının Devlet hakkının (on katı yerine) beş katı üzerinden uygulanacağının hükme bağlandığı ve lehe hüküm getiren anılan Kanunun, Kanun Yararına Bozma talebine konu Çorum Sulh Ceza Hâkimliğinin 04/01/2019 tarihli ve 2018/4691 değişik iş sayılı kararının verildiği tarihte yürürlükte olduğu,
Anlaşılmakla; Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının kanun yararına bozma istemine dayanan ihbarnamesinin, (1) ve (4) numaralı maddeleri içeriği, (1) numaralı madde yönünden kısmen ve çevre uyum teminatının yatırılmaması nedeniyle 3213 sayılı Kanunun 13/1. maddesi uyarınca uygulanan idari yaptırım yönünden farklı gerekçe ile yerinde görüldüğünden, Çorum Sulh Ceza Hâkimliğinin 04/01/2019 tarihli ve 2018/4691 değişik iş sayılı kararının CMK’nun 309/4-d maddesi uyarınca BOZULMASINA, kabahatliye, 3213 sayılı Kanunun 12/4. maddesi uyarınca uygulanan idari para cezasının, 6592 sayılı Kanun"un 8/1. maddesi ile değişik 3213 sayılı Kanun"un 12/4. maddesi gereğince, bildirilmeyen miktar için hesaplanacak devlet hakkının beş katı olan 896,20 TL’ye indirilmesine, kabahatli hakkındaki diğer idari para cezalarının kaldırılmasına, karardaki diğer hususların aynen saklı tutulmasına, bozma sebebine göre, kanun yararına bozma isteminin (2) ve (3) numaralı maddeleri yönünden KARAR VERİLMESİNE YER OLMADIĞINA, 08/03/2021 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.