Danıştay 10. Daire 2019/10324 Esas 2022/2406 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2019/10324
Karar No : 2022/2406


TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVALI) : … Valiliği
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN_KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdare Dava Dairesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı tarafından, güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasının olumsuz sonuçlandığından bahisle özel güvenlik kimlik belgesinin (çalışma izninin) iptaline ilişkin İstanbul Valiliği Özel Güvenlik Komisyonunun … tarih ve … sayılı işleminin kendisine ilişkin kısmının iptali istenilmiştir.

İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:… , K:… sayılı kararıyla; davacı hakkında yapılan soruşturma neticesinde davacının, FETÖ/PDY terör örgütüne mensubiyeti, iltisak veya irtibatı bulunduğu kabul edilen listede isminin yer aldığının görüldüğü, yaptığı görevin önem ve özelliğine istinaden özel güvenlik hizmetlerinin zaafiyete uğratılmasının önüne geçilmek amacıyla güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması olumsuz olan davacının özel güvenlik belgesinin iptali yönünde tesis edilen işlemin hukuka uygun olduğu sonucuna varıldığı gerekçesiyle davanın reddedilmiştir.

Bölge Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi … İdare Dava Dairesince; kanuna uygun biçimde edinilen istihbari bilgiye dayanarak, ilgilinin terör örgütlerine veya Milli Güvenlik Kurulunca Devletin milli güvenliğine karşı faaliyette bulunduğuna karar verilen yapı, oluşum veya gruplara iltisakı veya irtibatının bulunduğuna ait yeterli ve güçlü bir şüpheye kavuşan idarenin, ilgiliye, genel ve önleyici kolluk biçimindeki kamu hizmetinin tamamlayıcı bir unsuru olarak çalışma izin ve yetkisi vermemesi veya bu izni iptal etmesinin hukuka aykırı olmadığı, 09/04/2017 tarihli İstanbul Valiliği İl Emniyet Müdürlüğü yazısında güvenlik soruşturması olumsuz değerlendirilenlerin listesinde davacıya yer verildiği, bunun dışında güvenlik soruşturmasının olumsuz olarak değerlendirilmesine dayanak bilgi ve belgenin ise bulunmadığı görüldüğünden, Dairelerinin 04/04/2019 tarihli ara kararı ile davacıya bu listede yer verilmemesinin dayanağı ve isnat edilen fiil, bu fiil nedeniyle soruşturma yapılıp yapılmadığı hususlarının sorularak, yapılmış ise bu soruşturmanın sonucuna ilişkin bilgi ve belgelerin istenildiği, ara kararına yanıt olarak davalı idarece gönderilen istihbari bilginin ise, idarenin davacının iltisak veya irtibatının bulunduğuna ait yeterli bir şüpheye neden olacak nitelikte olduğu gerekçesiyle davacının silahlı özel güvenlik yetkisinin iptaline ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ_EDENİN_İDDİALARI : Davacı tarafından, hakkında tesis edilen işlemin sebep unsurunun belirtilmediği, terör örgütlerine veya Milli Güvenlik Kurulunca Devletin milli birliğine karşı faaliyette bulunduğuna karar verilen yapı, oluşum veya gruplara üyeliği, mensubiyetinin bulunmadığı, hakkında açılmış herhangi bir soruşturma veya kovuşturmanın bulunmadığı, dava konusu işlemin hukuka aykırı olduğu belirtilerek Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI_TARAFIN_SAVUNMASI : Davalı idare tarafından savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Dairemizin 30/12/2020 tarihli ara kararına cevabın geldiği görülerek Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :

MADDİ OLAY :
Dosyanın incelenmesinden, 42173 nolu özel güvenlik kimlik belgesi ile özel güvenlik görevlisi olarak çalışan davacı tarafından, özel güvenlik kimlik kartının yenilenmesi için yaptığı müracaat sonucunda, İstanbul Valiliği İl Emniyet Müdürlüğü'nün, davacının da aralarında bulunduğu 36 kişinin güvenlik soruşturmasının olumsuz değerlendirilmesine ilişkin … tarih ve … sayılı yazısı üzerine İstanbul Valiliği Özel Güvenlik Komisyonunun … tarih ve … sayılı kararı ile davacının özel güvenlik kimlik belgesinin iptal edildiği, bu işlemin iptali istemiyle de bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

İLGİLİ MEVZUAT:
5188 sayılı Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanun'un "Özel güvenlik görevlilerinde aranacak şartlar" başlıklı 10. maddesinde, "Özel güvenlik görevlilerinde aşağıdaki şartlar aranır: a) Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak. b) Silahsız olarak görev yapacaklar için en az sekiz yıllık ilköğretim veya ortaokul; silahlı olarak görev yapacaklar için en az lise veya dengi okul mezunu olmak. c) 18 yaşını doldurmuş olmak. d) 26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 53 üncü maddesinde belirtilen süreler geçmiş veya hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilmiş olsa bile; 1) Kasten işlenen bir suçtan dolayı bir yıl veya daha fazla süreyle hapis cezasına mahkûm olmamak. 2) Affa uğramış olsa bile Devletin güvenliğine, Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine, özel hayata ve hayatın gizli alanına ve cinsel dokunulmazlığa karşı suçlar ile uyuşturucu veya uyarıcı madde suçları, zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama, kaçakçılık ve fuhuş suçlarından mahkûm olmamak. 3) Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine, özel hayata ve hayatın gizli alanına, cinsel dokunulmazlığa karşı suçlar ile uyuşturucu veya uyarıcı madde suçlarından dolayı hakkında devam etmekte olan bir soruşturma veya kovuşturma bulunmamak. e) (Mülga: 23/1/2008 – 5728/578 md.) f) Görevin yapılmasına engel olabilecek vücut ve akıl hastalığı ile engelli bulunmamak. g) 14 üncü maddede belirtilen özel güvenlik temel eğitimini başarıyla tamamlamış olmak. h) Güvenlik soruşturması olumlu olmak." hükmü; "Çalışma izni" başlıklı 11. maddesinin 680 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Düzenlemeler Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname'nin (680 sayılı KHK) 70. maddesi ile değişik 1. fıkrasında, "Özel güvenlik görevlisi olarak istihdam edilecekler (...) hakkında valilikçe güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması yapılır. Soruşturma sonucu olumlu olanlara, bu Kanunun 14 üncü maddesinde belirtilen özel güvenlik temel eğitimini başarıyla bitirmiş olmak şartıyla, valilikçe çalışma izni verilir. Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması bir ay içinde tamamlanır. Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması her kimlik verilmesi veya ihtiyaç duyulması halinde yenilenir. (...)" hükmü; 4. fıkrasında, "Yönetici veya özel güvenlik görevlisi olabilme şartlarını taşımadığı veya bu şartlardan herhangi birini sonradan kaybettiği tespit edilenlerin kimliği iptal edilir.
" hükmü; aynı maddenin 680 sayılı KHK'nin 70. maddesi ile eklenen 5. fıkrasında, "Terör örgütlerine veya Milli Güvenlik Kurulunca Devletin milli güvenliğine karşı faaliyette bulunduğuna karar verilen yapı, oluşum veya gruplara iltisakı veya irtibatı olduğu tespit edilen kişiler, özel güvenlik alanında faaliyet yürüten şirket veya birimlerde çalışamazlar." hükmü yer almaktadır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri birlikte değerlendirildiğinde; davalı idarenin 5188 sayılı Kanun'un 11. maddesinde belirtilen araştırma ve soruşturma sonuçlarını değerlendirme yönünden takdir yetkisine sahip olduğu, takdir yetkisini kullanırken edindiği istihbari bilgilere göre hareket edebileceği, özel güvenlik hizmetinin niteliği gereği ortada kesinleşmiş bir mahkumiyet kararı bulunmasa bile, belli fiiller nedeniyle devam eden yargılamaların, ertelenen mahkumiyetlerin veya denetimli serbestlik tedbirine tabi tutulmanın da, güvenlik soruşturması sonucunun olumsuz olarak değerlendirilmesine neden olabileceği ve özel güvenlik görevlisi çalışma izni verilmemesi işlemine dayanak alınabileceği açık ise de, Danıştayın yerleşik içtihatlarında da belirtildiği üzere, bu yetki mutlak ve sınırsız olmayıp, kamu yararı ve hizmet gerekleri ile sınırlıdır.
… Bölge İdare Mahkemesi … İdare Dava Dairesi'nin … tarihli ara kararı ile davalı idareden, davacıya güvenlik soruşturması olumsuz olarak değerlendirilenlerin yer aldığı listede yer verilmesinin dayanağı sorulmuş; davalı idare tarafından gönderilen ve 02/05/2019 tarihinde kayda giren ara kararı cevabının ekinde yer alan İstanbul Valiliği İl Emniyet Müdürlüğünün … tarih ve … sayılı yazısında, davacı hakkında "Hizbullah terör örgütüne müzahir yapılanmalar tarafından düzenlenen etkinliklere katıldığı ve örgüte müzahir şahıslarla iltisaklı olduğu" şeklinde istihbari mahiyette bilgilerin bulunduğu belirtilmiştir.
Dairemizin 30/12/2020 tarihli ara kararı ile Emniyet Genel Müdürlüğünden davacı hakkında "Hizbullah terör örgütüne müzahir yapılanmalar tarafından düzenlenen etkinliklere katıldığı ve örgüte müzahir şahıslarla iltisaklı olduğu" yönünde istihbari bilgi dışında başka bir bilgi ve belgenin bulunup bulunmadığı sorulmuş, var ise buna ilişkin bilgi ve belgelerin gönderilmesi istenilmiş; Emniyet Genel Müdürlüğü tarafından gönderilen … tarih ve … sayılı ara kararı cevabında, davacı hakkında ara kararında belirtilen hususa ilişkin yapılan arşiv araştırmasında herhangi bir bilgi ve belge bulunmadığı, İstanbul Valiliği Özel Güvenlik Komisyonunun … tarih ve … sayılı kararına esas teşkil eden güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasına ilişkin de herhangi bir bilgi ve belge bulunmadığı belirtilmiştir.
Dava konusu işleme dayanak alınan güvenlik soruşturması kapsamında düzenlendiği belirtilen gizli evrak incelendiğinde; davacı hakkında "Hizbullah terör örgütüne müzahir yapılanmalar tarafından düzenlenen etkinliklere katıldığı ve örgüte müzahir şahıslarla iltisaklı olduğu" yönünde istihbari bilgi notunun yer aldığı görülmekte ise de; güvenlik soruşturmasına ilişkin raporlarda ve bilgi notlarında yer alan bilgilerin istihbari nitelik taşımaları nedeniyle, hukuken geçerli başka somut bir bilgi ve belgeyle doğrulanmadıkça tek başlarına hukuki delil gücünde kabul edilmelerinin ve ilgililer aleyhine kullanılmalarının hukuk devleti ilkesiyle bağdaşmayacağı açıktır.
Bu durumda, yukarıdaki istihbari bilgi haricinde davacı hakkında güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasının olumsuz sonuçlanmasına dayanak teşkil edebilecek Hizbullah terör örgütü ile aidiyet, irtibatı veya iltisakı olduğuna yönelik herhangi bir bilgi ve tespit bulunmadığının, dava konusu işlemin sebep unsuru olarak gösterilen ve somut bilgi ve belgelerle desteklenmeyen tespitin ise tek başına davacının özel güvenlik görevlisi olarak görev yapmasına engel olabilecek nitelik taşımadığının, davalı idarece yargılama sürecinde de bunun dışında başkaca bir iddia ve belgenin ortaya konulmadığının anlaşılması karşısında; davacının silahlı özel güvenlik kimlik kartının (çalışma izni) yenilenmesi istemiyle yapmış olduğu başvurunun, güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasının olumsuz sonuçlandığından bahisle reddi ile silahlı özel güvenlik görevlisi kimlik kartının iptal edilmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka uygunluk bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin KABULÜNE,
2. Davanın reddine ilişkin … İdare Mahkemesi kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi … İdare Dava Dairesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın … Bölge İdare Mahkemesi … İdare Dava Dairesine gönderilmesine, 26/04/2022 tarihinde oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.