Yargıtay 5. Hukuk Dairesi 2022/4211 Esas 2022/4966 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ : Adana Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesi

Taraflar arasındaki davada Adana Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk ve Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairelerince ayrı ayrı yetkisizlik kararı verilmesi nedeniyle yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü:

- K A R A R -

Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
Reyhanlı 2. Asliye Mahkemesi'nce, HSK'nın 26/03/2014 tarih ve 141 sayılı kararına göre 5521 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu’ndan kaynaklanan ve özel kanunlarda da ayrıca iş mahkemesinde görüleceği belirtilen iş davalarının, bir numaralı asliye hukuk mahkemesinde çözümlenmesine devam edilmesi yönündeki kararına istinaden Reyhanlı 1. Asliye Hukuk Mahkemesi'ne gönderilmesine karar verilmiş, Reyhanlı 1. Asliye Hukuk Mahkemesi (İş Mahkemesi Sıfatıyla) ise, mahkemeler arasındaki ilişkinin iş bölümü ilişkisi olması nedeniyle iş bölümü itirazı olmaksızın resen görevsizlik kararı verilemeyeceği ve bu kararın kesin mahiyette verilmeyeceği, yasa yolu açık şekilde verilmesi gerektiği belirtilerek görevsizlik kararı verilmiştir. Mahkemeler arasında çıkan görev uyuşmazlığının çözümü için dava dosyası Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi'nin 30/11/2017 tarih 2017/1227 E. - 2017/1219 K. sayılı kararı ile inceleme konusu yapılmış ve 6100 sayılı HMK'nın 21. ve 22. maddeleri gereğince Reyhanlı 1. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin (İş Mahkemesi sıfatıyla) yargı yeri olarak belirlenmesine karar verilmiştir.
Reyhanlı 1. Asliye Hukuk Mahkemesi'nce (İş Mahkemesi sıfatıyla) yargılamaya devam edilerek, davanın kabulüne karar verilmiş, kararın feri müdahil SGK vekilince istinaf edilmesi üzerine dosya istinaf incelemesi yapılmak üzere Adana Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesi'ne gönderilmiştir.
Adana Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesi'nce, Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi'nin 2017/1227 Esas, 2017/1219 Karar sayılı ilamı ile Reyhanlı 1. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin yargı yeri olarak belirlendiği, dosyanın Reyhanlı 1. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2017/443 Esas sırasına kaydedilerek yargılama yapılarak hüküm verildiği ve fer'i müdahil kurum vekilinin istiaf başvurusu nedeni ile dosyanın gönderildiği, yargı çevresinin değiştirilmesinden önce istinaf incelemesinden geçen dosyaların, yeniden istinaf incelemesine konu edilmesi halinde de ilk incelemeyi yapan bölge adliye mahkemesince sonuçlandırılacağı bu nedenle istinaf incelemesinin Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi tarafından yapılması gerektiği gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi'nce ise, Hakimler ve Savcılar Kurulunun 03/08/2017 tarih ve 703 sayılı kararına göre yargı çevresinde bulunan ilk derece mahkemelerince 05/09/2017 tarihinden itibaren verilecek kararlar hakkında istinaf incelemesinin, Adana Bölge Adliye Mahkemesi tarafından yapılması gerektiği, yargılama aşamasında Reyhanlı 1. ve 2. Asliye Hukuk Mahkemeleri'nce iş bölümü kaynaklı çıkan uyuşmazlığa Gaziantep 3. Hukuk Dairesi tarafından merci tayini yönünden usule ilişkin değerlendirme yapıldığı, uyuşmazlığın esasına dair ilk derece mahkemesince verilen ilk kararın 06.11.2019 tarihli olduğu, bu nedenle istinaf incelemesini yapma yetkisi ve görevinin Adana Bölge Adliye Mahkemesi'ne ait olduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
6100 sayılı HMK'nın 22. maddesi uyarınca "Yetkili mahkemenin bir davaya bakmasına herhangi bir engel bulunduğu yahut iki mahkeme arasında yargı çevrelerinin sınırlarının belirlenmesinde tereddüt ortaya çıktığı takdirde, yetkili mahkemenin tayininde, ilk derece mahkemeleri için bölge adliye mahkemelerine, bölge adliye mahkemeleri için Yargıtaya başvurulur."
HMK'nın "Kanun Yolları" başlıklı sekizinci kısmının birinci bölümünde "istinaf” kanun yolu düzenlenmiş ve 341. maddesinin (1) numaralı fıkrasında "İlk derece mahkemelerinden verilen nihai kararlar ile ihtiyati tedbir, ihtiyati haciz taleplerinin reddi ve bu taleplerin kabulü hâlinde, itiraz üzerine verilecek kararlara karşı istinaf yoluna başvurulabilir" hükmünü içermektedir.
HMK'nın 391/3. ve 394/5. maddelerinde ihtiyati tedbire dair belirtilen (ilk derece) mahkeme kararlarına karşı kanun yoluna başvurulabileceği öngörülmüş; bu kanun yolunun ne anlama geldiği ise HMK'nın 341/1. maddesinde "ilk derece mahkemelerinden verilen ... ihtiyati tedbir ... taleplerinin reddi ve bu taleplerin kabulü hâlinde, itiraz üzerine verilecek kararlara karşı istinaf yoluna başvurulabilir" hükmü ile istinaf olarak açıkça belirtilmiştir.
694 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 136. maddesi ile 5235 sayılı Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemeleri'nin Kuruluş, Görev ve Yetkileri hakkında Kanuna ek 1. maddenin 1. fıkrasında: "Bölge adliye mahkemelerinin yargı çevresinin 25. madde uyarınca değişmesi halinde, bu değişikliğinin uygulanması durumunda Resmi Gazete'de belirlenen tarihten önce ilk derece mahkemelerince verilen kararların istinaf incelenmesinde, karar tarihi itibariyle yetkili bölge adliye mahkemelerince yargı çevresinin değiştiği gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilemez. Yargı çevresinin değiştirilmesinden önce istinaf incelemesinden geçen dosyalar, yeniden istinaf incelemesine konu edilmesi halinde de ilk incelemeyi yapan bölge adliye mahkemesince sonuçlandırılır.
HMK'nın "Kanun Yolları" başlıklı sekizinci kısmının birinci bölümünde "istinaf” kanun yolu düzenlenmiştir. Ancak yargı yerinin belirlenmesine ilişkin inceleme 341. maddesinin (1) numaralı fıkrasında yer almamaktadır. Dosya kapsamından, Reyhanlı 1. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin (İş Mahkemesi sıfatıyla) 06/11/2019 tarih 2017/443 E. - 2019/603 K. sayılı kararı ile davanın kabulüne karar verildiği, bu karar aleyhine feri müdahil SGK vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulduğu anlaşılmaktadır. Bu durumda uyuşmazlığın Adana Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesi'nce görülüp sonuçlandırılması gerekmektedir.
Yukarıda açıklanan nedenlerle; 6100 sayılı HMK'nın 21 ve 22. maddeleri ile 5235 sayılı Kanun'un 36/3. maddesi gereğince; Adana Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesi'nin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE, 21/03/2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.