MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davacı ve davalı ... İnş. Mak. Tur. San. ve Tic. Ltd. Şti. vekilleri tarafından istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili; davacının davalıların adi ortaklık şeklinde ihale alıcısı oldukları işyerinde 2011-2012 yılları arasında gece bekçisi olarak 144 gün çalıştığını, sonra ise 2012 yılında tekrar çalışmaya başlayarak 19/11/2014 tarihine kadar aralıksız çalıştığını, son maaşının net 1.000,00 TL olduğunu, kıdem tazminatı haricindeki taleplerinin önceki çalışmalarını da kapsadığını, geriye dönük iki aylık Eylül-Ekim ve Kasım ayından da 18 günlük ücretinin ödenmediğini, resmi ve dini tatillerde çalıştığı halde ücretlerinin ödenmediğini, haftanın 6 günü akşam 19:00-07:00 arasında ara vermeden 12 saat çalıştığını, iş akdini haklı nedenle feshettiğini, yıllık izinlerinin tam olarak kullandırılmadığını, tazminatın giydirilmiş ücretten hesap edilmesi gerektiğini beyanla kıdem tazminatı, yıllık izin ücreti, fazla çalışma ücreti ve genel tatil ücreti alacaklarını talep ve dava etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı ... Ltd. Şti. vekili cevap dilekçesinde özetle; davacının asgari ücret aldığını, feshin haklı sebebe dayanmadığını, iş sözleşmesinin 1-9 maddelerine göre ücret bordrosuna 1 hafta içerisinde yazılı olardak itiraz edilmediğini, fazla çalışma ücretlerinin ödendiğini, ücret bordrolarının ihtirazi kayıtsız imzalanmış olması durumunda fazla çalışma ücreti ödenen aynı bordro dönemi için fazla çalışma ücreti hesaplanamayacağını, davacıya yıllık izinlerinin kullandırıldığını beyan ederek davanın reddini talep etmiştir.
Davalı ... Yapı Ltd. Şti. tarafından dosyaya herhangi bir cevap sunulmadığı görülmüştür.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, toplanan deliller ve bilirkişi raporu doğrultusunda, davanın kısmen kabulüne kısmen reddine karar verilmiştir.
Temyiz:
Karar süresi içerisinde davacı ve davalı ... İnş. Mak. Tur. San. ve Tic. Ltd. Şti. vekilleri tarafından temyiz edilmiştir.
Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici sebeplere göre davacının tüm, davalı"nın aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki temyiz itirazlarının reddine karar verilmiştir.
2- Taraflar arasında davacının ücret alacağının bulunup bulunmadığı konusunda uyuşmazlık bulunmaktadır.
4857 sayılı İş Kanunu"nun 37. maddesine göre, işçiye ücretinin elden ya da banka kanalıyla ödenmesi durumunda, ücret hesabını gösteren imzalı ve işyerinin özel işaretini taşıyan “ücret hesap pusulası” verilmesi zorunludur.
Uygulamada çoğunlukla “ücret bordrosu” adı altında belgeler düzenlenmekte ve periyodik ödemelerde işçinin imzası alınmaktadır. Banka aracılığı ile yapılan ödemelerde banka kayıtları da ödemeyi gösteren belge niteliğindedir.
Ücretin ödendiğinin ispatı işverene aittir. Bu konuda işçinin imzasını taşıyan bir ödeme belgesi yeterli ise de, para borcu olan ücretin ödendiğinin tanıkla ispatı mümkün değildir.
4857 sayılı İş Kanunu"nun 5754 sayılı yasayla değişik 32. maddesinde, “Çalıştırılan işçilerin ücret, prim, ikramiye ve bu nitelikteki her çeşit istihkakının özel olarak açılan banka hesabına yatırılmak suretiyle ödenmesi hususunda; tabi olduğu vergi mükellefiyeti türü, işletme büyüklüğü, çalıştırdığı işçi sayısı, işyerinin bulunduğu il ve benzeri gibi unsurları dikkate alarak işverenleri veya üçüncü kişileri zorunlu tutmaya, banka hesabına yatırılacak ücret, prim, ikramiye ve bu nitelikteki her çeşit istihkakının, brüt ya da kanuni kesintiler düşüldükten sonra kalan net miktar üzerinden olup olmayacağını belirlemeye Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Maliye Bakanlığı ve Hazine Müsteşarlığından sorumlu Devlet Bakanlığı müştereken yetkilidir. Çalıştırdığı işçilerin ücret, prim, ikramiye ve bu nitelikteki her çeşit istihkakını özel olarak açılan banka hesapları vasıtasıyla ödeme zorunluluğuna tabi tutulan işverenler veya üçüncü kişiler, işçilerinin ücret, prim, ikramiye ve bu nitelikteki her çeşit istihkaklarını özel olarak açılan banka hesapları dışında ödeyemezler” şeklinde kurala yer verilmiştir. Anılan hükme göre, belli koşulların varlığı halinde ödemeler işçi adına açılacak banka hesabına yatırılmalıdır.
Somut olayda, davacı dava dilekçesinde 2014/ Eylül, Ekim tam, Kasım ayının ise 18 günlük ücretinin ödenmediğini ileri sürmüş, davalı bilirkişi raporuna itiraz dilekçesi ve temyiz dilekçesinde 2014-Eylül ve Ekim Maaşının 20.11.2014 Tarihinde, 2014/Kasım ayı maaşının ise 04.02.2015 Tarihinde TR650006400000144002120722 İban Numaralı İşbankası hesabına ödendiğini savunmuştur. Mahkemece davacının celp edilen banka hesap hareketleri 19.07.2012-19.11.2014 tarihleri arasına ilişkin olup, davalı tarafından da bilirkişi raporuna itiraz dilekçesinde ödemelere ilişkin belgeler sunulmuştur. Mahkemece, ödemeye ilişkin belgelerin davanın her aşamasında sunulmasının mümkün olduğu gözetilerek, davacının 05.02.2015 tarihine kadar ki banka hesap hareketleri celp edilerek davacının ücret alacağının bulunup bulunmadığının tespiti gerekirken yazılı şekilde eksik inceleme ile karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
3-Taraflar arasında davacının yıllık izin alacağının bulunup bulunmadığı konusunda uyuşmazlık bulunmaktadır.
4857 sayılı İş Kanunu"nun 59. maddesinde, iş sözleşmesinin herhangi bir nedenle sona ermesi halinde, işçiye kullandırılmayan yıllık izin sürelerine ait ücretlerin son ücret üzerinden ödeneceği hükme bağlanmıştır. Yıllık izin hakkının ücrete dönüşmesi için iş sözleşmesinin feshi şarttır. Bu noktada ilişkinin sona erme şeklinin ve haklı olup olmadığının önemi bulunmamaktadır.
Yıllık izinlerin kullandırıldığı noktasında ispat yükü işverene aittir. İşveren yıllık izinlerin kullandırıldığını imzalı izin defteri veya eşdeğer bir belge ile kanıtlamalıdır. Bu konuda ispat yükü üzerinde olan işveren, işçiye yemin teklif edebilir.
Aktin feshi halinde kullanılmayan yıllık izin sürelerine ait ücret işçinin kendisine veya hak sahiplerine ödenir. Böylece, iş sözleşmesinin feshinde kullanılmayan yıllık ücretli izin hakkı izin alacağına dönüşür. Bu nedenle zamanaşımı da, iş sözleşmesinin feshinden itibaren işlemeye başlar.
4857 sayılı İş Kanununun 54. maddesinde, yıllık ücretli izine hak kazanmak için gerekli sürenin hesabında işçilerin, aynı işverenin bir veya çeşitli işyerlerinde çalıştıkları sürelerin birleştirilerek göz önüne alınacağı hükme bağlanmıştır. Bu durumda işçinin daha önce aynı işverenin bir ya da değişik işyerlerinde geçen hizmetlerinin yıllık izne hak kazanma ve izin süreleri hesabı yönlerinden dikkate alınması gerekir. Kamu kurum ve kuruluşlarında geçen hizmetlerin de aynı gerekçeyle izin hesabı yönünden birleştirilmesi gerekir. Bununla birlikte, işçiye önceki feshe bağlı olarak kullanmadığı izin ücretleri tam olarak ödenmişse, bu dönemin sonraki çalışma sürelerine eklenerek izin hesabı mümkün olmaz. Ancak, önceki çalışma döneminde izin kullandırılmak veya fesihte karşılığı ödenmek suretiyle tasfiye edilmeyen çalışma süreleri de aynı işverenin bir ya da değişik işyerlerindeki çalışmalara eklenir. İşçinin aralıklı olarak aynı işverene ait işyerinde çalışması halinde önceki dönemin kıdem tazminatı ödenerek feshedilmiş olması, izin yönünden sürelerin birleştirilmesine engel oluşturmaz. Yine, önceki çalışılan sürede bir yılı doldurmadığı için izne hak kazanılmayan arta kalan süreler de, işçinin aynı işverene ait işyeri ya da işyerlerindeki sonraki çalışmalarına eklenerek yıllık izin hakkı belirlenir. Yıllık izin, özde bir dinlenme hakkı olup, aralıklı çalışmalarda önceki dönem zamanaşımına uğramaz.
İş sözleşmesinin işverence feshedilmesi halinde 17. maddede belirtilen yasal ya da arttırılmış bildirim önelleri ile 27. madde uyarınca işçiye verilmesi gereken iş arama izinleri, yıllık ücretli izin süreleri ile iç içe girmez. Kanundaki bu düzenleme karşısında işçi tarafından ihbar önelli fesih halinde bildirim öneli ile yıllık izin süresinin iç içe girebileceği kabul edilmelidir.
Kanunda, iş sözleşmesinin feshinde ödenmesi gereken izin ücreti için kesin bir ödeme günü belirlenmiş değildir. Sözleşmenin feshi anı, yıllık ücretli izin hakkının ücrete dönüşmesi, bir başka anlatımla izin ücretine hak kazanma zamanı olarak Kanunda belirtilmiştir. İş sözleşmesinin feshedildiği tarihte izin ücreti muaccel olur, ancak faiz başlangıcı bakımından işverenin ayrıca temerrüde düşürülmesi gerekir.
Somut olayda, 02/09/2013-16/09/2013,16/10/2014-01/11/2014 tarihleri arasında davacının yıllık izin kullandığına dair davacı tarafından imzalanmış ve imzası inkar edilmemiş belgeler bulunmaktadır. Davacı yıllık izin belgelerinin kullanılmadığı halde imzalatıldığını ileri sürmüş ise de,bu iddiasını ispat edemediği, dinlenen tanıkların bu konuda herhangi bir beyanda bulunmadıkları anlaşılmaktadır. Bu nedenle davacının imzası inkar edilmemiş olan yıllık izin kullanımına ilişkin belgeler dikkate alındığında davacının yıllık izin alacağının bulunmadığının kabulü gerekir. Mahkemece yazılı şekilde karar verilmesi hatalı olup, bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebeplerle BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgililere iadesine, 02/12/2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.