Yargıtay 5. Hukuk Dairesi 2022/4017 Esas 2022/4956 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi

Açılan davada Siirt 1. Asliye Hukuk Mahkemesi (Asliye Ticaret Mahkemesi sıfatıyla) ve İzmir 3. Asliye Ticaret Mahkemelerince ayrı ayrı yetkisizlik kararı verilmesi nedeni ile dosyada son karar bölge adliye mahkemelerinin faaliyete geçmesinden sonra verilmiş ise de iki farklı bölge adliye mahkemesinin yargı çevresinde kalan mahkemelerce karşılıklı olarak yetkisizlik kararı verilmiş olması ve 5235 sayılı Kanunun 36/3. maddesi gereğince bölge adliye mahkemeleri hukuk dairelerinin görevinin yargı çevresi içerisinde bulunan adlî yargı ilk derece hukuk mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarını çözmek olduğundan yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü:
- K A R A R -

Dava; İİK'nın 285 vd. maddelerince açılan adi konkordatonun tasdiki istemine ilişkindir.
Siirt 1. Asliye Hukuk Mahkemesi'nce (Asliye Ticaret Mahkemesi sıfatıyla), davacı şirketin Siirt Ticaret Sicilinde kayıtlı ise de 3.kişilerle muamele içinde bulunduğu yerin İzmir olduğu, bu nedenle muamele merkezinin İzmir olduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
İzmir 3. Asliye Ticaret Mahkemesi'nce ise, davacı şirketin muamele merkezinin “Yunus Emre Mahallesi 4012 Sok. No:53 Karabağlar/İzmir” iken iş bu konkordato davasının açılmasından evvel, davacı şirketin 11/03/2019 tarihli genel kurulda alınan kararla muamele merkezinin “Bahçelievler Mah. Hz. Fakirullah Cad. No:77 Siirt” olarak değiştirildiği ve muamele merkezine ilişkin değişikliğin 21/03/2019 tarihinde ticaret sicil gazetesinde ilan edildiği, şirketlerin muamele merkezinin ticaret sicilinde kayıtlı adresi olduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
İİK'nın 285. maddesi yollaması ile İİK'nın 154 maddesi uyarınca; konkordato taleplerinde yetkili ve görevli mahkeme, borçlunun muamale merkezinin bulunduğu yerdeki asliye ticaret mahkemesi olup bu yetki kuralı, kamu düzenine ilişkin ve kesindir. Konkordato talebinde bulunan şirketin ticaret siciline kayıtlı olduğu yer, muamele merkezi yönünden karine teşkil ederse de, ticaret sicilinde kayıtlı yerden başka bir yerin muamele merkezi olduğu kanıtlanırsa davanın da bu yer ticaret mahkemesinde açılması gerekir. Aynı kural konkordato davaları için de geçerli bulunmaktadır.
Muamele merkezinden kasıt, borçlunun ticarethanesinin olduğu yer olmayıp; borçlunun, ticaret yaptığı kişilere yönelik olarak işlerini takip ettiği yerdir. Gerçek veya tüzel kişi tacir birden fazla yerde ticari faaliyetlerde bulunuyor; ancak, bu işletmelerden birinde yoğun şekilde ticari faaliyetler yürütüyor ve tüm ticari işletmesini buradan idare ediyor ise muamele merkezi, ticari faaliyetlerin idare edildiği yer olarak vasıflandırılmaktadır.
Dosya kapsamından, davacı şirketin daha önceden “Yunus Emre Mahallesi 4012 Sok. No:53 Karabağlar/İzmir” adresinde kayıtlı bulunduğu, 11/03/2019 tarihli genel kurulda alınan kararla muamele merkezinin “Bahçelievler Mah. Hz. Fakirullah Cad. No:77 Siirt” olarak değiştirildiği ve muamele merkezine ilişkin değişikliğin 21/03/2019 tarihinde ticaret sicil gazetesinde ilan edildiği, davacı şirketin adresinin her ne kadar Siirt iline taşınmış olsa da muamele merkezinin halen daha önceki adresi olan Karabağlar/İzmir olduğu, şirketin faliyetlerine yönelik tüm iş ve işlemlerinin ve ticari faaliyetlerinin İzmir ilinde yürütüldüğü, dolayısıyla Siirt ilinin davacı şirket yönünden muamele merkezi olarak kabul edilemeyeceği anlaşılmaktadır. Bu durumda uyuşmazlığın, İzmir 3. Asliye Ticaret Mahkemesi'nde görülüp sonuçlandırılması gerekmektedir.
Yukarıda açıklanan nedenlerle; 6100 sayılı HMK’nın 21 ve 22. maddeleri ile 5235 sayılı Kanun'un 36/3. maddesi gereğince İzmir 3. Asliye Ticaret Mahkemesi'nin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE, 21/03/2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.