Yargıtay Ceza Genel Kurulu 2022/233 Esas 2022/366 Karar Sayılı İlamı

Yargıtay Dairesi : (Kapatılan) 15. Ceza Dairesi

Sanıklar ..., ..., ..., ..., ... ve ... hakkında nitelikli dolandırıcılık suçundan açılan kamu davasında yapılan yargılama sonucunda, ... 5. Ağır Ceza Mahkemesince 11.10.2012 tarih, 279-289 sayı ve oy çokluğu ile sanıkların CMK'nın 223/2-a maddesi uyarınca beraatine ilişkin hükümlerin katılan vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosyayı inceleyen Yargıtay (Kapatılan) 15. Ceza Dairesince 28.04.2015 tarih ve 11037-24429 sayı ile;
"...Sanıklar ile katılan şirket arasındaki ilişkinin niteliğinin (gerçeğin) kuşkuya yer bırakmayacak şekilde tespiti için, sanık ... tarafından katılan şirketten alınan mallar karşılığında ciro edilip verilen çekleri, sanığın yetkilisi olduğu şirkete keşide eden ... Tekstil Ltd. Şti'nin ve katılan şirkete ait malların alım satımı ile ilgileri bulunan diğer şirketlerin arasındaki mal ve hizmet alımına ilişkin tüm fatura, belgeler ile ticari defterlerin getirtilip uzman bilirkişi heyetine tevdi edilerek sanık ... ile çekleri kendisine verenler ve mal alım satımı yapanlar arasında gerçek bir mal ya da hizmet alımının gerçekleşip gerçekleşmediği, çekleri verenlerin ticari işlem hacimleri itibarıyla ödeyebilecek mal varlıklarının olup olmadığı, sanıkların yetkilisi veya ortakları oldukları şirketlerin arasında mal, hizmet, ticaret ilişkisinin bulunup bulunmadığı varsa ticari ilişkilerinin gerçeği yansıtıp yansıtmadığı konusunda denetime uygun rapor alındıktan sonra sonucuna göre sanıkların hukuki durumlarının tayin ve takdiri gerekirken eksik incelemeyle yazılı şekilde karar verilmesi," isabetsizliğinden bozulmasına karar verilmiştir.
... 5. Ağır Ceza Mahkemesi ise 11.02.2016 tarih ve 85-38 sayı ile bozmaya direnerek önceki hükümler gibi sanıkların beraatlerine karar vermiştir.
Direnme kararına konu bu hükümlerin, Cumhuriyet savcısı, sanıklar ... ve ... müdafisi ile katılan vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosyayı inceleyen Ceza Genel Kurulunca 12.03.2020 tarih ve 374-174 sayı ile;
"...Usul ve kanuna uygun direnme gerekçesi gösterilmeden karar verilmesi," isabetsizliğinden bozulmasına karar verilmiştir.
Ceza Genel Kurulunun bozma ilamına uyan Yerel Mahkemece 24.09.2020 tarih ve 175-302 sayı ile; "...Bilirkişi raporu aldırılsa dahi bu hususların tek başına sanıkların mahkûmiyetine yeterli delil teşkil edemeyeceği, katılanın basiretli bir tacir gibi davranarak ... yapacağı tarafları ve bunların sundukları senet ve çekleri araştırması gerektiği, davaya konu çeklerin usulüne uygun düzenlenmiş çekler olduğu ve sahteliğinin iddia edilmediği, katılan şirket ile sanıkların yetkilisi olduğu şirketlerin aralarındaki ilişkinin hukuki mahiyette olduğu," gerekçesiyle direnme kararı verilmiştir.
Direnme kararına konu bu hükümlerin de katılan vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının 16.12.2021 tarihli ve 78909 sayılı "Onama" istekli tebliğnamesiyle dosyanın gönderildiği Yargıtay 11. Ceza Dairesince 03.03.2022 tarih ve 42730-3616 sayı ile direnme kararının yerinde görülmemesi nedeniyle Yargıtay Birinci Başkanlığına gelen dosya, Ceza Genel Kurulunca değerlendirilmiş ve açıklanan gerekçelerle karara bağlanmıştır.
TÜRK MİLLETİ ADINA
CEZA GENEL KURULU KARARI
Özel Daire ile Yerel Mahkeme arasında oluşan ve Ceza Genel Kurulunca çözümlenmesi gereken uyuşmazlık; sanıklara atılı nitelikli dolandırıcılık suçunun yasal unsurları itibarıyla oluşup oluşmadığının tespiti bakımından eksik araştırma ile hüküm kurulup kurulmadığının belirlenmesine ilişkin ise de Yargıtay İç Yönetmeliği'nin 27. maddesi uyarınca öncelikle, Yerel Mahkeme kararının "yeni hüküm" niteliğinde olup olmadığının değerlendirilmesi gerekmektedir.
İncelenen dosya kapsamından;
Sanıklar hakkındaki hükümlerin Özel Dairece eksik araştırma ile karar verildiği gerekçesiyle bozulması üzerine Yerel Mahkemenin direnme kararına konu hükümlerin Ceza Genel Kurulunca; usul ve kanuna uygun direnme gerekçesi gösterilmeden karar verilmesi isabetsizliğinden tüm sanıklar yönünden sair yönleri incelenmeksizin bozulmasından sonra Yerel Mahkemece bozma kararı doğrultusunda işlem yapılarak önceki hükümlerde direnilmesine karar verildiği anlaşılmaktadır.
Ceza Genel Kurulunun 10.07.2018 tarihli ve 360-347, 17.04.2018 tarihli ve 651-179, 28.04.2015 tarihli ve 719-130, 19.03.2013 tarihli ve 1278-90, 26.06.2012 tarihli ve 816-254 sayılı kararları başta olmak üzere uyum ve kararlılık gösteren içtihatları uyarınca; Ceza Genel Kurulunun bozma kararı ile direnme hükmü tümüyle ortadan kalkmış olup Yerel Mahkeme artık yeni ve değişik bir karar vermekte serbesttir. Bu şekilde verilen kararlar da yeni bir karar olup hukuken direnme niteliğinde olmadığından Ceza Genel Kurulunca incelenmesi mümkün değildir.
Öte yandan, Ceza Genel Kurulunun bozma kararına uyulduktan sonra verilen kararın yeniden ve doğrudan Ceza Genel Kurulunca incelenmesi, Yerel Mahkemenin direnmesi üzerine verilen Ceza Genel Kurulu kararlarına karşı direnilemeyeceğine ilişkin 1412 sayılı CMUK'nın, 5320 sayılı Kanun'un 8. maddesi uyarınca uygulanması gereken 326. maddesine de aykırıdır. Doğrudan doğruya Ceza Genel Kurulunca inceleme yapılması, Yerel Mahkeme kararına direnme niteliği kazandıracak ve Ceza Genel Kurulu kararlarına karşı Yerel Mahkemelerin direnme yetkisi olmadığına dair temel ilke zedelenecektir. Bu nedenlerle hukuken yeni olan bu kararın Özel Dairece incelenmesi gerekmektedir.
Bu itibarla, dosyanın temyiz itirazlarının incelenmesi için Özel Daireye gönderilmesine karar verilmelidir.
SONUÇ:
Açıklanan nedenlerle;
... 5. Ağır Ceza Mahkemesince verilen 24.09.2020 tarihli ve 175-302 sayılı karar "yeni hüküm" niteliğinde olduğundan, dosyanın temyiz incelemesi için Yargıtay 11. Ceza Dairesine gönderilmek üzere Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına TEVDİ EDİLMESİNE, 18.05.2022 tarihinde yapılan müzakerede oy birliği ile karar verildi.