Danıştay 8. Daire 2019/10132 Esas 2022/3090 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2019/10132
Karar No : 2022/3090

Kararın Düzeltilmesi İsteminde Bulunan (Davacı): ... Kum Ticaret ve Sanayii A.Ş.
Vekili : Av. ...
Karşı Taraf (Davalı) : ... Valiliği
Vekili : Av. ...
İstemin Özeti : Danıştay Onuncu Dairesinin 26/10/2016 tarih ve E:2016/10274, K:2016/3880 sayılı kararının hukuka aykırı olduğu öne sürülerek, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 54. maddesi uyarınca düzeltilmesi istenilmektedir.
Savunmanın Özeti : İstemin reddi gerektiği savunulmaktadır.
Danıştay Tetkik Hakimi : ...
Düşüncesi : İstemin gerekçeli olarak reddi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Sekizinci Dairesince işin gereği görüşüldü:
Kararın düzeltilmesi istemine ilişkin dilekçede öne sürülen düzeltme nedenleri 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 54. maddesine uygun bulunduğundan düzeltme isteminin kabulü ile Danıştay Onuncu Dairesinin 26/10/2016 tarih ve E:2016/10274, K:2016/3880 sayılı kararı kaldırılarak işin esası yeniden incelendi:
Dava, davacı şirket tarafından, Ankara ili, Sincan ilçesi, ... mahallesinde bulunan ... parsel sayılı 61.750,00 m² yüzölçümlü mera vasfındaki taşınmazın 52.651,00 m²'lik kısmı üzerinde izin alınmadan andezit mıcır üretim faaliyetinde bulunulduğundan bahisle 6 ay içerisinde eski haline getirilmesine, eski haline getirilmediği takdirde 80.082,17-TL geri dönüşüm bedelinin tahsiline, eski hale getirilmemesi ve geri dönüşüm bedelinin ödenmemesi durumunda bedelin genel hükümler kapsamında tahsil edileceğine ilişkin ... Valiliği İl Mera Komisyonunun ... tarih ve ... sayılı kararı ile bu kararın bildirimine dair ... Valiliği İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğünün .... tarih ve ... sayılı işleminin ve bu karara karşı yapılan itirazın reddine ilişkin ... Valiliği İl ... Komisyonunun ... tarih ve ... sayılı kararı ile bu kararın bildirilmesine ilişkin ... Valiliği İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğünün ... tarih ve ... sayılı işleminin iptali istemiyle açılmıştır.
İdare Mahkemesince, davalı idare tarafından ... sayılı parselde 52.651,00 m²'lik alanda mera vasfının bozulduğu iddia edilmişse de düzenlenen bilirkişi raporunda bozulan ve tecavüz edilen alanın 49.400,00 m² olduğu, davalı idare tarafından geri dönüşüm bedelinin 80.082,17-TL olarak hesaplandığı, raporda ise geri dönüşüm bedelinin 163.742,08-TL olduğu, diğer taraftan davalı idare tarafından dava konusu işlemin tebliğinden itibaren 6 ay içinde dava konusu taşınmazın eski haline getirilmesi istenmesine karşın bilirkişi raporunda mera tesisi için tohum ekiminde en uygun zamanın 2016 yılının nisan ayının ilk haftası olduğu yönünde görüş bildirildiğinden dava konusu işlemde hukuka uyarlık görülmediği gerekçesiyle işlemin iptaline karar verilmiştir.
4343 sayılı Mera Kanunu'nun Mera, Yaylak ve Kışlakların Hukuki Durumu başlıklı 4. maddesinin değişik 4. fıkrasında "Amaç dışı kullanılmak suretiyle vasıfları bozulan mera, yaylak ve kışlakları tekrar eski konumuna getirmek amacı ile yapılan veya yapılacak olan masraflar sebebiyet verenlerden tahsil edilir..." düzenlemesine yer verilmiştir.
Dosyanın incelenmesinden, Ankara ili, Sincan ilçesi, ... mahallesinde bulunan ... parsel sayılı 61.750,00 m² yüzölçümlü mera vasfındaki taşınmazın 52.651,00 m²'lik kısmı üzerinde izin alınmadan andezit mıcır üretim faaliyetinde bulunulduğundan bahisle 6 ay içerisinde eski haline getirilmesine, eski haline getirilmediği taktirde 80.082,17-TL geri dönüşüm bedelinin tahsiline, eski hale getirilmemesi ve geri dönüşüm bedelinin ödenmemesi durumunda bedelin genel hükümlere göre tahsil edileceğine ilişkin Ankara Valiliği İl Mera Komisyonunun ... tarihli ve ... sayılı kararı ile bu kararın bildirimine dair ... Valiliği İl .... Müdürlüğünün .... tarihli ve ... sayılı işleminin ve bu karara itiraz edilmesi üzerine ... Valiliği İl Mera Komisyonunun .... tarihli ve .... sayılı kararı itirazın reddedilmesi ile bu kararın bildirilmesine ilişkin .. Valiliği İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğünün ... tarihli ve 1443 sayılı işleminin iptali bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Uyuşmazlıkta, davacı şirket tarafından, dava konusu alanda madencilik faaliyetinde bulunmak amacıyla 4342 sayılı Mera Kanunu'nun 14/a maddesi kapsamında tahsis amacı değişikliği talebinde bulunulduğu, bu başvurunun reddine ilişkin tesis edilen İl Mera Komisyonu'nun ... tarih ve ... sayılı işleminin ve söz konusu işlemin bildirilmesine ilişkin ... tarih ve ... sayılı işlemin iptali istemiyle ... İdare Mahkemesinde dava açıldığı görülmekte olup, bu davada Mahkemenin ... tarih ve E:...., K:... sayılı kararıyla işlemin iptaline karar verilmiş; anılan karar Danıştay Onuncu Dairesinin 26/10/2016 tarih ve E:2016/5840, K:2016/3879 sayılı kararıyla gerekçeli olarak onanmış; Dairemizin 26/04/2022 tarih ve E:2019/10151, K:2022/3089 sayılı kararıyla karar düzeltme istemi reddedilmiştir.
Davacının, dava konusu taşınmazın mera olarak ilan edilmesinden önce söz konusu alanda madencilik faaliyetinde bulunduğu, taşınmazın mera olarak ilanından sonra da tahsis amacı değişikliği istemiyle idareye başvuruda bulunduğu, bu başvuru reddedilmişse de, anılan işleme karşı açılan davada verilen iptal kararının yukarıda yer verildiği şekilde kesinleştiği anlaşılmaktadır.
Dava konusu işlemin, davacının Mera Kanunu'nun 14/a maddesi uyarınca mera alanında izinsiz olarak madencilik faaliyetinde bulunmasından kaynaklı olarak tesis edildiği görülmektedir. Bu bakımdan, davacının, taşınmazın gerek mera olarak ilanından önce gerekse de sonrasında (tahsis amacı değişikliği talebinin reddine ilişkin işleme karşı açılan davanın iptal kararıyla sonuçlanması nedeniyle) hukuka uygun şekilde faaliyet gösterdiğinin kabulü gerektiği sonucuna varılmıştır.
Bu durumda, ayrıntısı yukarıda yer alan iptal kararı uyarınca davacının madencilik faaliyetinin hukuka aykırı olarak kabul edilmesine olanak bulunmamakla, dava konusu işlemin bu gerekçeyle iptali gerektiğinden, İdare Mahkemesi kararında neticesi itibarıyla hukuka aykırılık bulunmamıştır.
Bununla birlikte, davacının mera tahsis amacı değişikliği talep edilen alan dışında bir faaliyetinin bulunması ve bu durumun idare tarafından yerinde yapılacak inceleme sonucunda tespit edilmesi halinde, söz konusu alanın mera vasfının bozulmasından kaynaklı olarak Mera Kanunu'nun 4. maddesi kapsamında ayrıca bir işlem tesis edilebileceği ve bu işlemin yeniden dava konusu edilebileceği de açıktır.
Açıklanan nedenlerle, .... İdare Mahkemesinin temyize konu kararının yukarıda belirtilen gerekçe ile onanmasına, temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına, 26/04/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.