Danıştay 3. Daire 2019/2777 Esas 2022/2063 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No : 2019/2777
Karar No : 2022/2063

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : ... Vergi Dairesi Müdürlüğü
VEKİLİ : Av. ...
KARŞI TARAF (DAVACI) : ... Petrokimya Otomotiv Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN KONUSU: ... Vergi Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararına yöneltilen istinaf başvurusuna ilişkin ... Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı adına, alımlarının bir kısmını sahte faturayla belgelendirdiği yolunda saptamalar içeren vergi inceleme raporuna dayanılarak sözü edilen faturalara konu indirimleri reddedilmek suretiyle yeniden oluşturulan beyan tablosu uyarınca 2011 yılının Şubat ila Nisan, Haziran ve Ekim dönemleri için re'sen salınan bir kat vergi ziyaı cezalı katma değer vergisi ile aynı yılın Kasım ve Aralık dönemleri için tekerrür hükümleri uyarınca artırılarak kesilen bir kat vergi ziyaı cezalı katma değer vergisi ile 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 353. maddesinin 1. bendi uyarınca kesilen özel usulsüzlük cezasının kaldırılması istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Davacının faturalarını kayıtlarına aldığı ... Petrol Ürünleri Gıda İhtalat İhracat Nakliye Labaratuar Hizmetleri Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi ve ...Tutkal Kimyasal Ürünler İnşaat Nakliyat Dış Ticaret Gıda Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi hakkında düzenlenen vergi tekniği raporlarındaki tespitlerden, ihtilafın sözü edilen faturaların içeriğine ve belirlenen özel tüketim vergisi oranına ilişkin olduğu, davacıya "white spirit" ürününün teslim edildiğinin vergi müfettişince de kabul edildiği, değinilen faturalar muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı belge kapsamında olsa da teslimlerin gerçek olduğu anlaşıldığından, yapılan tarhiyatta hukuka uyarlık bulunmadığı, 2011 yılının Kasım dönemine ilişkin tarhiyatın ise davalı idarece düzeltme fişi ile terkin edildiği görüldüğünden konusuz kaldığı gerekçesiyle, dava konusu tarhiyatın; Kasım dönemine ilişkin kısmı hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiş, diğer dönemlere ilişkin kısmı ise kaldırılmıştır.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: İstinaf başvurusunun, usul ve hukuka uygun olduğu sonucuna varılan Vergi Mahkemesi kararının kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği gerekçesiyle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davaya konu özel usulsüzlük cezasına ilişkin olarak hüküm kurulmadığı, davacının katma değer vergisini indirime konu ettiği faturaları aldığı mükellefler hakkında tanzim edilen vergi tekniği raporlarında komisyon karşılığı sahte fatura düzenlediklerinin somut olarak ortaya konulduğu, dava konusu tarhiyatta hukuka aykırılık bulunmadığı ileri sürülerek kararın bozulması istenilmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ...'NUN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kısmen kabulüyle Vergi Dava Dairesi kararının, dava konusu tarhiyatın Kasım dönemine ilişkin hüküm fıkrasının ve ...'tan alınan faturalar da gözetilerek yapılacak değerlendirme sonucu özel usulsüzlük cezası hakkında hüküm kurulmak üzere bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Üçüncü Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Tarhiyatın dayanağı vergi inceleme raporunda; davacının, ... Petrol Ürünleri Gıda İhtalat İhracat Nakliye Labaratuar Hizmetleri Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi, ... Tutkal Kimyasal Ürünler İnşaat Nakliyat Dış Ticaret Gıda Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi ve ... tarafından düzenlenen sahte faturaları kayıtlarına aldığı, ...'tan alınan faturalar, davacı tarafından daha önce verilen düzeltme beyannamesi ile kayıtlardan çıkarıldığından katma değer vergisi yönünden eleştiri konusu yapılmadığı belirtilerek değinilen diğer iki mükelleften alınan faturalara konu indirimlerinin reddi suretiyle dava konusu tarhiyatın yapıldığı, sözü edilen üç mükelleften alınan fatura tutarı üzerinden 213 sayılı Kanun'un 353. maddesi 1. bendi uyarınca özel usulsüzlük cezası kesildiği, Kasım dönemine ilişkin tarhiyatın; ... tarih ve ... sayılı düzeltme fişiyle, katma değer vergisinin, 74.681,30 TL'lik kısmı, vergi ziyaı cezasının ise 111.991,95 TL'lik kısmının davalı idarece terkin edildiği, Vergi Mahkemesince; Kasım dönemine ilişkin tarhiyatın tamamının terkin edildiği kabul edilerek hüküm kurulduğu, özel usulsüzlük cezasına ilişkin ise hüküm kurulmadığı anlaşılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun "Davaların karara bağlanması" başlıklı 22. maddesinin 1. fıkrasında, konular aydınlandığında meselelerin sırasıyla oya konulacağı ve karara bağlanacağı, 24. maddesinde de, kararlarda, davacının ileri sürdüğü olaylar ve hukuki sebepler ile istem sonucunun belirtileceği kurala bağlanmış, aynı Kanunun 49. maddesinin 1. fıkrasının (c) bendinde usul hükümlerine uyulmamış olması bozma sebebi sayılmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Temyiz istemine konu edilen Vergi Dava Dairesi kararının; tarhiyatın, 2011 yılının Kasım dönemi dışında kalan kısımlarının kaldırılmasına ilişkin hüküm fıkrası aynı hukuksal nedenler ve gerekçeyle Dairemizce de uygun bulunmuştur.
Tarhiyatın Kasım dönemine ilişkin kısmı düzeltme fişiyle azaltılmış olmasına rağmen Vergi Mahkemesince, tamamının terkin edildiğinin kabulüyle bu kısım yönünden karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesi yargılama usulüne uygun düşmediğinden, söz konusu hüküm fıkrasına yöneltilen istinaf başvurusunun reddi yolundaki Vergi Dava Dairesi kararının değinilen hüküm fıkrasının bozulması gerekmiştir.
Öte yandan, davacı adına, ... Petrol Ürünleri Gıda İhtalat İhracat Nakliye Labaratuar Hizmetleri Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi, ... Tutkal Kimyasal Ürünler İnşaat Nakliyat Dış Ticaret Gıda Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi ve ... tarafından düzenlenen faturalar üzerinden 213 sayılı Kanun'un 353. maddesi 1. bendi uyarınca kesilerek davaya konu edilen özel usulsüzlük cezası hakkında ise hüküm kurulmaması da yargılama usulüne uygun düşmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Temyiz isteminin kısmen reddine,
2. Temyize konu Vergi Dava Dairesi kararının; tarhiyatın, 2016 yılının Kasım dönemi dışında kalan kısmının kaldırılmasına ilişkin hüküm fıkrasının ONANMASINA,
3. Temyiz isteminin kısmen kabulüne,
4. Kararın; 2016 yılının Kasım dönemine ilişkin tarhiyata dair hüküm fıkrası yanı sıra özel usulsüzlük cezasıyla ilgili olarak hüküm kurulmak üzere BOZULMASINA, 26/04/2022 tarihinde oyçokluğuyla kesin olarak karar verildi.

(X)-KARŞI OY :
2575 sayılı Danıştay Kanunu'nun 23. maddesinde, Danıştayın temyiz mercii olarak görevinin, bir hukuk kuralının uygulanmaması veya yanlış uygulanması şeklinde ortaya çıkan hukuka aykırılıkların denetimini yapmakla sınırlı olduğu kurala bağlanmıştır.
İdari işlemlerin yargısal denetiminin hukuka uygunluk denetimi ile sınırlı olması karşısında bu denetimin maddi olayı da kapsadığının kabulü gerekir. Şöyle ki idari davaya konu işlemler, dayandığı, düzenlediği olaydan soyutlanmış olarak yargılamaya konu edilemez. Birçok idari uyuşmazlıkta maddi olanla hukuki olan arasında bir ayrım yapmak mümkün olmayabilir.
İdari davalarda inceleme konusu olan hukuki işlem niteliğindeki bir idari işlemdir. Hukuki işlemin incelenmesi, işlemin dayanağı durumunda bulunan maddi olaydan bağımsız bir inceleme değildir.
Adli yargıda maddi olay incelemesi yapılırken nasıl ki olayın subuta erip ermediği incelenerek bir sonuca ulaşılıyor ise idari yargıda da idarelerce tesis edilen işlemlerin dayanağını teşkil eden maddi olayın irdelenerek sonuca ulaşılması esastır.
213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 359. maddesinde, sahte belge "gerçek bir muamele veya durum olmadığı halde bunlar varmış gibi düzenlenen belge" olarak tanımlanmaktadır.
Davacının bir kısım emtia alımlarını sahte faturayla belgelendirdiği yolunda tespitler içeren vergi inceleme raporuna istinaden yapılan cezalı tarhiyatın ve kesilen özel usulsüzlük cezasının kaldırılması istemiyle açılan davayı sonuçlandıran Vergi Mahkemesi kararına yöneltilen istinaf başvurusuna ilişkin Bölge İdare Mahkemesi Vergi Dava Dairesi kararına yöneltilen temyiz istemi hakkında, tarhiyatın 2016 yılının Kasım dönemi dışında kalan kısmı ile ilgili olarak, faturaların temin edildiği mükellefler hakkında düzenlenen vergi tekniği raporlarındaki tespitler değerlendirilmek suretiyle karar verilmesi gerektiği oyuyla Daire kararına katılmıyoruz.