Bölge Adliye
Mahkemesi : ... Bölge Adliye Mahkemesi 33. Hukuk Dairesi
İlk Derece
Mahkemesi : ... 32. İş Mahkemesi

Dava, rücuan tazminat istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne dair verilen karara karşı davalılardan ... Turizm Servis Ticaret Limited Şirketi vekili ve ... Türk A.Ş. vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 33. Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun kabulüne, ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına, davanın kısmen kabulüne kısmen reddine; davanın davalılardan ... Turizm Servis ve Ticaret Limited Şirketi ile davalı ... Türk A.Ş. yönünden reddine karar verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 33. Hukuk Dairesince verilen kararın davacı Kurum vekili ve davalılardan ... Turizm Servis Ticaret Limited Şirketi vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM
Dava, 04.09.2003 tarihinde meydana gelen ve Kurum sigortalısının ölümü ile sonuçlanan trafik-iş kazası nedeniyle, sigortalının hak sahiplerine bağlanan ilk peşin sermaye değerli gelirlerden oluşan toplam 162.767,54 TL Kurum zararının ıslah ile 87.277,81 TL"sinin davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili talebine ilişkindir.
II- CEVAP:
Davalı ... Turizm Servis Ticaret Limited Şirketi vekili cevap dilekçesinde; Kazanın meydana geldiği tarih itibari ile zamanaşımına uğradığını, haksız eyleme neden olanlardan zararın tazminin gerektiğini, bu itibarla müvekkilinin taraf sıfatı bulunmadığını belirterek davanın reddini karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı ... Türk A.Ş. vekili cevap dilekçesinde; Müvekkil şirketin söz konusu kazada kusuru bulunmadığını, profesyonel olarak taşıma ve servis işi üstlenen bir işverenle anlaşarak personelin işe gidiş gelişi için sosyal bir yardım sağladığını,kazada işveren olarak sorumluluğuna gidilemeyeceğini, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı ... vekili cevap dilekçesinde; bahse konu ... plaka sayılı aracın müvekkili şirkete 28.06.2003/2004 tarihleri arasında, 1493487 numaralı zorunlu mali mesuliyet (trafik) sigorta poliçesi ile sigortalı olduğunu, zorunlu mali mesuliyet (trafik) sigorta poliçesinden dolayı sorumluluğu sigortalının kusuru oranında olmak üzere, bedeni zararlarda kişi başına azami 30.000,00 TL ile sınırlı bulunduğunu; müvekkili şirkete sigortalı aracın kusurlu bulunması durumunda, sorumluluğunun azami limit ile sınırlı olacağını, onay tarihinden itibaren faiz talebinin reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı ... davaya cevap vermemiştir.
III- MAHKEME KARARI:
A- İLK DERECE MAHKEME KARARI
“Davanın kabulüne; 87.277,81 TL kurum zararının gelir onay tarihi olan 25/06/2004 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile davalılardan müştereken ve müteselsilen (davalı ... Sigorta A.Ş"nin 28/06/2003-28/06/2004 tarhlerini kapsayan1493487 nolu poliçe bedelindeki miktarla sınırlı olmak üzere) tahsili ile davacıya verilmesine” hükmedilmiştir.
İSTİNAF SEBEPLERİ:
... Turizm Servis ve Ticaret Limited Şirketi vekili, hem dava hem de ıslaha ilişkin zamanaşımı itirazlarının gerekçeli kararda değerlendirilmediğini, davalı ..."ın müvekkili şirketin çalışanı olmadığı halde gerekçeli kararda ..."ın müvekkili şirketin çalışanı olduğu belirtilerek müvekkili şirkete adam çalıştıranın kusursuz sorumluluğundan yola çıkılarak Eski Borçlar Kanunu"nun 55.maddesine göre sorumluluk yüklendiğini, dava konusu kazada müvekkili şirketin alabileceği herhangi bir önlem bulunmadığı için olayda bir kusurunun bulunmadığının tespit edildiğini, herhangi bir kusur izafe edilmeden müvekkili şirketin olayda işveren olarak değil 3.kişi olarak kabul edilmesi gerektiğini, ... 1. İş Mahkemesi"nin 2015/1628 Esas sayılı dosyasında ..."e yaptıkları 88.000 TL tazminat ödemesinin bu dosyada dikkate alınması gerektiğini, ıslah edilen miktarın faiz başlangıç tarihinin en erken ıslah tarihi olabileceğini, yerel mahkemenin tüm davalıları müştereken ve müteselsilen sorumlu tutmasının hukuka aykırı olduğunu, davalıların kusurları oranında sorumlu tutulması gerektiğini, ayrıca kazaya birçok aracın karışmış olmasına rağmen tüm kusurun davalı ..."a atfedilmesinin hatalı olduğunu belirterek istinaf başvurusunda bulunmuştur.
Davalı ... Türk A.Ş. vekili, davacının dava konusu taleplerinin zamanaşımına uğradığını, müvekkili şirketin sigortalının geçirdiği kazada kusuru ve sorumluluğu bulunmadığının dosya kapsamı ile sabit olduğunu, kaldı ki sigortalının işvereninin müvekkili şirket olmadığını, müvekkili şirketin bu davada en fazla 3.kişi olarak değerlendirilebileceğini ancak bu durumda bile kazanın meydana gelmesinde herhangi bir sorumluluğunun bulunmadığını belirterek istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B- BAM KARARI
“1-Davalı ... Turizim Servis ve Ticaret Limited Şirketi ile davalı ... Türk A.Ş. "nin istinaf istemlerinin kabulüne,
2-... 32. İş Mahkemesi"nin 2013/17 Esas, 2017/722 Karar sayılı 21/07/2017 tarihli kararının kaldırılmasına,
3-Davanın kısmen kabulüne kısmen reddine,
4-Davanın davalılardan ... Turizm Servis ve Ticaret Limited Şirketi ile davalı ... Türk A.Ş. yönünden reddine,
5-87.277,81 TL Kurum zararının gelir onay tarihi olan 25.06.2004 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan ... A.Ş. ile ..."dan müştereken ve müteselsilen (davalı ... A.Ş."nin 28.06.2003-28.06.2004 tarihlerini kapsayan 1493487 nolu poliçe bedelindeki miktarla sınırlı olmak üzere) tahsili ile davacıya verilmesine,” karar verilmiştir.
TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davacı Kurum vekili temyiz dilekçesinde; İlk derece mahkemesince davalılardan ... Türk A.Ş.’ nin işveren, ... Turizm Servis ve Ticaret Ltd. Şti’nin servis hizmeti vermesi nedeni ile sorumlu tutulduğunu, dosya kapsamından işveren şirketin servis hizmeti sağlamada yeterli dikkat ve özeni göstermediği, hizmet aldığı servis şirketinin sürücülerini güvenli sürüş konusunda denetlemediği, ... Turizm Servis ve Ticaret Ltd.Şti’ nin ise işleten olup, araç sürücüsünün ağır kusurundan sorumlu olması gerektiği halde haklarındaki davanın reddinin yerinde olmadığını Bölge Adliye Mahkemesinin kararının bozulmasını talep etmiştir.
Davalılardan ... Turizm Servis ve Ticaret Ltd. Şti. vekili temyiz dilekçesinde; Sürücü davalı ...’ ın müvekkili şirket çalışanı olmadığını, kendisine ait aracı olan tacir olduğunu, ilk derece mahkemesince adam çalıştıranın sorumluluğu nedeni ile sorumlu kabul edilen müvekkili şirketin aslında üçüncü kişi olduğunu, bu nedenle olay tarihi itibari ile davanın zamanaşımına uğradığını, hem davaya cevap dilekçesinde hem de ıslah talebi üzerine süresinde zamanaşımı definde bulunduklarını, ancak değerlendirilmediğini, davanın öncelikle zamanaşımının varlığı nedeni ile müvekkili şirket yönünden reddine karar verilmesi gerektiğini belirterek, davacının temyiz taleplerinin reddine, kendi temyiz taleplerinin kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.
IV- İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere ve hükmün dayandığı gerektirici sebeplere göre, davacı Kurum vekilinin tüm temyiz itirazlarının reddi gerekir.
2- Davalılardan ... Turizm Servis ve Ticaret Ltd.Şti. vekilinin temyiz itirazları yönünden yapılan incelemede ise;
Davacı Kurumunun, 04.09.2003 tarihinde meydana gelen ve Kurum sigortalısının ölümü ile sonuçlanan trafik-iş kazası nedeniyle, sigortalının hak sahiplerine 25.06.2004 ve 24.08.2005 tarihlerinde bağlanan ilk peşin sermayeli gelirlerden oluşan toplam 162.767,54 TL Kurum zararının %25’ne tekabül eden 40.691,88 TL’nın dava dilekçesi ile 27.07.2011 tarihinde davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsilinin talep edildiği, yargılama devam ederken 24.04.2016 tarihli ıslah dilekçesi ile talebini 87.277,81 TL’ye yükselttiği, davalılardan ... Turizm Servis ve Ticaret Ltd. Şti. vekilinin süresinde zamanaşımı def’inde bulunduğu görülmüştür.
Davanın yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı Kanun’un 26. maddesinin birinci fıkrasında işverenin sorumluluğu düzenlenmiştir. 818 sayılı Borçlar Kanununun 332/1. maddesinde belirtilen işçi - işveren arasındaki akde aykırılık eylemleri ve bu çerçevede maddenin 2. fıkrası gereğince işverenin akde aykırı davranışları (işçi sağlığı ve iş güvenliğinin gerektirdiği önlemlerin alınmaması vs.) sonucu 506 sayılı Kanunun 26/1. maddesiyle yapılan ilişkilendirme ile bir bakıma akde aykırı hareketten doğan tazminat davaları hakkındaki hükümlere tabii olmakla; zamanaşımı işverenler açısından Borçlar Kanununun 125. maddesine göre on yıldır.
Diğer yandan,zamanaşımı def"i davanın esası hakkında her türlü muameleye manidir. Bu sorun halledilmeden davanın esası incelenemez. Borcu ortadan kaldırmamakla birlikte, yerine getirmekten kaçınma yetkisi veren zamanaşımı defi, ancak bunu ileri süren taraf yönünden sonuç doğurmakta, bir başka anlatımla, mahkemece kendiliğinden gözetilemeyen zamanaşımı defi, yasal süresinde ileri sürüldüğü takdirde değerlendirilebilmektedir.
Dosya kapsamından ... Turizm Servis ve Ticaret Ltd. Şti.’nin alt işveren olduğu, ancak olayda kusurunun bulunmadığı hususu sabit olmakla, hakkında davanın reddine dair karar verilmiş ise de; dava dilekçesine konu 40.691,88 TL’ya ilişkin olarak dava ve gelir bağlama onay tarihleri gözetildiğinde, zamanaşımı süresinin geçmediği görülmekle, bu tutar yönünden anılan davalının kusursuz olduğu gerekçesi ile davanın reddine karar verilmesi yerindedir. Ancak, ıslaha konu edilen bakiye tutar bakımından zamanaşımı süresinin geçtiği gerekçesi ile davanın reddi yerine yazılı şekilde sadece kusursuzluk gerekçesi ile davanın reddine karar verilmesi yerinde görülmemiştir.
Ne var ki; bu aykırılığın giderilmesi yeniden yargılamayı gerektirmediğinden, karar bozulmamalı, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun 370. maddesi gereğince, söz konusu karar düzeltilerek onanmalıdır.
SONUÇ: ... Bölge Adliye Mahkemesi 33. Hukuk Dairesi kararının gerekçe kısmına, son paragraftan önce gelmek üzere; “Bu itibarla, davanın; davalılardan ... Türk A.Ş. yönünden anılan davalının kusuru bulunmadığından reddine, ... Turizm Servis ve Ticaret Limited Şirketi yönünden ise dava dilekçesi ile talep edilen 40.691,88 TL için kusuru bulunmadığından reddine, ıslaha konu dava dilekçesi ile talep edilen miktardan bakiye 46.535,93 TL dan ise süresinde ileri sürülen zamanaşımı defi gözetilerek, zamanaşımın varlığı nedeni ile reddine karar verilmiştir” ibaresinin eklenmesine ve kararın bu şekli ile DÜZELTİLEREK ONANMASINA, dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 18.02.2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.