Danıştay 10. Daire 2017/132 Esas 2022/2430 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2017/132
Karar No : 2022/2430

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : ...Genel Müdürlüğü / ...
VEKİLİ : Av. ...

KARŞI TARAF (DAVACILAR) : ... adına velayeten kendi adına asaleten ...
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN_KONUSU : ...İdare Mahkemesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararının, davalı idare tarafından kabule ilişkin kısmının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacıların yakını olan ...'in ...İl Emniyet Müdürlüğü emrinde polis memuru olarak görev yapmakta iken, 17/01/2013 tarihinde güvenlik güçleri ile bölücü terör örgütü arasında çıkan çatışma sonucu hayatını kaybetmesi nedeniyle uğranıldığı ileri sürülen zararlara karşılık eş ... için 1.000,00 TL maddi (miktar artırımı ile 29.035,16 TL), 50.000,00 TL manevi, oğlu ... için 1.000,00 TL maddi, 50.000,00 TL manevi tazminatın davalı idareye başvuru tarihinden itibaren işletilecek yasal faizi ile birlikte ödenmesine karar verilmesi istenilmektedir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ...İdare Mahkemesince; davacılar yakını ...'in ...İl Emniyet Müdürlüğü emrinde polis memuru olarak görevli iken 17/01/2013 tarihinde güvenlik güçleri ile bölücü terör örgütü arasında çıkan çatışmada terör örgütünce silahlı saldırıya uğradığı, yürüttüğü kamu hizmetinin neden ve etkisiyle hedef haline gelerek yaşamını yitirdiği sonucuna varıldığından, yakınları olan davacıların uğradığı özel ve olağan dışı zararın, kusursuz sorumluluk ilkesi uyarınca davalı idare tarafından karşılanmasının hakkaniyet gereği olduğu, maddi zararın hesaplanması için yaptırılan bilirkişi incelemesi sonucu düzenlenen ve hükme esas alınabilecek nitelikte bulunan hesap bilirkişisi raporu ile eş ...'in 29.035,16 TL destek zararının bulunduğunun, oğlu ...'in ise destek zararı bulunmadığının tespit edildiği gerekçesiyle maddi tazminat isteminin kısmen kabulü ile eş için miktar artırımı dilekçesi ile artırılan 29.035,16 TL maddi tazminatın ödenmesine, oğul ...'in maddi tazminat talebinin reddine, manevi tazminat istemlerinin ise kısmen kabulü ile eş için 25.000,00 TL, oğul ... için 30.000,00 TL manevi tazminatın davalı idareye başvuru tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte ödenmesine, fazlaya ilişkin manevi tazminat isteminin reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ_EDENİN_İDDİALARI : Davalı idare tarafından, davacıların herhangi bir maddi kaybının olmadığı, müteveffanın kanuni mirasçılarına 70.145,25 TL nakdi tazminat ödendiği, 5434 sayılı Kanun ve 3713 sayılı Kanun'un 21. maddesi gereğince 1. dereceden vazife malullüğü aylığı bağlandığı, sosyal yardım fonundan davacı eşe 2.500,00 TL, annesine 2.500, TL personel vefat yardımı yapıldığı, murisin kanuni mirasçılarına karar tarihindeki en yüksek Devlet memuru brüt aylığının yüz katı üzerinden hesaplama yapılarak 2330 sayılı Kanun'un 3/C maddesi doğrultusunda ödeme yapıldığı, dolayısıyla kusursuz sorumluluk nedeniyle uğranılan zararların hesaplanmasında başvuranların almakta oldukları vazife malullüğü aylıkları, nakdi tazminat, güncellemiş emekli ikramiyesi ve tütün ikramiyesi yarar kabul edilerek maddi tazminat taleplerinin reddi gerektiği, manevi tazminat taleplerinin ise 2330 sayılı Kanun'a göre ödenen nakdi tazminatların maddi ve manevi tazminatların karşılığı olduğu, ayrıca manevi tazminat miktarının sebepsiz zenginleşmeye yol açamayacağı ileri sürülmektedir.

KARŞI_TARAFIN_SAVUNMASI : Davacılar tarafından savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : ...
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Davacıların yakını olan ... İl Emniyet Müdürlüğü emrinde polis memuru olarak görev yapmakta iken, 17/01/2013 tarihinde güvenlik güçleri ile bölücü terör örgütü arasında çıkan çatışma sonucu hayatını kaybetmiştir.
Müteveffa ..., Sosyal Güvenlik Kurumu Vazife Malullüğü Tespit Komisyonu kararı ile vazife malulü kabul edilmiş ve hakkında 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu hükümlerinin uygulanmasına karar verilmiştir.
Olayla ilgili olarak Emniyet Genel Müdürlüğü Nakdi Tazminat Komisyonu'nun ...tarih ve ...sayılı kararıyla müteveffanın eşi ...'e 35.072,50 TL, oğlu ...'e ise 14.029,10 TL nakdi tazminat ödenmesine karar verilmiştir.
Ayrıca 15/02/2013 tarihinden itibaren davacılara 3713 sayılı Kanun'un 21. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendi kapsamında vazife malullüğü dul ve yetim aylığı bağlanmıştır.

Emniyet Genel Müdürlüğü Sosyal Yardım Fonundan davacı ...'e 20.000,00 TL personel şehit yardımı yapılmıştır.
5437 sayılı Kanun'un Ek 79. maddesine göre müteveffanın eşi davacı ...'e ve oğlu ...'e ayrı ayrı olmak üzere 898,31 TL tütün ikramiyesi tahakkuk ettirilmiştir.
3713 sayılı Kanun kapsamında vazife malullüğü aylığı bağlanan eş ...'e 57.261,60 TL, oğul ...'e 28.630,80 TL emekli ikramiyesi ödenmiştir.
Davacılar tarafından, murislerinin ölümü olayında idarenin mesleki risk ilkesi gereği sorumluluğunun bulunduğundan bahisle maddi ve manevi tazminat ödenmesine karar verilmesi istemiyle bakılan dava açılmıştır.
İdare Mahkemesince kusursuz sorumluluk ilkesi gereği hükme esas alınan aktüerya bilirkişi raporu doğrultusunda müteveffanın eşi için maddi tazminat isteminin kabulü ile 29.035,16 TL'nin ödenmesine, oğlu davacı ...'in zararı bulunmaması nedeniyle maddi tazminat talebinin reddine, eş için 25.000,00 TL, oğlu için 30.000,00 TL olmak üzere toplam 55.000,00 TL manevi tazminatın ödenmesine, fazlaya ilişkin manevi tazminat istemlerinin reddine karar verilmiştir.

İLGİLİ MEVZUAT:
3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu'nun "Yardım" başlıklı 21. maddesinde, "Kamu görevlilerinden yurtiçinde ve yurtdışında görevlerini ifa ederlerken veya sıfatları kalkmış olsa bile bu görevlerini yapmalarından dolayı terör eylemlerine muhatap olarak yaralanan, sakatlanan, ölen veya öldürülenler hakkında 2330 sayılı Nakdi Tazminat ve Aylık Bağlanması Hakkında Kanun hükümleri uygulanır. Ayrıca; a) Malul olanlarla, ölenlerin aylığa müstehak dul ve yetimlerine bağlanacak aylığın toplam tutarı, bunların görevde olan emsallerinin almakta oldukları aylıklardan; emekli olanların öldürülmeleri halinde ise, dul ve yetimlerine bağlanacak aylığın toplam tutarı ve Kanuna göre kendisine bağlanabilecek emekli aylığından az olamaz. Yaşamak için gereken hareketleri yapamayacak ve başkasının yardım ve desteğine muhtaç olacak derecede malül olanlar ile ölenlerin dul ve yetimlerine en yüksek devlet memuru aylığı üzerinden, diğerlerine mevcut aylıkları üzerinden, 30 yıl hizmet yapmış gibi emekli ikramiyesi ödenir. Bu bent hükümlerine göre ilgililere fazla olarak yapılan ödemeler, faturası karşılığı ilgili sosyal güvenlik kuruluşlarınca Hazineden tahsil edilir..." hükmü yer almaktadır.
2330 sayılı Nakdi Tazminat ve Aylık Bağlanması Hakkında Kanun'un ''Aylık bağlanması'' başlıklı 4. maddesinde, bu Kanun kapsamına girenlerden, ölenlerin kendilerine bağlanması gereken görev malullüğü aylığının, dul ve yetimlerine intikal ettirileceği, bu madde gereğince ilgili sosyal güvenlik kurumlarınca kendi mevzuatlarına göre bağlanan aylıkların % 25 oranında artırılmak suretiyle ödeneceği; "Nakdi tazminat ve aylığın etkisi" başlıklı 6. maddesinde ise, bu Kanun hükümlerine göre ödenecek nakdi tazminat ile bağlanan emekli aylığının uğranılan maddi ve manevi zararların karşılığı olduğu; yargı mercilerinde maddi ve manevi zararlar karşılığı idarelerin ödemekle yükümlü tutulacakları tazminatın hesabında bu Kanun hükümleri uyarınca ödenen nakdi tazminatın göz önünde tutulacağı hükme bağlanmıştır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
A) İdare Mahkemesi Kararının, Davacılardan ...'in Maddi Tazminat İsteminin Kabulüne İlişkin Kısmının İncelenmesi:
Olayda, davacıların yakını olan ...'in Mardin İl Emniyet Müdürlüğü emrinde polis memuru olarak görev yapmakta iken, 17/01/2013 tarihinde güvenlik güçleri ile bölücü terör örgütü arasında çıkan çatışma sonucu hayatını kaybetmesi nedeniyle 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu'nun 21. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendi hükümlerine göre davacılara, yakınlarının görevdeki emsalinin maaşından az olmamak kaydıyla, bir başka ifade ile görevdeki emsalinin görev aylığı kadar vazife malullüğü (dul ve yetim) aylığı bağlandığı, ayrıca davacılara 2330 sayılı Nakdi Tazminat ve Aylık Bağlanması Hakkında Kanun uyarınca nakdi tazminat ödendiği ve 5434 sayılı Kanun'un Ek 79. maddesi gereği tütün ikramiyesi tahakkuk ettirildiği dikkate alındığında, davacıların aktif ve pasif dönemde maddi bir zararının bulunmadığı görülmektedir.
Bu durumda, İdare Mahkemesince, 3713 ve 2330 sayılı Kanunlar uyarınca davacı ...'e yapılan ödemeler ve bağlanan aylık tutarları dikkate alınarak davanın maddi tazminata ilişkin kısmının tamamının reddine karar verilmesi gerekirken, davacı ...'in maddi tazminat isteminin kabulü yolunda verilen kararın bu kısmında hukuki isabet bulunmamaktadır.
B) İdare Mahkemesi Kararının, Davacılardan ... ve ...'in Manevi Tazminat İstemlerinin Kısmen Kabulüne İlişkin Kısmının İncelenmesi:
İdare ve vergi mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen kararın ilgili kısımları usûl ve hukuka uygun olup temyiz dilekçesinde ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bu kısımlarının bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idarenin temyiz isteminin, davacılardan ... ve ...'in manevi tazminat istemlerinin kısmen kabulüne ilişkin kısım yönünden REDDİNE,
2. Davalı idarenin temyiz isteminin, davacılardan ...'in maddi tazminat isteminin kabulüne ilişkin kısım yönünden KABULÜNE,
3. ...İdare Mahkemesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararının;
a) Davacılardan ...'in maddi tazminat isteminin kabulüne ilişkin kısmının BOZULMASINA,
b) Davacılardan ... ve ...'in manevi tazminat istemlerinin kısmen kabulüne ilişkin kısmının ONANMASINA,
4. Bozulan kısım hakkında yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
5. 2577 sayılı Kanun'un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren 15 (on beş) gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 27/04/2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.