1. Hukuk Dairesi 2016/9028 E. , 2019/3024 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : VASİYETNAMENİN İPTALİ-TENKİS
Taraflar arasında görülen vasiyetnamenin iptali-tenkis davası sonunda, yerel mahkemece vasiyetnamenin iptali isteğinin reddine, tenkis isteğinin kabulüne ilişkin olarak verilen karar tenkis yönünden davalılar vekili tarafından yasal süre içerisinde temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, Tetkik Hakimi ...’un raporu okundu, açıklamaları dinlendi, gereği görüşülüp düşünüldü.
-KARAR-
Dava, vasiyetnamenin iptali, olmadığı taktirde tenkis isteğine ilişkindir.
Davacılar, mirasbırakan ...’un, 05.06.2002 tarihli vasiyetnameden 2-3 gün sonra davalı ... ile evlendiğini, mirasbırakanın sırf evlenebilmek için anılan vasiyetnameyi düzenlediğini, 12.06.2009 tarihli ikinci vasiyetname tarihinde ise mirasbırakanın kanser hastası olup akli melekelerinin yerinde olmadığını, ölüme bağlı tasarrufun yanılma, aldatma ve baskı sonucu yapıldığını, mirasbırakanın birkaç parça değersiz taşınmaz dışında tüm malvarlığını, ikinci eşi olan davalı ...’e ve bu eşten olma davalı oğlu ...’a bıraktığını ileri sürerek vasiyetnamelerin iptalini, olmadığı taktirde saklı payları oranında tenkisini istemişlerdir.
Davalılar, mirasbırakanın vasiyetnameleri hür iradesiyle düzenlediğini, akli melekelerinin yerinde olduğunu, mirasbırakanın, daha önce davacı oğlu ...’a bir taşınmaz devrettiğini ve bu taşınmazı geri alabilmek için açtığı davanın seyri sırasında ölümü üzerine mirasçıları olarak davadan feragat ettiklerini, zira mirasbırakanın geriye kalan mallarının davacılardan ...’e verilmesi konusunda anlaştıklarını, davacı ...’ın mirasbırakandan her türlü desteği gördüğünü, mirasbırakanın düğün yapmadığı ve ziynet almadığı davalı eşine ... ada ... parsel sayılı taşınmazda bulunan zemin üstü katı vasiyetname ile bıraktığını, küçük oğlu davalı ...’ın da mağdur olmaması için lehine vasiyetname düzenlediğini, vasiyetname haricinde başkaca taşınmazlar bulunduğunu, saklı payların ihlal edilmediğini belirterek davanın reddini savunmuşlardır.
Mahkemece, mirasbırakanın, 12.06.2009 tarihli vasiyetname tarihinde fiil ehliyetini haiz olduğunun ... Kurumu raporuyla anlaşıldığı, vasiyetnamelerin aldatma, yanılma ve baskı sonucu düzenlendiği iddiasının ise kanıtlanamadığı gerekçesiyle vasiyetnamenin iptali isteğinin reddine, davacıların saklı paylarının ihlal edildiği gerekçesiyle tenkis isteğinin kabulü ile her bir davacı için 32.277,93 TL olmak üzere toplam 64.555,86 TL tenkis bedelinin davalılardan tahsiline karar verilmiştir.
Dosya içeriği ve toplanan delillerden; 1947 doğumlu mirasbırakan ...’un 04.12.2009 tarihinde ölümü üzerine davalı eşi ..., bu eşten olma 2003 doğumlu davalı oğlu ... ile ilk eşi ...’dan olma davacı çocukları ... ve ...’in mirasçı kaldıkları, mirasbırakanın 05.06.2002 tarihli düzenleme şeklinde vasiyetname ile ... ada ... parsel sayılı taşınmaz üzerinde bulunan iki katlı binadaki zemin üzeri birinci katı davalı eşi ...’e bıraktığı, bu vasiyetnamenin ... 1. Sulh Hukuk Mahkemesinin 2009/912 esas sayılı dosyası ile 23.09.2010 tarihinde açılmasına karar verildiği, mirasbırakanın 12.06.2009 tarihli düzenleme şeklindeki ikinci vasiyetnamesi ile ... ada ... parselde kayıtlı iki katlı ev, ahır ve arsası, ... ada ..., ... ada ..., ... ada ... parsel sayılı tarlaları ve ilk vasiyetnameye de konu edilen ... ada ... parsel sayılı ve üzerinde üç katlı bina bulunan taşınmazı, ... plaka sayılı aracı davalı oğlu ...’a bıraktığı, bu vasiyetnamenin de ... 1. Sulh Hukuk Mahkemesinin 2009/929 ess sayılı dosyası ile 27.05.2010 tarihinde açılmasına karar verildiği, ... Kurumu 4. İhtisas Kurulu’nun raporuna göre mirasbırakanın 12.06.2009 vasiyetname tarihinde fiil ehliyetini haiz olduğunun belirlendiği, vasiyetname konusu edilen ... ada ... parsel, ... ada ..., ... ada ..., ... ada ..., ... ada .... parsel sayılı taşınmazların tamamının kadastro yolu ile mirasbırakan adına kayıtlı olduğu, bir başka ifadeyle mirasbırakanın müstakilen maliki olduğu taşınmazları vasiyetnameye konu ettiği, vasiyetname haricindeki ... ada ..., ... ada ..., ... ada ..., ... ada ..., ... ada ..., ... ada ..., ... ada ..., ... ada ... parsel sayılı taşınmazlarda ise mirasbırakanın yalnızca paydaş olduğu, davalı ...’e ilk vasiyetname ile ... ada ... parsel sayılı taşınmazdaki zemin üzeri birinci kat bırakılmış olmakla birlikte 12.06.2009 tarihli ikinci vasiyetname ile bu taşınmazın tamamen davalı ...’a bırakıldığı ve bu vasiyetname ile yapılan tasarruf bakmından tenkis incelemesi yapıldığı, bilirkişiden rapor alınıp davacıların saklı paylarının ihlal edildiği saptanarak her iki davacı için hesaplanan toplam 64.555.86 Tl tenkis bedelinin davalılardan tahsiline karar verildiği, hükmün davalı tarafça tenkis yönünden temyiz edildiği anlaşılmaktadır.
Hemen belirtilmelidir ki; vasiyetnameye konu edilmeyen taşınmazlarda mirasbırakan yalnızca paydaş olduğu halde bu taşınmazların tamamı mirasbırakan adına kayıtlıymış gibi değerlendirilerek temlik dışı terekenin hesaplanması doğru değil ise de temyiz edenin sıfatına göre bu husus bozma nedeni yapılmamıştır.
Bilindiği üzere, TMK 565/1. maddesine göre ölüme bağlı tasarruflar mutlak olarak tenkise tabi olup, davacıların vasiyetname ile saklı paylarının ihlal edildiği saptanmak suretiyle tenkis bedeline hükmedilmesinde bir isabetsizlik yokkur. Davalıların bu yöne değinen temyiz itirazlarının reddine.
Ne var ki; eldeki davanın, davalı ...’e’e hem asaleten hem de küçük ...’a velayeten açılması, tenkise tabi 12.06.2009 tarihli vasiyetnamenin ise yalnızca davalı ... lehine düzenlenmiş olması karşısında tenkis bedelinin yalnızca davalı ...’dan tahsiline karar verilmesi gerekirken anılan vasiyetnamede lehine tasarrufta bulunulmayan davalı ...’in de tenkis bedelinden şahsen sorumluluğuna karar verilmesi doğru değildir.
Davalıların değinilen yönden yerinde görülen temyiz itirazlarının kabulü ile, hükmün (6100 sayılı Yasanın geçici 3.maddesi yollaması ile) 1086 sayılı HUMK"un 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, alınan peşin harcın temyiz edene geri verilmesine, 15.05.2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.