23. Hukuk Dairesi 2019/544 E. , 2020/479 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki rücuen alacak davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik verilen hükmün süresi içinde davalılar ... İnş. Tem.Gıda Yemek Ürt. Nakl. Güv. ve Bilg.Hizm. San ve Tic. Ltd.Şti ve Dicle Yemekçilik San. Tic. Ltd. Şti. vekillerince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
- K A R A R -
Davacı vekili, dava dışı ... tarafından açılan kıdem, ihbar tazminatı ve fazla mesai ücret alacağına ilişkin davanın kurumları aleyhine sonuçlanıp 3.541,44 TL’nin ödenerek takip dosyasının kapatıldığını ileri sürerek kurumlarınca ödenen miktarın ödeme tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte davalı şirketlerden rücuen tahsilini, talep ve dava etmiştir.
Davalı ... İnş. Tem.Gıda Yemek Ürt. Nakl. Güv. ve Bilg.Hizm. San ve Tic. Ltd.Şti vekili, 6552 Sayılı Yasa ile İş Kanunu ve İhale Kanunu"nda değişiklik ile ihale edilen işlerde çalışan işçilerin kıdem tazminatlarının asıl işveren tarafından ödenmesi gerektiğini, çalıştırdığı dönemin kıdem tazminatından tek sorumlu olabileceğini savunarak davanın reddini talep etmiştir.
Davalılar ... Yemek Gıda Tek. Med. Pet. Nak. İnş. Tur. Ltd. Şti. ile Dicle Yemekçilik San. Tic. Ltd. Şti. ise yasal süresinde davaya cevap vermemişlerdir.
Mahkemece, iddia, savunma, benimsenen bilirkişi raporu ve dosya kapsamına göre, davacı İdare ile davalı Şirketler arasındaki imzalanan Hizmet Alım Tip Sözleşmeleri hükümleri gereğince davanın kabulüne 3.541,44 TL.alacağın ödeme tarihi olan 08/10/2013 tarihinden itibaren yasal faizi ile birlikte davalılardan rucüen tahsiline karar verilmiştir.
Kararı davalılar ... İnş. Tem.Gıda Yemek Ürt. Nakl. Güv. ve Bilg.Hizm. San ve Tic. Ltd.Şti ve Dicle Yemekçilik San. Tic. Ltd. Şti. vekilleri temyiz etmiştir.
Dava, hizmet sözleşmesinden kaynaklanan rücuen tazminata ilişkindir.
Hizmet alım sözleşmeleri; ihale şartları ile belirlenen işin sözleşmede kararlaştırılan bedel ile yapılmasının üstlenildiği sözleşmelerdir. Bu sözleşme türünde yüklenicinin edimi, hizmetin kendi işçisi ile yerine getirilmesi, işverenin edimi ise sözleşme bedelinin ödenmesidir. Sözleşme kapsamında yapılması gereken iş yüklenici işçisi tarafından yerine getirilecektir. İş aktinin yüklenici ile işçi arasında yapıldığı hususu ihtilaflı değildir. SGK kayıtları da bu hususu doğrulamaktadır. Hizmet alımı tip sözleşmelerinde işverenin, yüklenici tarafından çalıştırılan işçinin ücretinin ödenmesi, sosyal haklarının takibi gibi denetim dışında işçiye karşı bir sorumluluğu yoktur. İşveren ile yüklenicinin İş Kanunu’na göre işçiye karşı müteselsilen sorumlu olmasına rağmen rücu ilişkisinde taraflar arasında imzalanan sözleşmenin uygulanması sözleşme hukukunun en temel ilkelerindendir.
İşçilik alacakları işveren tarafından ödenen işçinin; yüklenici işçisi olması, sözleşme ücretine işçinin ücret ve sosyal haklarının dahil olması, işverenin işçilik alacaklarından sorumlu olacağına dair sözleşmede bir hüküm bulunmaması hususları nazara alındığında davacı işverenin işçiyi çalıştıran yüklenicilerden ödediği bedeli ve ferilerinin tamamını talep etme hakkı bulunduğunun kabulü gerekir.
Hizmet alım ihaleleri aynı yüklenici tarafından alındığı gibi, değişik yükleniciler tarafından da alınabilmektedir. Bu halde işyeri devri suretiyle işçiler yeni yükleniciye devredildiği için hizmet akitleri kesintiye uğramadan devam etmekte ve işçilik alacakları da bu doğrultuda hesaplanmaktadır.
İşçiye ödenen kıdem tazminatı iş sözleşmesinin feshedildiği tarihteki giydirilmiş ücret üzerinden hesaplanmakta olup bu kıdem tazminatının tamamından işçiyi çalıştırdıkları dönemle orantılı olarak yükleniciler işverene karşı sorumludurlar.
Yıllık izinler kullanılmadığı taktirde iş sözleşmesinin feshi ile ücrete dönüşmektedir. Sözleşmeyi feshedenin son yüklenici olduğu ve yıllık izinlerinde bu fesih ile ücrete dönüştüğü gözönüne alındığında yıllık izin ücretinden son yüklenici sorumlu olacaktır.
İhbar tazminatından son işveren sorumludur. Bunların dışında hafta tatil ücreti, ücret alacağı, fazla mesai ücreti gibi işçiye ödenen tazminatlardan yükleniciler işverene karşı işçiyi çalıştırdıkları dönemle sınırlı olarak sorumlu olacaklardır.
İşveren tarafından bu ödemelerin feri mahiyetinde yapılan ödemeler de ayrı esasla yüklenicilerden tahsil edilebilecektir.
Yükleniciler aleyhine açılan rücu davalarında ayrı sözleşmelerle hizmet ifa eden yükleniciler mecburi dava arkadaşı olmadığı gibi borçtan müteselsilen sorumlu olacaklarına ilişkin kanun hükmü veya sözleşme bulunmamaktadır. Bu nedenle alacak davalarında her davalı aleyhine ayrı tahsil hükmü kurulmalıdır. Davanın itirazın iptali şeklinde açılmış olması durumunda ise takibin hangi davalı açısından hangi miktarla devam edeceği ayrı ayrı belirlenmelidir.
Bu durumda mahkemece yukarıda belirlenen ilkeler çerçevesinde bir karar verilmesi gerekirken yanılgılı gerekçe ile ödenen bedelden davalıların sorumlu oldukları miktarlar için ayrı ayrı tahsil kararı verilmeden müteselsilen karar verilmesi doğru görülmemiş, hükmün bu nedenle bozulması gerekmiştir.
SONUÇ:Yukarıda açıklanan nedenlerle davalılar ... İnş. Tem.Gıda Yemek Ürt. Nakl. Güv. ve Bilg.Hizm. San ve Tic. Ltd.Şti ve Dicle Yemekçilik San. Tic. Ltd. Şti. vekillerinin temyiz itirazının kabulüyle kararın davalılar yararına BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harçların talep halinde iadesine, karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere 28.01.2020 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.