Danıştay 8. Daire 2019/2989 Esas 2022/3133 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2019/2989
Karar No : 2022/3133


DAVACI : … Tabipler Odası Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

DAVALILAR : 1- … Bakanlığı
VEKİLİ : Hukuk Müşaviri …
2- … Bakanlığı
VEKİLİ : Av. …
3- … Bakanlığı
VEKİLİ : Av. …
4- … Bakanlığı
VEKİLİ : Hukuk Müşaviri …

DAVANIN KONUSU :
25.10.2017 gün ve 30221 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Okul Servis Araçları Yönetmeliği'nin 9. maddesinin 1. fıkrasının (c) bendinde yer alan "...ve her yıl okul servis şoförlüğüne uygun olduğuna dair aile hekiminden rapor almış olmak" ibaresi ile 2. fıkrasının (ç) bendinde yer alan ''Her yıl, okul servis rehber personeli olmaya uygun olduğuna dair aile hekimliğinden rapor almış olmak'' ibaresinin iptali istenilmektedir.

DAVACININ İDDİALARI :
Sağlık Bakanlığı personeli olan aile hekimlerinden rapor alınması ile ilgili hususların davalı Bakanlıklar tarafından düzenlenmesinde yetki yönünden hukuka uyarlık bulunmadığı, raporların niteliği net olarak belirtilmediğinden muğlak ve belirsiz şekilde tesis edilen dava konusu düzenlemelerin iptaline karar verilmesi gerektiği ileri sürülmektedir.

DAVALI İDARELERİN SAVUNMALARI :
DAVALI … BAKANLIĞI'NIN SAVUNMASI :
Dava konusu Yönetmelik hazırlanırken, Birleşmiş Milletler Çocuk Haklarına Dair Sözleşme'nin tarafı olan ülkemizde çocuk yararının üstün tutulmasının gözetildiği, Yönetmeliğin Sağlık Bakanlığı'nın görüşü alınmak suretiyle çıkarıldığı, 5258 sayılı Aile Hekimliği Kanunu'nun 5. maddesinin 3. fıkrasında, her türlü raporun ve sevk evrakının aile hekimlerince düzenleneceğinin hükme bağlandığı, ihtiyaç halinde sevk yapılabileceğinin açık olduğu belirtilerek, davanın reddine karar verilmesi gerektiği savunulmaktadır.

DAVALI … EĞİTİM BAKANLIĞI'NIN SAVUNMASI :
Şoförlerin fiziki ve ruhsal sağlıklarının görev yapmalarını engelleyecek bir durum içerip içermediğinin tespiti için aile hekimlerince kontrol yapılmasının hem öğrenci güvenliği hem de toplumsal olay veya kazaların azaltılmasında etkili olacağı değerlendirilerek dava konusu düzenlemelerin tesis edildiği, birinci basamak aile hekimlerince yapılacak muayene sonucunda uygun olanlara tek hekim durum bildirir rapor düzenlenmesinin, uygun olmayanların bir üst basamağa sevk edilerek sağlık kurul raporu düzenlenmesinin amaçlandığı ve raporda aranacak şartların Sağlık Bakanlığınca belirlendiği belirtilerek, davanın reddine karar verilmesi gerektiği savunulmaktadır.
DAVALI …BAKANLIĞI'NIN SAVUNMASI :
Öğrencilerin eğitim kurumlarına okul servis araçları ile sağlıklı bir şekilde ulaşması ve kaza veya olayların önlenmesi amacıyla, şoför ve rehber personelin bu hizmeti yürütmesinin uygun olduğuna dair aile hekiminden rapor alınması gerektiğine yönelik olarak tesis edilen dava konusu düzenlemelerde hukuka ve mevzuata aykırılık bulunmadığı belirtilerek, davanın reddine karar verilmesi gerektiği savunulmaktadır.
DAVALI … BAKANLIĞI'NIN SAVUNMASI :
Aile hekimlerinin birinci basamak olarak önleyici bir hizmet sunması ve gerekli yönlendirmeleri gerçekleştirmesinin, çocukların yüksek yararı açısından koruyucu ve önleyici olduğu, dava konusu Yönetmelik hükümlerinin mevzuat hükümlerine ve hukuka uygun olduğu belirtilerek, davanın reddine karar verilmesi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Davanın reddine karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.

DANIŞTAY SAVCISI : …
DÜŞÜNCESİ : Dava, 25.10.2017 tarih ve 30221 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Okul Servis Araçları Yönetmeliği'nin 9. maddesinin 1. fıkrasının (c) bendinde yer alan; " ... ve her yıl okul servis şoförlüğüne uygun olduğuna dair aile hekiminden rapor almış olmak " ve 2. fıkrasının (ç) bendinde yer alan '' her yıl, okul servis rehber personeli olmaya uygun olduğuna dair aile hekimliğinden rapor almış olmak'' ibarelerinin iptali istemiyle açılmıştır.
5258 sayılı Aile Hekimliği Kanunun Tanımlar başlıklı 2. maddesinde, Aile hekiminin; kişiye yönelik koruyucu sağlık hizmetleri ile birinci basamak teşhis, tedavi ve rehabilite edici sağlık hizmetlerini yaş, cinsiyet ve hastalık ayrımı yapmaksızın her kişiye kapsamlı ve devamlı olarak belli bir mekânda vermekle yükümlü, gerektiği ölçüde gezici sağlık hizmeti veren ve tam gün esasına göre çalışan aile hekimliği uzmanı veya Sağlık Bakanlığının öngördüğü eğitimleri alan uzman tabip veya tabip olduğu belirtilmiş, 5. maddesinin 3. fıkrasında ise ilgili mevzuatta birinci basamak sağlık kuruluşları ve resmî tabiplerce düzenlenmesi öngörülen her türlü rapor, sevk evrakı, reçete ve sair belgeler, aile hekimliği uygulamasına geçilen yerlerde aile hekimleri tarafından düzenleneceği kurala bağlanmıştır.
Dosyanın incelenmesinden okul servis araçlarını kullanan şoför ve rehber personelin her yıl aile hekimlerinden bu görevler için uygun olduklarına ilişkin rapor alınması şartının getirildiği, davanın ise aile hekimlerinin böyle bir görevi olmadığı iddiasıyla açıldığı anlaşılmaktadır.
Olayda, okul servis sürücülerinin ve personelinin daha iyi hizmet verebilmesi için sağlık raporu almalarının istenilmesinin kamu hizmetinin kalitesini artıracağı açık olup yukarıda aktarılan mevzuat uyarınca birinci basamak sağlık hizmeti sunan aile hekimliklerinden rapor düzenlenmesinin istenilmesinde hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, davanın gerektiği, düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, duruşma için taraflara önceden bildirilen 27/04/2022 tarihinde, davacı vekili Av. …'in, davalı İçişleri Bakanlığı vekili Hukuk Müşaviri …'ın, davalı Milli Eğitim Bakanlığı vekili Av. …'in, davalı … Bakanlığı vekili Av. …'ın ve davalı …. Bakanlığı vekili Hukuk Müşaviri …'nın geldiği, Danıştay Savcısının hazır olduğu görülmekle, açık duruşmaya başlandı. Taraflara usulüne uygun olarak söz verilerek dinlendikten ve Danıştay Savcısının düşüncesi alındıktan sonra taraflara son kez söz verilip, duruşma tamamlandı. Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKİ SÜREÇ :
Dava; 25.10.2017 gün ve 30221 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Okul Servis Araçları Yönetmeliği'nin 9. maddesinin 1. fıkrasının (c) bendinde yer alan "...ve her yıl okul servis şoförlüğüne uygun olduğuna dair aile hekiminden rapor almış olmak" ibaresi ile 2. fıkrasının (ç) bendinde yer alan ''Her yıl, okul servis rehber personeli olmaya uygun olduğuna dair aile hekimliğinden rapor almış olmak'' ibaresinin iptali istemiyle açılmıştır.

İNCELEME VE GEREKÇE:
İlgili Mevzuat:
5258 sayılı Aile Hekimliği Kanunu'nun ''Tanımlar'' başlıklı 2. maddesinde, aile hekiminin, kişiye yönelik koruyucu sağlık hizmetleri ile birinci basamak teşhis, tedavi ve rehabilite edici sağlık hizmetlerini yaş, cinsiyet ve hastalık ayrımı yapmaksızın her kişiye kapsamlı ve devamlı olarak belli bir mekânda vermekle yükümlü, gerektiği ölçüde gezici sağlık hizmeti veren ve tam gün esasına göre çalışan aile hekimliği uzmanı veya Sağlık Bakanlığının öngördüğü eğitimleri alan uzman tabip veya tabip olduğu belirtilmiş; 5. maddesinin 3. fıkrasında ise, ilgili mevzuatta birinci basamak sağlık kuruluşları ve resmî tabiplerce düzenlenmesi öngörülen her türlü rapor, sevk evrakı, reçete ve sair belgeler, aile hekimliği uygulamasına geçilen yerlerde aile hekimleri tarafından düzenleneceği kurala bağlanmıştır.
25/01/2013 tarih ve 28539 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Aile Hekimliği Uygulama Yönetmeliği'nin ''Aile hekiminin görev, yetki ve sorumlulukları'' başlıklı 4. maddesinin 3. fıkrasında, ''Aile hekiminin Kurumca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde görev, yetki ve sorumlulukları aşağıda belirtilmiştir.
a) Çalıştığı bölgenin sağlık hizmetinin planlamasında bölgesindeki toplum sağlığı merkezi ile işbirliği yapmak.

b) Hekimlik uygulaması sırasında karşılaştığı toplum ve çevre sağlığını ilgilendiren durumları bölgesinde bulunduğu toplum sağlığı merkezine bildirmek.
c) Kendisine kayıtlı kişilerin ilk değerlendirmesini yapmak için altı ay içinde ev ziyaretinde bulunmak veya kişiler ile iletişime geçmek.
ç) Kişiye yönelik koruyucu sağlık hizmetleri ile birinci basamak teşhis, tedavi, rehabilitasyon ve danışmanlık hizmetlerini vermek.
d) Sağlıkla ilgili olarak kayıtlı kişilere rehberlik yapmak, sağlığı geliştirici ve koruyucu hizmetler ile ana çocuk sağlığı ve üreme sağlığı hizmetlerini vermek.
e) Periyodik sağlık muayenesi yapmak.
f) Kayıtlı kişilerin yaş, cinsiyet ve hastalık gruplarına yönelik izlem ve taramaları (kanser, kronik hastalıklar, gebe, lohusa, yenidoğan, bebek, çocuk sağlığı, adölesan (ergen), erişkin, yaşlı sağlığı ve benzeri) yapmak.
g) Evde takibi zorunlu olan engelli, yaşlı, yatalak ve benzeri durumdaki kendisine kayıtlı kişilere evde veya gezici/yerinde sağlık hizmetlerinin yürütülmesi sırasında kişiye yönelik koruyucu sağlık hizmetleri ile birinci basamak teşhis, tedavi, rehabilitasyon ve danışmanlık hizmetlerini vermek.
ğ) Aile sağlığı merkezi şartlarında teşhis veya tedavisi yapılamayan hastaları sevk etmek, sevk edilen hastaların geri bildirimi yapılan muayene, tetkik, teşhis, tedavi ve yatış bilgilerini değerlendirmek, ikinci ve üçüncü basamak tedavi ve rehabilitasyon hizmetleri ile evde sağlık hizmetlerinin koordinasyonunu sağlamak.
h) Tetkik hizmetlerinin verilmesini sağlamak ya da bu hizmetleri vermek.
ı) Verdiği hizmetlerle ilgili olarak sağlık kayıtlarını tutmak ve gerekli bildirimleri yapmak.
i) Kendisine kayıtlı kişileri yılda en az bir defa değerlendirerek sağlık kayıtlarını güncellemek.
j) Gerektiğinde hastayı gözlem altına alarak tetkik ve tedavisini yapmak.
k) Entegre sağlık hizmetinin sunulduğu merkezlerde gerektiğinde hastayı gözlem amaçlı yatırarak tetkik ve tedavisini yapmak.
l) İlgili mevzuatta birinci basamak sağlık kuruluşları ve resmî tabiplerce kişiye yönelik düzenlenmesi öngörülen her türlü sağlık raporu, sevk evrakı, reçete ve sair belgeleri düzenlemek.
m) Kurumca belirlenen konularda hizmet içi eğitimlere katılmak.
n) Kurumca ve ilgili mevzuat ile verilen diğer görevleri yapmak.'' kuralına yer verilmiştir.
25.10.2017 gün ve 30221 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Okul Servis Araçları Yönetmeliği'nin ''Taşıma işlerinde çalışanların şartları, görev ve sorumlulukları'' başlıklı 9. maddesinin 1. fıkrasının (c) bendinde; okul servis araçlarını kullanan şoförlerin, her yıl, okul servis şoförlüğüne uygun olduğuna dair aile hekiminden rapor almak zorunda olduğu, (ç) bendinde, okul servis araçlarını kullanan şoförlerin, her beş yılda bir şoförlük mesleği bakımından psikoteknik açıdan sağlıklı olduklarına dair yetkili kuruluşlardan rapor almak zorunda olduğu; aynı maddenin 2. fıkrasının (ç) bendinde ise, okul servis araçlarındaki rehber personelin, her yıl, okul servis rehber personeli olmaya uygun olduğuna dair aile hekimliğinden rapor almak zorunda olduğu düzenlenmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
5258 sayılı Aile Hekimliği Kanunu'nun 5. maddesinin 3. fıkrasında, ilgili mevzuatta birinci basamak sağlık kuruluşları ve resmî tabiplerce düzenlenmesi öngörülen her türlü rapor, sevk evrakı, reçete ve sair belgelerin aile hekimleri tarafından düzenleneceği hükmüne yer verildiği görülmektedir.
Bu durumda, yukarıda yer verilen mevzuat hükmü uyarınca, aile hekimlerinin rapor ve gerekli görülen durumlarda sevk evrakı düzenleme görev ve yetkisinin bulunduğu anlaşılmakta olup; okul servis şoförü ile rehber personelin, yürütmekte olduğu kamu hizmetinin önemi ve niteliği gözönünde bulundurulduğunda, mesleğini yapmasının uygun olduğuna dair aile hekiminden rapor alması gerektiğine yönelik olarak tesis edilen dava konusu düzenlemelerde gerek yetki yönünden gerekse sebep ve maksat yönlerinden mevzuata aykırılık görülmemiştir. Bu itibarla hukuka, kamu yararı ve hizmet gereklerine aykırılık bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 25.10.2017 gün ve 30221 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Okul Servis Araçları Yönetmeliği'nin 9. maddesinin 1. fıkrasının (c) bendinde yer alan "...ve her yıl okul servis şoförlüğüne uygun olduğuna dair aile hekiminden rapor almış olmak" ibaresi yönünden DAVANIN REDDİNE,
2. 25.10.2017 gün ve 30221 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Okul Servis Araçları Yönetmeliği'nin 9. maddesinin 2. fıkrasının (ç) bendinde yer alan ''Her yıl, okul servis rehber personeli olmaya uygun olduğuna dair aile hekimliğinden rapor almış olmak'' ibaresi yönünden DAVANIN REDDİNE,
3. Ayrıntısı aşağıda gösterilen toplam …-TL yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına,
4. Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca …-TL vekâlet ücretinin davacıdan alınarak davalı idarelere verilmesine,
5. Posta gideri avansından artan tutarın kararın kesinleşmesinden sonra istemi halinde davacıya iadesine,
6. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 30 (otuz) gün içerisinde Danıştay Dava Daireleri Kurulu'na temyiz yolu açık olmak üzere,
27/04/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.