10. Hukuk Dairesi 2016/17312 E. , 2019/1751 K.
"İçtihat Metni"
Mahkemesi :İş Mahkemesi
Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, ilamında belirtildiği şekilde, davacı ve davalı arasında hizmet akdi ilişkisi bulunmadığı gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiştir.
Hükmün, davacı vekilince temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Davacının, davalı ...’a ait 46 M 0088 plakalı dolmuşta şoför olarak 15.06.1998 ile 17.11.2011 tarihleri arasındaki çalışmalarında hizmetinin tespiti amacıyla eldeki davayı açtığı, mahkemece taraflar arasındaki ilişkinin hizmet akdine dayanmadığı,bahsi geçen aracın hasılat kirası yolu ile işletildiği, dolayısıyla taraflar arasında işçi-işveren ilişkisinin bulunmadığı gerekçe kılınarak davanın reddine karar verildiği görülmüştür.
Mahkemece, yapılacak iş; taraflar arasındaki ilişkinin hasılat kirasına mı, yoksa hizmet akdine mi dayalı olduğunu hiçbir şüphe ve tereddüte yol açmayacak şekilde belirledikten sonra sonucuna göre karar vermekten ibarettir. Bu kapsamda; davalı işverenin başkaca ticari aracının bulunup bulunmadığının tescil kayıtlarından sorgulanması ile başkaca aracının bulunması halinde bu araçlarda çalışan kişilerin de yöntemince dinlenerek, çalışma şekli ve koşulları, ücretin ödenme biçimi, bu yönde ödemeye ilişkin belge düzenlenip düzenlenmediği; gerektiğinde, dolmuşun kalkış ve varış durağı varlığı araştırılarak bilgi sahibi olabilecek kişilerin kolluk marifeti ile tespiti ile bu kişilerinde beyanlarına başvurulmalı, talep döneminde belirtilen plakalı araçta yalnızca davacının şoför olup olmadığının tespiti açısından; 46 M 0088 sayılı plakalı araca gelen tüm trafik para cezaları istenmeli, o dönemde şayet başka şoför aracı kullanırken trafik para cezası gelmiş ise, bu kişilerin adları da re’sen belirlenerek dinlenilmeli, re’sen tespit edilecek tanıklardan aynı dolmuşta şoförlük yaptığı iddiası olanların hizmetlerinin tespiti açısından hizmet cetvelleri celp edilmeli ve varsa ilgili dönem için 1479 sayılı Yasa kapsamındaki sigortalılıkları araştırılmalı, davalı ...’ın kira gelirine ilişkin vergi dairesine bildirimi olup olmadığı vergi kaydı bulunup bulunmadığı, kira gelirine ilişkin vergi dairesine bildirimi olup olmadığı ilgili vergi dairesinden araştırılarak, davacı ile davalı ... arasındaki ilişkinin, hasılat kirasına, ya da, hizmet akdine dayanıp dayanmadığı, hizmet akdine dayanması halinde ise çalışılan dönem ve çalışmanın tam süreli veya kısmi süreli olup olmadığı hususu soruşturulmalı, bu konuda yeterli ve gerekli tüm araştırma yapılarak uyuşmazlık konusu husus, hiçbir kuşku ve duraksamaya yer bırakmayacak biçimde çözümlenip; deliller hep birlikte değerlendirilip, takdir edilerek varılacak sonuç uyarınca bir karar verilmelidir.
Mahkemece, belirtilen maddi ve hukuki olgular gözetilmeksizin, eksik inceleme ve araştırmaya dayalı olarak hüküm kurulması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davacı taraf vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve sair husular incelenmeksizin hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine, 27.02.2019 gününde oybirliği ile karar verildi.
