MAHKEMESİ :İş Mahkemesi


Davacı, davalılardan işverene ait işyerinde geçen çalışmalarının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kabulüne karar vermiştir.
Hükmün davalılar vekillerince temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okundu, işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.

K A R A R

Dava; davacının davalı işyerinde 1989 – 1999 yılları arasında geçen çalışmalarının tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece; davacının, 01.02.1989 – 20.09.1999 tarihleri arasında hizmet ilişkisi ile ve asgari ücretle davalı işyerinde kesintisiz olarak çalıştığının tespitine karar verilmiştir.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden; davalı ...Genel Müdürlüğü"nde saz sanatçısı olarak çalıştığını beyan eden davacı adına davalı işyerince düzenlenen işe giriş bildirgesi ve talep edilen dönemde davalı Kurum"a bildirilen çalışma bulunmadığı, davalı ...vekili tarafından sunulan cevap dilekçesinde; davacı ile davalı ...arasında istisna akitlerinin yapıldığı kabul edildikten sonra akit ödemlerine ilişkin belgelerin saklama sürelerinin dolduğunun, prim ödemelerine ilişkin bir belge bulunmadığının, davacı edimini istisna akti ile yerine getirdiğinden şahsi dosya örneğinin bulunmadığının beyan edildiği, yetkisizlik kararı verilmeden önce ... ... 21. İş Mahkemesi tarafından; davalı ..."den davacının sicil dosyası ile talep edilen döneme ait akit ödemelerine ilişkin belgelerin istenildiği, cevap dilekçesindeki gibi davalı ...tarafından; belgelerin saklanma süreleri dolduğundan imha edildiğinin bildirildiği, fakat; yetkisizlik kararından sonra davayı ele alan mahkemece söz konusu yazı cevaplarının talebe uygun olarak gelmediğinin dikkate alınmadığı, ayrıca; davalı ...vekili tarafından cevap dilekçesinde istisna akitlerinin mevcut olduğu kabul edildiği halde, sadece ödemelere ilişkin belgelerin bulunmadığı beyan edilmesine rağmen, istisna akitlerinin davalı ..."den yeniden istenilmediği, mahkemece dinlenilen tanıkların dosyada mevcut dönem bordrolarında isimlerinin bulunmadığı, ayrıca; her ne kadar gerekçeli kararda 25.06.1967 doğumlu davacının 18 yaşını 25.06.1985 tarihinde ve 20 yaşını 25.06.1987 tarihinde dolduracağı belirtilerek tespite engel bir durumun bulunmadığının kabul edildiği belirtilmişse de davacı tarafından mahkemeye sunulan dilekçede 1993 – 1994 yılları arasında yedek subay olarak askerlik yaptığının beyan edildiği, ancak mahkemece bu hususun araştırılmadığı ve hizmet tespiti sürelerinde de dikkate alınmadığı anlaşılmaktadır.
Uyuşmazlık; somut olayda fiili çalışma olgusunun ispatı konusunda, mahkemece yapılan inceleme ve araştırmanın hükme yeterli bulunup bulunmadığı noktasında toplanmaktadır.
506 sayılı Yasanın 79/10. maddesinde bu tür hizmet tespit davalarının kanıtlanması yönünden özel bir yöntem öngörülmemiştir. Kimi ayrık durumlar dışında resmi belge ve yazılı delillerin bulunması sigortalı sayılması gereken sürelerin saptanmasında güçlü delil olmaları itibariyle sonuca etkili olurlar. Ne var ki bu tür kanıtların bulunmaması salt bu nedene dayalı istemin reddine neden olmaz. Somut bilgilere dayanması koşuluyla, bordro tanıkları veya iş ilişkisini bilen veya bilmesi gereken komşu işyerleri kayıtlı çalışanları gibi kişilerin bilgileri ve bunları destekleyen kimi diğer kanıtlarla dahi sonuca gitmek mümkündür. Kamu düzenine dayalı bu tür davalarda hakim, görevi gereği doğrudan soruşturmayı genişleterek sigortalılık koşullarının oluşup oluşmadığını belirlemelidir. Bu yön Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 16.9.1999 gün 1999/21-510-527,30.6.1999 gün 1999/21-549-555,5.2.2003 gün 2003/21-35-64,15.10.2003 gün 2003/21-634-572,3.11.2004 gün 2004/21-480-579 ve 10.11.2004 gün 2004/21-629 sayılı kararlarında da vurgulanmıştır.
Somut olayda; davalı ...vekili cevap dilekçesinde istisna akitlerinin bulunduğunu kabul ettiği halde davalı tarafından sadece ödeme belgelerinin bulunmadığının bildirildiği göz ardı edilerek, davacı ile davalı ...arasında talep edilen dönemde yapılan istisna akitleri dosya arasına alınmadan, davacının talep tarihinden önce askerliğini bitirdiği varsayım ile kabul edilip davacı dilekçe ile 1993 – 1994 yılları arasında askerlik yaptığını beyan ettiği halde, davacının askerlik yaptığı süre araştırılmadan ve bordro tanıkları dinlenilmeden sonuca gidilmesi isabetsiz olmuştur.
Mahkemece yapılacak iş; davalı ..."den, cevap dilekçesinde davacı ile istisna akitleri yapıldığının bildirildiği, bu itibarla davacının bir sicil dosyasının bulunmamasının mümkün olmadığı da belirtilerek; davacının tüm sicil dosyasını ve varlığı kabul edilen davacı ile yapılan istisna akitlerini istemek, bulunmadığına dair cevap verilir ise bulunmama nedenlerinin bildirilmesini istemek, dosyada mevcut dönem bordrolarında isimleri bulunan kişiler arasından re"sen seçilecek bordro tanıklarını dinlemek, davacının askerlik yaptığı süreyi araştırmak ve böylece toplanan deliller değerlendirilmek sureti ile varılacak sonuca göre hüküm kurmaktan ibarettir.
Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular nazara alınmaksızın eksik araştırma ve inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde davalıların bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 12.06.2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.