Yargıtay 5. Hukuk Dairesi 2021/14336 Esas 2022/5965 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ : İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi


İLK DERECE
MAHKEMESİ : Aliağa 1. Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasında görülen davanın yapılan yargılaması sonucunda; ilk derece mahkemesince verilen kararın istinaf incelemesi üzerine bölge adliye mahkemesinin yukarıda gün ve sayıları yazılı hükmünün Yargıtay’ca incelenmesi davacılar vekilince istenilmiş olmakla, dosyadaki belgeler okunup uyuşmazlık anlaşıldıktan sonra gereği görüşülüp düşünüldü:

- K A R A R -
Asıl ve birleştirilen davalarda, 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun 23. maddesine dayanan geri alım istemine ilişkindir.
İlk derece mahkemesince asıl ve birleştirilen davaların reddine ilişkin olarak verilen karara karşı, davacılar vekili tarafından yapılan istinaf başvurusunun İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi'nce kısmen kabulü ile HMK'nın 353/1-b-3 maddesi uyarınca hak düşürücü süre nedeniyle davanın reddine dair yeniden esas hakkında karar verilmiş olup; hüküm, hüküm davacılar vekilince temyiz edilmiştir.
Davaya konu taşınmazlar mülga Horozgediği Mahallesi, 6, 7, 10, 17, 31, 21, 393, 394 parseller ile Çakmaklı Mahallesi 46 parsel sayılı taşınmazlar olup, 1990 yılında yapılan imar çalışmaları neticesinde Çakmaklı Mahallesi, 11 ada 1 parsel olarak yeniden oluşturulan 1.336.747,00 m2 yüzölçümündeki taşınmazın içinde kaldıkları. Makine ve Kimya Endüstrisi Kurumu Genel Müdürlüğü'nün 15 Kasım 1976 tarihli kararı ile yüksek vasıflı özel çelik fabrikası kurulması gerekçesiyle kamulaştırma kararı alındığı, kamulaştırılacak alanın yaklaşık 1300 dönüm olduğu, dava konusu taşınmazlar ile diğer başka taşınmazlarla birlikte kamulaştırılacak alan içinde kaldığı anlaşılmaktadır.Kamulaştırma Kanun'u m.23'e göre geri alım hakkının doğması için (1) kamulaştırma ve devir amacına uygun hiç bir işlem veya tesisat yapılmaması veya (2) kamu yararına yönelik bir ihtiyaca tahsis edilmeyerek taşınmaz malın olduğu gibi bırakılması gerekmektedir. 1979 ila 1985 yıllarına ait T.C. Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurulu'nun ve Makine Kimya Endüstrisi Kurumu'nun raporlarında kamulaştırmaya gerekçe olan fabrika projesinin gerçekleştirilmesi için yapılan çalışmaların ve masrafların açıkça kayda geçtiği bununla ilgili Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurulu Raporlarında yapılan harcamalar ve alt yapı hizmetlerine dair raporlar tutulduğu davaya konu taşınmazda halihazırda MKE Aliağa Hurda İşleme Tesisi bulunduğu görüldüğünden taşınmazın kamu yararına yönelik bir ihtiyaca tahsis edildiği anlaşılmaktadır. O halde 23. maddede belirtilen taşınmazın olduğu gibi bırakılma koşulu gerçekleşmemiştir, kamulaştırmadan sonra hiçbir işlem veya tesisat yapılmadığı yönündeki iddiaları yerinde değildir. Açıklanan nedenlerle, mülkiyet davalı idareye ait olup davacıların taşınmazları geri alım hakkı doğmamış olduğundan davanın reddine kararı verilmesi gerekirken hak düşürücü süre nedeniyle davanın reddine karar verilmesi sonucu sonucu itibariyle doğru olduğundan bozma nedeni yapılmamıştır.
Davacılar vekilinin temyiz itirazları yerinde olmadığından usul ve yasaya uygun olan hükmün HMK'nın 370. maddesi gereğince ONANMASINA, davacılardan peşin alınan temyiz harçlarının Hazineye irad kaydedilmesine, 31/03/2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.