Danıştay 13. Daire 2022/1272 Esas 2022/1929 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2022/1272
Karar No:2022/1929

TEMYİZ EDENLER : 1. (DAVALI) ... Bakanlığı ... Müdürlüğü
VEKİLİ : Av. ...
2. (DAVACI) ... Seyahat Turizm Ticaret Ltd. Şti.
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN KONUSU : ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi'nin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: İçişleri Bakanlığı Göç İdaresi Genel Müdürlüğü Destek Hizmetleri Dairesi Başkanlığı'nca 28/11/2016 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen "2017 Yılı Araç Kiralama" ihalesine katılıp teklifi değerlendirme dışı bırakılan davacı şirket tarafından, davalı idarenin hizmet kusuru nedeniyle Kamu İhale Kurumu'na yaptığı itiraz için ödediği 6.745,00-TL tutarındaki bedelin 01/02/2017 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte maddi tazminat olarak, kaybettiği ticarî itibarına karşılık ise 500.000,00-TL manevi tazminatın idarî işlem tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesi'nce verilen ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararda; ihalede davacı şirketin de aralarında bulunduğu üç şirketin istekli olduğu, davalı idare tarafından ... tarih ve ... sayılı yazı ile 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nun 11/g maddesi uyarınca ihaleye katılan isteklilerin terör örgütlerine iltisakı yahut bunlarla irtibatı olup olmadığı hakkında ilgili mercilerden bilgi istenildiği, MİT Müsteşarlığı'ndan gelen bilgi doğrultusunda davacı şirketin ihale dışı bırakılmasına ve ihalenin ekonomik açıdan en avantajlı teklifi sunan ... Seyahat Tur. San. ve Dış. Tic. Ltd. Şti. üzerinde kalmasına karar verildiği, davacı şirket tarafından bu karara karşı yapılan itirazen şikâyet başvurusunun 01/02/2017 tarih ve 2017/UH.I-460 sayılı Kamu İhale Kurulu (Kurul) kararı ile reddedildiği, davacı tarafından anılan Kurul kararının iptali istemiyle açılan davada, ... İdare Mahkemesi'nin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararı ile davanın reddine karar verildiği, anılan kararın temyiz edilmesi üzerine, Danıştay Onüçüncü Dairesi'nin 13/03/2018 tarih ve E:2017/1613, K:2018/955 sayılı kararı ile Mahkeme kararının bozularak, dava konusu Kurul kararının iptaline kesin olarak karar verildiği, sonrasında davalı idarece tekliflerinin hukuka aykırı olarak değerlendirme dışı bırakılması kararına karşı Kamu İhale Kurumu'na yapılan itirazen şikâyet başvurusu için ödenen 6.745,00-TL tutarındaki bedelin maddi tazminat olarak 01/02/2017 tarihinden itibaren, idarî işlem ile iptal kararının verildiği yaklaşık iki yıllık süreçte kaybettiği ticarî itibarına karşılık olarak 500.000,00-TL manevi tazminatın ise idarî işlem tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istemiyle bakılan davanın açıldığı;
Davacının teklifinin değerlendirme dışı bırakılmasına gerekçe oluşturan ... İdare Mahkemesi'nin 26/05/2017 tarihli kararının, Danıştay Onüçüncü Dairesi'nin 13/03/2018 tarih ve E:2017/1613, K:2018/955 sayılı kararı ile bozularak, davacının ihale dışı bırakılması işlemine karşı yaptığı itirazen şikâyet başvurusunun reddine dair Kurul'un 01/02/2017 tarih ve 2017/UH.I-460 sayılı kararının iptaline karar verildiği ve bu karar ile davacının FETÖ/PDY terör örgütüne irtibatlı ve iltisaklı olduğu yönünde dayanak işlemin ortadan kalktığı anlaşıldığından, davacının, Kurul'un 01/02/2017 tarih ve 2017/UH.I-460 sayılı kararına konu işlem ile zarara uğradığının kabulü gerektiği;
Davacı şirketin ihale dışı bırakılması işlemine karşı Kamu İhale Kurumu'na yaptığı itirazen şikâyet başvurusu karşılığında ödemek zorunda kaldığı 6.745,00-TL tutarındaki ücretin, davacı şirketin ihale dışı bırakılmamış olsa idi itirazen şikâyet başvurusu yapmasına ve bu ücretin ödenmesine gerek bulunmadığı dikkate alındığında, davacı şirketin itirazen şikâyet başvurusu karşılığında ödediği bu tutarın, ödeme makbuzları ile somut ve tespit edilebilir bir zarar olması sebebiyle davacı şirkete ödenmesi gerektiği;
Davacı şirket tarafından, davalı idareye FETÖ/PDY terör örgütüyle bağlantılı olmadığını gösteren kovuşturmaya yer olmadığına ilişkin karar ile Emniyet Araştırma Raporu sunulmasına rağmen davalı idare tarafından bu belgelere itibar edilmeksizin yargı kararıyla da ortaya konulduğu üzere gerçekliği ve doğruluğu ispatlanamayan FETÖ/PDY terör örgütüne irtibatlı ve iltisaklı olduğu yönünde bir bilgiye istinaden ihale dışı bırakılması hususunun davacı şirketin ticarî itibarının zedelenmesine ve güvenilirliğinin azalmasına sebebiyet vereceğinden ihale dışı bırakılması işlemi nedeniyle takdiren 50.000,00-TL manevi tazminatın davacı şirkete ödenmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle davacının maddi tazminata ilişkin isteminin kabulü ile, 6.745,00-TL'nin dava tarihi olan 06/07/2018 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalı idare tarafından davacıya ödenmesine; davacının manevi tazminat isteminin kısmen kabulü ile, takdiren 50.000,00-TL manevi tazminatın dava tarihinden itibaren hesaplanacak yasal faizi ile birlikte davalı idarece davacıya ödenmesine; davanın, davacının fazlaya ilişkin manevi tazminat istemine ilişkin kısmının ise reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi'nce, Dairemizin 07/06/2021 tarih ve E:2021/1202, K:2021/2093 sayılı bozma kararına uyularak yapılan inceleme sonucunda; ... İdare Mahkemesi'nce verilen ... tarih ve E:..., K:... sayılı karara karşı taraflarca yapılan başvuru üzerine ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi'nce istinaf incelemesi sonucunda, davacı şirket lehine manevi tazminata hükmedilmesi yönüyle istinafa konu İdare Mahkemesi kararının gerekçesi yerinde görülmüş ise de, zarara yol açan işlemin niteliği (ihalede değerlendirme dışı bırakılması) değerlendirildiğinde, İdare Mahkemesi'nce hükmedilen manevi tazminatın sebepsiz zenginleşmeye yol açacak şekilde yüksek belirlendiği, buna göre, manevi tazminatın amaç ve niteliği ile kararda belirtilen ölçütler dikkate alındığında, 10.000,00-TL manevi tazminat takdir edilerek, kararın maddi tazminat isteminin kabulüne ilişkin kısmı açısından davalının istinaf başvurusunun bu kısım yönüyle reddine; davalının istinaf başvurusunun manevi tazminat istemi yönüyle kısmen kabulü ile kararın, manevi tazminat isteminin 50.000,00-TL olarak kabulüne ilişkin kısmının kaldırılarak 10.000,00-TL manevi tazminatın dava tarihinden itibaren işletilecek yasal faizi ile birlikte davalı idare tarafından davacıya ödenmesine, kaldırılan kısımla ilgili olarak fazlaya ilişkin manevi tazminat istemi yönünden davanın reddine; kararın manevi tazminat isteminin reddine ilişkin kısmına yönelik ise davacının istinaf başvurusunun reddine karar verildiği,
... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi'nce verilen ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararın maddi tazminata ilişkin kısmı Danıştay tarafından onanmak suretiyle kesinleştiğinden, bozma sonrası yapılan incelemenin idare mahkemesi kararının manevi tazminata ilişkin kısmına hasredildiği,
İstinaf başvurusuna konu kararın, manevi tazminat isteminin kısmen reddine ilişkin kısmında usul hükümlerine ve hukuka aykırılık görülmediğinden, davacının istinaf başvurusunun yerinde görülmediği; davalı idarenin istinaf istemine gelince, bakılan davada; davacı şirket tarafından, davalı idareye FETÖ/PDY terör örgütüyle bağlantılı olmadığını gösteren kovuşturmaya yer olmadığına ilişkin karar ile Emniyet Araştırma Raporu sunulmasına rağmen davalı idare tarafından bu belgelere itibar edilmeksizin yargı kararıyla da ortaya konulduğu üzere gerçekliği ve doğruluğu ispatlanamayan FETÖ/PDY terör örgütüne irtibatlı ve iltisaklı olduğu yönünde bir bilgiye istinaden ihale dışı bırakılması hususunun, davacı şirketin ticarî itibarının zedelenmesine ve güvenilirliğinin azalmasına sebebiyet vereceğinden ihale dışı bırakılması işlemi nedeniyle Danıştayın bozma gerekçesi de dikkate alınarak takdiren 20.000,00-TL manevi tazminatın davacı şirkete ödenmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
Bu nedenle, istinafa konu idare mahkemesi kararı ile davacıya 50.000,00-TL manevi tazminat ödenmesine karar verildiğinden, davalı idarenin istinaf başvurusunun kısmen kabul edilerek, takdir edilen 20.000,00-TL'yi aşan kısım (30.000,00-TL) yönünden kararın kaldırılmasına, 20.000,00-TL'lik kısım açısından ise davalı idarenin istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENLERİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, uyuşmazlığa konu idarî işlemin 15/07/2016 sonrasında ilan edilen OHAL döneminde tesis edildiği, işlemin OHAL dönemi hassasiyeti ve özeni ile mevzuata uygun olarak tesis edildiği, idarenin kusurunun bulunmadığı, maddi - manevi tazminat verilmesi şartlarının oluşmadığı;
Davacı tarafından, idarî işlemin tesis edildiği tarih ile Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce işlemin iptali arasında 1,5 yıllık uzun bir sürenin olduğu, davacının uzun yıllar hizmet verdiği TEDAŞ Genel Müdürlüğü, Gümrük Bakanlığı, Sağlık Bilimleri Üniversitesi gibi birçok kurumun, davalı idarenin vermiş olduğu ihale dışı bırakma kararını dayanak kabul ederek müvekkil şirketi ihale dışı bıraktığı, sözleşmelerini feshettiği ya da sözleşmesi sona eren işlerini yenilemedikleri, satış gücünde 3.324.625,63-TL düşüş olduğu, bu nedenle 10.000,00-TL tazminat miktarının hakkaniyete uygun olmadığı, somut uyuşmazlıkta ise davalının işleminin haklarında tesis edilen ilk işlem olması nedeniyle hükmedilecek tazminat miktarının daha yüksek belirlenmesi gerektiği, açılan diğer davalarda kabul edilen tazminatlarla eşit tazminata hükmedilmesinin hukuka aykırı olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI :Davalı idare tarafından, uyuşmazlığa konu idarî işlemin 15/07/2016 sonrasında ilan edilen OHAL döneminde tesis edildiği, işlemin OHAL dönemi hassasiyeti ve özeni ile mevzuata uygun olarak tesis edildiği, idarenin kusurunun bulunmadığı, maddi - manevi tazminat verilmesi şartlarının oluşmadığı, bu nedenle davacının temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmuş;
Davacı tarafından, savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ...'NIN DÜŞÜNCESİ : Temyiz istemlerinin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Bölge idare mahkemesi kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Tarafların temyiz istemlerinin reddine,
2. ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi'nce verilen ... tarih ve E:..., K:... sayılı temyize konu kararda, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından, anılan Bölge İdare Mahkemesi kararının ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunanlar üzerinde bırakılmasına,
4. Posta giderleri avansından artan tutarın taraflara iadesine,
5. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 50. maddesi uyarınca, bu onama kararının taraflara tebliğini ve bir örneğinin de ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi'ne gönderilmesini teminen dosyanın ... İdare Mahkemesi'ne gönderilmesine, 28/04/2022 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.