Danıştay 4. Daire 2018/9198 Esas 2022/3020 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
DÖRDÜNCÜ DAİRE
Esas No : 2018/9198
Karar No : 2022/3020

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Vergi Dairesi Başkanlığı
(… Vergi Dairesi Müdürlüğü)
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : … Elektrik Bilgi ve Turizm Ticaret Sanayi
Limited Şirketi

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı adına düzenlenen 18/07/2017 tarihinde e-tebligat yoluyla öğrenilen … tarih ve … sayılı ödeme emrinin iptali istenilmiştir.

İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … Vergi Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; davacı şirketin 2010 yılı hesaplarının incelenmek istenildiği, inceleme sonucu ortaya çıkacak vergi ve cezaların zaman aşımına uğramaması için 24/12/2015 tarihinde takdir komisyonuna sevk edildiği, takdir işlemlerine esas teşkil etmek üzere vergi müfettişi tarafından … tarih ve … sayılı vergi tekniği raporunun düzenlendiği, takdir komisyonunca anılan vergi tekniği raporu dayanak alınmak suretiyle takdir olunan matrahlar üzerinden de cezalı katma değer vergisi tarhiyatlarının yapıldığının anlaşıldığı, öncelikle, matrah takdiri için takdir komisyonuna başvurulması zaman aşımını durdurmakla birlikte, zaman aşımı sadece takdir komisyonunca yapılacak inceleme ve araştırma sonucu bulunacak matrah farkı üzerinden hesaplanacak vergi ve cezalara ilişkin zaman aşımını durdurduğu, Takdir Komisyonunca, Vergi Usul Kanunu'nun 75. maddesi uyarınca, kendine verilen inceleme yetkisi kullanılmak suretiyle inceleme görevinin yerine getirildiği, diğer türlü, matrah takdiri aslında takdir komisyonu tarafından yapılmamakta, vergi mükellefi hakkında vergi incelemesi yapıldığı, Mükellef hakkında doğrudan vergi incelemesi yapılsaydı, tarhiyatın dayanağı vergi inceleme raporu olacağından, zaman aşımı süresinin durmayacağı, salt işleyen zaman aşımı süresini durdurmak amacıyla, dönem matrahının takdiri için takdir komisyonuna sevk edilmesi ve sonucunda mükellef hakkında vergi müfettişi tarafından vergi incelemesi yapılması ve bu vergi incelemesi neticesinde tanzim olunan vergi tekniği raporu done alınmak suretiyle matrah takdir edilmesinin hukuka uygun olmadığı, bu durumda, vergi inceleme elemanı tarafından düzenlenen … tarih ve … sayılı vergi tekniği raporuna istinaden 2010/1 ila 12 dönemleri için re'sen yapılan cezalı tarhiyatlarda, salt zaman aşımı süresini durdurmak amacıyla takdire sevk işleminin yapıldığı açık olduğundan ve 27/12/2016 tarihinde tebliğ edilen tarhiyatlar 31/12/2015 tarihi itibariyle tarh zaman aşımına uğradığından, davacı adına düzenlenen 2010/1 ila 12 dönemlerine ilişkin vergi ziyaı cezalı katma değer vergisi ile gecikme faizinin tahsiline ilişkin … tarih ve … sayılı ödeme emrinde hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: Bölge İdare Mahkemesince; istinaf başvurusuna konu Vergi Mahkemesi kararının usul ve hukuka uygun olduğu ve davalı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Dava konusu ödeme emrinin dayanağının takdir komisyonu kararları uyarınca tarh edilen vergiler olduğu, ihbarnamelere karşı açılan davada ... Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla süre aşımı yönünden davanın reddine karar verildiği, süresinde ödenmeyen vergi borçları nedeniyle yasa gereği takibe geçildiği, yapılan iş ve işlemlerin usul ve yasaya uygun olduğu, kararın bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Cevap verilmemiştir.

TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Olayda tarh zamanaşımı oluşmadığından, temyiz isteminin kabulü ile kararın bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Dördüncü Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 113. maddesinde, zamanaşımı, süre geçmesi suretiyle vergi alacağının kalkması olarak tanımlanmış olup bu durum mükellefin bu hususta bir müracaatı olup olmadığına bakılmaksızın hüküm ifade edeceği; 114. maddesinde ise "Şu kadar ki, vergi dairesince matrah takdiri için takdir komisyonuna başvurulması zamanaşımını durdurur. Duran zamanaşımı mezkur komisyon kararının vergi dairesine tevdiini takip eden günden itibaren işlemeye devam eder. Ancak işlemeyen süre her hâl ve takdirde bir yıldan fazla olamaz." denilmek suretiyle takdir komisyonu kararlarına istinaden yapılan re'sen tarhiyatlarda zamanaşımı hususunun olup olmadığının tespiti için takdir komisyonuna sevk tarihi, takdir komisyonu kararının vergi dairesine tevdi tarihi, ihbarnamenin tebliğ tarihi ve takdir komisyonunda geçen süreye (takdir komisyonuna sevk tarihi ile takdir komisyonu kararının vergi dairesine tevdi tarihi arasındaki süre) bakılarak karar verilmelidir.
Bilindiği üzere 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 30. maddesinde sayılan re'sen vergi tarhını gerektiren sebeplerin varlığı halinde vergi inceleme elemanlarınca ilgili dönem matrahı re'sen tarh edilebileceği gibi takdir komisyonuna sevk edilerek de söz konusu işlem yapılabilmektedir. Kanunun 74. maddesinde ise, takdir komisyonlarının görevlerini yaparken takdir sebeplerinin bulunup bulunmadığını inceleyemeyeceği, hatalı gördüğü işlemlerde ilgili vergi dairesini yazı ile ikaz etmeye mecbur olduğu hükme bağlanmıştır. Bu itibarla, takdir komisyonu takdir nedenleri ile ilgili herhangi bir belirleme yapma veya değiştirme hakkına sahip değildir.
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri uyarınca, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nda, hakkında re'sen tarh sebeplerinden biri bulunan mükelleflerin hangi hallerde 135. maddede sayılan incelemeye yetkili olanlar tarafından incelemeye tabi tutulacakları, hangi hallerde matrah takdiri için takdir komisyonuna sevk edilecekleri hususunda herhangi bir düzenleme bulunmamaktadır. Bu nedenle takdir komisyonu kararına göre yapılan tarhiyatlarla ilgili uyuşmazlıklarda zamanaşımı ile ilgili hususların çözümünde, genel ilke olarak takdir komisyonuna sevkle tarh zamanaşımının durduğunun kabulü gereklidir.
Dava dosyasının incelenmesinden; davacının 2010 yılı vergi borçları için 24/12/2015 tarihinde, zamanaşımının bitimine 7 gün kala takdir komisyonuna sevk edildiği ve böylece zamanaşımının durduğu, takdir komisyonunca … tarih ve … sayılı vergi tekniği raporuna dayanılarak, 26/12/2016 tarihinde matrah takdir edilip karar verildiği, takdir komisyonu kararına istinaden tarh edilen vergi ve cezalara ilişkin ihbarnamelerin 26/12/2016 tarihinde düzenlendiği ve 27/12/2016 tarihinde dairede rızaen tebliğ edildiği, ihbarnamelerin kaldırılması istemiyle açılan davada … Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla süre aşımı yönünden davanın reddine karar verildiği, verilen kararın kesinleştiği, ödenmeyen vergi borçları nedeniyle davacı adına dava konusu ödeme emrinin düzenlendiği, tebliği üzerine bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Olayda, 2010 yılına ilişkin olarak 31/12/2015 tarihinde dolacak olan tarh zamanaşımı süresinin dolmasından önce 24/12/2015 tarihinde yapılan takdire sevk işlemi, 213 sayılı Kanunu'nun 114. maddesi uyarınca işlemeye devam eden tarh zamanaşımı süresini durdurduğu ve 26/12/2016 tarihli takdir komisyona kararlarına istinaden aynı tarihte düzenlenen vergi/ceza ihbarnamelerinin tarh zamanaşımı süresi dolmadan, ihbarname düzenlendikten 1 gün sonra, davacıya 27/12/2016 tarihinde dairede tebliğ edildiği, söz konusu tarhiyatların kaldırılması istemiyle açılan davada ise verilen süre aşımı kararıyla tarhiyatların kesinleştiği, kesinleşen vergi borcunun ödenmemesi nedeniyle dava konusu ödeme emrinin düzenlenip tebliğ edildiği görülmüş olup, usulüne uygun olarak tebliğ edilerek kesinleştirilen ve ödenmeyen vergi borçları nedeniyle düzenlenen dava konusu ödeme emrinde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Bu durumda ödeme emri içeriği tarhiyatların zamanaşımına uğradığından bahisle davanın kabulüne yönünde verilen vergi mahkemesi kararına yönelik istinaf isteminin reddine ilişkin temyize konu Vergi Dava Dairesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Temyiz isteminin kabulüne,
2. Temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın Vergi Dava Dairesine gönderilmesine, 28/04/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.