Danıştay 8. Daire 2018/5099 Esas 2022/3226 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2018/5099
Karar No : 2022/3226


DAVACI : …
VEKİLİ : Av. …

DAVALILAR : 1- … Kurulu Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …
2- … Üniversitesi
VEKİLİ : Av. …

DAVANIN KONUSU :
Davacı tarafından, öğrenci affından faydalanmak istemiyle 26/06/2018 tarihinde yapılan başvurunun Yükseköğretim Kurulu Başkanlığınca belirlenmiş Usul ve Esasların 7. maddesinde belirtilen "Hukuken geçerli olmayan yollarla ünivesiteye kayıt yaptırdığı gerekçesiyle okuldan ilişiği kesilen kişilerin madde kapsamından yararlanamayacaklarına" hükmü uyarınca, başvurusunun reddine ilişkin … tarih ve … sayılı Fakülte Yönetim Kurulu kararı ile 2547 sayılı Kanunun geçici 78. maddesinin uygulanmasına yönelik olarak Yükseköğretim Kurulu Başkanlığınca çıkarılan 7143 Af İlkeler'in 7. maddesinin iptali istenilmiştir.

DAVACININ İDDİALARI :
Davacı vekili tarafından; Af İlkeler'in 7. maddesinin 7143 sayılı Kanunun geçici 78. maddesinde yer alan "... terör suçundan hüküm giyenler ile terör örgütlerine veya Milli Güvenlik Kurulunca Devletin milli güvenliğine karşı faaliyette bulunduğuna karar verilen yapı, oluşum veya gruplara üyeliği, mensubiyeti veya iltisakı yahut bunlarla irtibatı nedeniyle ilişiği kesilenler hariç her ne sebeple olursa olsun ilişiği kesilenler..." hükmüne aykırı düzenleme içerdiği, kanunu koyucu tarafından tesis edilmeyen bir düzenleme yoluna giderek fonksiyon gaspında bulunulduğu iddialarıyla dava konusu işlemlerin iptali istenilmektedir.

DAVALILARIN SAVUNMALARININ ÖZETİ :
Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı'nın Savunmasının Özeti : … Üniversitesi Hukuk Fakültesine yurtdışı yükseköğretim kurumlarından yatay geçiş yoluyla 19/09/2016 tarihinde yaptırılan kayıt işleminin Yükseköğretim Kurumlarından Önlisans ve Lisans Düzeyinde Programlar Arasında Geçiş, Çift Anadal, Yandal ile Kurumlar Arası Kredi Transferi Yapılmasına İlişkin Yönetmeliğin " Geçişler" başlıklı 6/1 maddesinde; "Önlisans diploma programlarının ilk yarıyılı ile son yarıyılına, lisans diploma programlarının ilk iki yarıyılı ile lisans diploma programlarının son iki yarıyılına yatay geçiş yapılamaz." hükmüne aykırılık teşkil ettiğinden bahisle Hukuk Fakültesi Yönetim Kurulunun 06/03/2018 tarih ve 2018/06 sayılı toplantısında alınan karar ile kaydının silindiği açık olduğundan, 7143 sayılı yasanın 15. maddesi ile 2547 sayılı yasaya eklenen geçici 78. maddesi kapsamında öğrenci affından faydalanma talebinin reddine yönelik işlemin hukuka uygun olduğundan bahisle davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.

Kocaeli Üniversitesi Rektörlüğü'nün Savunmasının Özeti: Davacının, Kosova İliara Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nde 3. sınıfı tamamlayıp 4. sınıfa geçmeye hak kazandığını ancak yönetmeliğin geçişler başlıklı 6. maddesi ile lisans diploma programlarının son 2 yarı yılına yatay geçiş yapılamayacağının hüküm altına alındığı, hile ile hukuk fakültesine kayıt yaptırmaması gerekirken kayıt yaptırdığı yönünde yapılan ihbar üzerine inceleme başlatıldığı, Öğrenci İşleri Daire Başkanlığınca sunulan bilgi ve belgelerden davacının yönetmeligin amir hükmüne rağmen 4. sınıfta olduğu halde 2. sınıfa intibak ettirildiğinin anlaşıldığı, akabinde başlatılan soruşturma üzerine Hukuk Fakültesi Yönetim Kurulunun 06/03/2018 tarihli kararı ile davacının kaydının silinmesine karar verildiği belirtilerek, dava konusu işlemin hukuka uygun olduğu ileri sürülmüştür.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Davanın reddi gerektiği düşünülmektedir.

DANIŞTAY SAVCISI : …
DÜŞÜNCESİ : Dava; davacı tarafından, öğrenci affından faydalanmak istemiyle 26/06/2018 tarihinde yapılan başvurunun Yükseköğretim Kurulu Başkanlığınca belirlenmiş usul ve esasların 7. Maddesi uyarınca reddine ilişkin … tarih ve … sayılı Fakülte Yönetim Kurulu kararı ile 2547 sayılı Kanunun geçici 78. maddesinin uygulanmasına yönelik olarak Yükseköğretim Kurulu Başkanlığınca belirlenen 7143 sayılı Kanunun Uygulanma İlkeleri'nin 7. maddesinin iptali istemiyle Kocaeli Üniversitesi Rektörlüğü ile YÖK Başkanlığına karşı açılmıştır.
18.05.2018 gün ve 30425 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 7143 sayılı, Vergi ve Diğer Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun'un 15. maddesi ile 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu'na eklenen Geçici 78. maddesinde; "Yükseköğretim kurumlarında hazırlık dâhil bütün sınıflarda intibak, önlisans, lisans tamamlama, lisans, lisansüstü öğrenimi gören öğrencilerden bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihe kadar, kendi isteğiyle ilişikleri kesilenler dâhil, terör suçundan hüküm giyenler ile terör örgütlerine veya Milli Güvenlik Kurulunca Devletin milli güvenliğine karşı faaliyette bulunduğuna karar verilen yapı, oluşum veya gruplara üyeliği, mensubiyeti veya iltisakı yahut bunlarla irtibatı nedeniyle ilişiği kesilenler hariç, her ne sebeple olursa olsun ilişiği kesilenler ile bir programı kazandıkları halde kayıt yaptırmayanlar bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren dört ay içinde ilişiklerinin kesildiği yükseköğretim kurumuna başvuruda bulunmaları şartıyla bu Kanunun 44'üncü maddesinde belirtilen esaslara göre 2018-2019 eğitim-öğretim yılında öğrenimlerine başlayabilirler...." hükmü getirilmiştir.
Yukarıda yer verilen maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslara yönelik YÖK Genel Kurulunun 31.05.2018 tarihli toplantısında belirlenen ilkelerin dava konusu 7. Maddesinde; "Hukuken geçerli olmayan yollarla üniversiteye kayıt yaptırdığı gerekçesiyle okuldan ilişiği kesilen kişilerin madde kapsamından yararlanamayacakları" kuralına yer verilmiştir.
Danıştay İçtihatları Birleştirme Kurulunun 06.07.1987 gün, E:1987/1,2,4, K:1987/2 sayılı kararında, hile ile veya idareyi yanıltarak bir yükseköğretim kurumuna kaydını yaptıran ve ara sınıflarda bulunan öğrencilerin, bu durumun idare tarafından farkına varılması üzerine, idari işlemlerin geri alınması yoluyla öğrenim süresi içinde yükseköğretim kurumlarından kayıtlarının silinebileceği, geri alma işleminin ise her zaman yapılabileceği kabul edilmiştir.

Hukuka aykırı olarak tesis edilen idari işlemlerden dolayı ilgili yararına hak veya korunması gereken yerleşmiş bir durum veya hukuki statü doğmuş ise, bu işlemin ancak yokluk ve mutlak butlan halleri ile malül olması, kişinin gerçek dışı beyan veya hilesinin ya da idarenin mevzuatta açıkça öngörülen hükmün uygulanmasında hataya düşmesi sonucunda tesis edildiğinin anlaşılması hallerinde, idare tarafından herhangi bir süre şartına bağlı olmaksızın geriye doğru yürür şekilde her zaman geri alınabileceği, aksi durumda hak doğuran idari işlemlerin ancak iptal davası süresi içerisinde geri alınabileceği; bu sürenin geçmiş olması halinde ise, idareye güven ve idari istikrar prensipleri gereğince bu tür idari işlemlerin yapay bir kesinlik kazanacağı doktrin ve içtihatlarda kabul edilmektedir.
Hukuka aykırılığı sabit, yok hükmünde olan işlemler; ilgilinin hilesine dayalı işlemler, idarenin açık hatası sonucu yapılan işlemler ve hemen hak doğurmaya elverişli olmayan işlemlerdir. Bu işlemlerin ise kazanılmış bir hak doğurmayacağı tartışmasızdır.
Dava konusu düzenlemenin getirilme gerekçe ise; öğrencilik statüsünün kazanılmasına ve idarenin yanlış işlem yapmasına kişilerin hilesinin veya gerçek dışı beyanının sebep olmasıdır.
Bu durumda, hile ile tesis edilen işlemlerin hiçbir zaman hukuken geçerli sayılamayacakları, hukuka aykırı yollarla kayıt yaptıran öğrencilerin hukuken öğrenci sıfatını kazanamayacakları, bu kişilerin öğrenci statüsü içine giremeyecekleri ve bu tür işlemlerin idare tarafından her zaman geri alınabileceği sabit olduğundan, bu yönde tesis edilen dava konusu "Hukuken geçerli olmayan yollarla üniversiteye kayıt yaptırdığı gerekçesiyle okuldan ilişiği kesilen kişilerin madde kapsamından yararlanamayacakları"" kuralında hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
Davacı hakkındaki bireysel işleme gelince;
Davacının öğrenci affından yararlanmak istemiyle yaptığı başvuru Kocaeli Üniversitesinin 26/06/2018 tarih ve 2018/16 sayılı Fakülte Yönetim Kurulu kararı ile reddedilmiştir.
UYAP'tan yapılan sorgulama sonucuna göre; davacının, Kosova Cumhuriyeti İliria Üniversitesi Hukuk Fakültesi 4.sınıf öğrencisi iken, 2016-2017 Eğitim-Öğretim Güz Yarıyılı Yurt Dışı Başarıya Dayalı Yatay Geçiş yoluyla Kocaeli Üniversitesi Hukuk Fakültesi'ne kayıt yaptırılması sonrasında, Yüksek Öğretim Kurumlarında Önlisans ve Lisans Düzeyindeki Programlar Arasında Geçiş, Çift Anadal, Yan Dal ile Kurumlar Arası Kredi Transferi Yapılması Esaslara İlişkin Yönetmelik madde 6/1'de belirtilen "...lisans diploma programlarının son iki yarıyılına yatay geçiş yapılamaz." hükmüne aykırılık teşkil ettiğinden bahisle öğrencilik kaydının silinmesine ilişkin Kocaeli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yönetim Kurulunun … tarih ve … sayılı toplantısında alınan … sıra sayılı kararın iptali istemiyle davacının açtığı davada: … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararla, "yönetmeliğe göre lisans diploma programlarının son iki yarıyılına yatay geçiş yapılamaz kuralına rağmen idarece hataya düşülerek kaydının yapıldığı ve davacıya öğrencilik statüsünün kazandırıldığı, dolayısıyla davacıya atfedilecek hile veya yalan beyan gibi durum söz konusu olmadığı; davacının anılan okula bir yıldan fazla süre devam ettiği ve hem maddi hem de manevi anlamda mağduriyetinin söz konusu olacağı, ayrıca hatalı işlem nedeniyle başka kişi veya kişilerin hukukunun da olumsuz etkilenmediği dikkate alındığında, dava konusu işlemde hukuka ve hakkaniyete uyarlık bulunmadığı" gerekçesiyle "kayıt silme" işleminin "iptal" edildiği, dosyanın halen İstanbul BİM 7. Dava Dairesinde olduğu anlaşılmıştır.

Bu durumda; "kayıt silme" işlemi yargı kararı ile iptal edilen davacı hakkında tesis edilen bireysel işlemde hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, YÖK Başkanlığının 7143 sayılı Kanunun Uygulama İlkeleri'nin 7. Maddesi yönünden davanın reddine; Kocaeli Üniversitesi tarafından tesis edilen dava konusu bireysel işlemin ise iptaline karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
Maddi Olay
Üniversiteden daha önce kaydı silinen davacının, öğrenci affından faydalanmak istemiyle davalı üniversiteye yapmış olduğu başvurusu, üniversiteye yapmış olduğu yatay geçiş başvurusunun, hukuka aykırı olarak yapıldığının tespiti üzerine kaydının silinmesi nedeniyle 7143 sayılı Kanun uyarınca getirilen öğrenci affına dair usul ve esasların 7. maddesinde belirtilen "Hukuken geçerli olmayan yollarla kayıt yaptırdığı gerekçesiyle okuldan ilişiği kesilen kişilerin madde kapsamından yararlanamayacaklarına" hükmü uyarınca reddedilmiştir.
Davacı tarafından, öğrenci affından faydalanmak istemiyle yapmış olduğu başvurusunun reddine ilişkin işlem ile işleme gerekçe olarak gösterilen ve 7143 sayılı Kanun ile getiren öğrenci affının uygulanmasına ilişkin usul ve esasların belirtildiği Af İlkelerinin 7. maddesinin iptali istemiyle bakılmakta olan dava açılmıştır.
İlgili Mevzuat:
18.05.2018 gün ve 30425 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 7143 sayılı, Vergi ve Diğer Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun'un 15. maddesi ile 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu'na eklenen Geçici 78. maddesinde; "Yükseköğretim kurumlarında hazırlık dâhil bütün sınıflarda intibak, önlisans, lisans tamamlama, lisans, lisansüstü öğrenimi gören öğrencilerden bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihe kadar, kendi isteğiyle ilişikleri kesilenler dâhil, terör suçundan hüküm giyenler ile terör örgütlerine veya Milli Güvenlik Kurulunca Devletin milli güvenliğine karşı faaliyette bulunduğuna karar verilen yapı, oluşum veya gruplara üyeliği, mensubiyeti veya iltisakı yahut bunlarla irtibatı nedeniyle ilişiği kesilenler hariç, her ne sebeple olursa olsun ilişiği kesilenler ile bir programı kazandıkları halde kayıt yaptırmayanlar bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren dört ay içinde ilişiklerinin kesildiği yükseköğretim kurumuna başvuruda bulunmaları şartıyla bu Kanunun 44'üncü maddesinde belirtilen esaslara göre 2018-2019 eğitim-öğretim yılında öğrenimlerine başlayabilirler...." düzenlemesi yapılmıştır.
Yukarıda yer verilen 2547 sayılı Kanunun Geçici 78. maddesi ile getirilen öğrenci affının uygulanmasına ilişkin usul ve esaslara yönelik YÖK Genel Kurulunun 31.05.2018 tarihli toplantısında belirlenen Af İlkelerinin 7. maddesinde; "Hukuken geçerli olmayan yollarla üniversiteye kayıt yaptırdığı gerekçesiyle okuldan ilişiği kesilen kişilerin madde kapsamından yararlanamayacakları" kuralına yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME
Dava konusu edilen Af İlkelerinin 7. maddesinin iptali İsteminin İncelenmesi;
Danıştay İçtihatları Birleştirme Kurulu'nun 06.07.1987 gün, E:1987/1,2,4, K:1987/2 sayılı kararında, hile ile veya idareyi yanıltarak bir yükseköğretim kurumuna kaydını yaptıran ve ara sınıflarda bulunan öğrencilerin, bu durumun idare tarafından farkına varılması üzerine, idari işlemlerin geri alınması yoluyla öğrenim süresi içinde yükseköğretim kurumlarından kayıtlarının silinebileceği, geri alma işleminin ise her zaman yapılabileceği kabul edilmiştir.
Hukuka aykırı olarak tesis edilen idari işlemlerden dolayı ilgili yararına hak veya korunması gereken yerleşmiş bir durum veya hukuki statü doğmuş ise, bu işlemin ancak yokluk ve mutlak butlan halleri ile malül olması, kişinin gerçek dışı beyan veya hilesinin ya da idarenin mevzuatta açıkça öngörülen hükmün uygulanmasında hataya düşmesi sonucunda tesis edildiğinin anlaşılması hallerinde, idare tarafından herhangi bir süre şartına bağlı olmaksızın geriye doğru yürür şekilde her zaman geri alınabileceği, aksi durumda hak doğuran idari işlemlerin ancak iptal davası süresi içerisinde geri alınabileceği; bu sürenin geçmiş olması halinde ise, idareye güven ve idari istikrar prensipleri gereğince bu tür idari işlemlerin yapay bir kesinlik kazanacağı doktrin ve içtihatlarda kabul edilmektedir.
Hukuka aykırılığı sabit, yok hükmünde olan işlemler; ilgilinin hilesine dayalı işlemler, idarenin açık hatası sonucu yapılan işlemler ve hemen hak doğurmaya elverişli olmayan işlemlerdir. Bu işlemlerin ise kazanılmış bir hak doğurmayacağı tartışmasızdır.
Dava konusu düzenleme hükmünün kabul edilmesindeki gerekçe ise, öğrencilik statüsünün kazanılmasına ve idarenin yanlış işlem yapmasına kişilerin hilesinin veya gerçek dışı beyanının sebep olmasıdır.
Bu durumda, hile ile tesis edilen işlemlerin hiçbir zaman hukuken geçerli sayılamayacakları, hukuka aykırı yollarla kayıt yaptıran öğrencilerin hukuken öğrenci sıfatını kazanamayacakları, bu kişilerin öğrenci statüsü içine giremeyecekleri ve bu tür işlemlerin idare tarafından her zaman geri alınabileceği sabit olduğundan, bu yönde tesis edilen dava konusu Af İlkelerinin 7. maddesinde yer alan "Hukuken geçerli olmayan yollarla kayıt yaptırdığı gerekçesiyle okuldan ilişiği kesilen kişilerin, madde kapsamından yararlanamayacaklarına" ilişkin hükmünde hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
Davacının başvurusunun reddine dair bireysel işlemin iptali isteminin incelenmesi;
Kosova Cumhuriyeti İliria Üniversitesi Hukuk Fakültesi 4. sınıf öğrencisi olan davacının, 2016-2017 Eğitim-Öğretim Güz Yarıyılı Yurt Dışı Başarıya Dayalı Yatay Geçiş yoluyla Kocaeli Üniversitesi Hukuk Fakültesi 3. sınıfına yatay geçiş yapmak istemiyle yaptığı başvurunun kabul edildiği, daha sonra davalı idarece yapılan incelemeler sonucunda Yüksek Öğretim Kurumlarında Önlisans ve Lisans Düzeyindeki Programlar Arasında Geçiş, Çift Anadal, Yan Dal ile Kurumlar Arası Kredi Transferi Yapılması Esaslara İlişkin Yönetmelik madde 6/1'de belirtilen "...lisans diploma programlarının son iki yarıyılına yatay geçiş yapılamaz." açık hükmüne aykırılık teşkil ettiğinden bahisle davacının öğrencilik kaydının silindiği anlaşılmaktadır.
Davacı tarafından; bu işlemin iptali istemiyle açılan davanın, temyiz aşamasında Dairemizin 28/04/2022 tarih, E:2020/6033,K;2022/3227 sayılı kararı ile; davacının Kosava Cumhuriyeti İliria üniversitesinde 4. sınıfta olmasına rağmen, yatay geçiş ile kaydının Kocaeli
Üniversitesi Hukuk Fakultesi'nin 3. sınıfına yapıldığı, yapılan bu işlemin açık mevzuat hükmüne aykırı olduğu, davacının kaydını 3. sınıfa yapmış olmasının yürürlükte bulunan lisans diploma programlarının son iki yarıyılına geçiş yapılamaz hükmüne tabi olmayacağı anlamına gelmeyeceği, yapılan işlemin tamamen mevzuat hükmünü bertaraf etmek amacıyla yapıldığı ve hukukun bu şekilde yapılan işlemleri korumayacağı, dolayısıyla davacının yatay geçiş işleminin hukuka aykırı olduğu gerekçesiyle kaydının silinmesine ilişkin işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle istinaf kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Bu durumda; davacının Kocaeli Üniversitesi'ne yapmış olduğu yatay geçiş başvurusunun, mevzuat hükümlerine aykırı bir şekilde tesis edildiğinin Dairemiz kararıyla ortaya konulduğu görüldüğünden, hukuka uygun olmayan yollarla yatay geçiş yapan davacının, af kanunundan faydalanmasına imkan bulunmadığı gerekçesiyle başvurusunun reddine dair işlemde hukuka aykırılık bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. DAVANIN REDDİNE,
2. Ayrıntısı aşağıda gösterilen toplam …-TL yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına,
4. Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca …-TL vekâlet ücretinin davacıdan alınarak davalı idarelere verilmesine,
5. Posta gideri avansından artan tutarın kararın kesinleşmesinden sonra istemi halinde davacıya iadesine,
6. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 30 (otuz) gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kuruluna temyiz yolu açık olmak üzere, 28/04/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.