....

Davacılar vekili tarafından, davalı aleyhine 16.05.2013 gününde verilen dilekçe ile önalım hakkından kaynaklanan tapu iptali ve tescil talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kısmen kabulüne dair verilen 21.05.2015 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacılar vekilleri, davalı ... vekili ve tereke temsilcisi ... tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
K A R A R
Dava, önalım nedenine dayalı tapu iptali ve tescil isteğine ilişkindir.
Davalı ... vekili, tapuda gösterilen bedelden yüksek bir bedelle dava konusu yerin satın alındığını, önceki paydaşlardan bir kısmına karşı da edimlerini yerine getiremediklerini bu nedenle davanın reddini savunmuş, dahili davalılar, davalının edimini yerine getirmediğinden paylarını açtıkları tapu iptali ve tescil davası ile geri aldıklarını belirterek davanın reddini savunmuşlardı.
Mahkemece, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Hükmü, davacılar vekilleri, tereke temsilcisi ... ile davalı ... vekili temyiz etmiştir.
Önalım hakkı paylı mülkiyet hükümlerine tabi taşınmazlarda payın üçüncü kişiye satılması halinde, diğer paydaşlara o payı öncelikle satın alma yetkisi veren bir haktır. Bu hak paylı mülkiyet ilişkisi kurulduğu anda doğar ve payın üçüncü kişiye satılması ile kullanılabilir hale gelir.
Önalım hakkının kullanılmasıyla bu hakkı kullanan paydaş ile alıcı arasında kapsam ve şartları satıcı ile davalı arasında yapılan sözleşmenin aynı olan bir satım ilişkisi kurulmuş olur. Önalım bedeli tapuda gösterilen satış bedeli ile davalı tarafından ödenen harç ve masrafların toplamından ibarettir.
Dava konusu payın satışına ilişkin hukuki işlemin tarafı olan davalı üçüncü kişi durumundaki davacıya karşı bedelde muvazaa iddiasında bulunamaz ise de davacı önalım hakkına engel olmak amacıyla satış bedelinin resmi satış senedinde yüksek gösterildiğini iddia edebilir ve bu iddiasını tanık dahil her türlü delille kanıtlayabilir.
Önalım hakkına konu payın dava sırasında bir başka kişiye veya satışı yapan paydaşa satılması halinde davacının 6100 sayılı HMK’nın 125. maddesi hükmü uyarınca seçimlik hakkı olduğundan, dilerse davayı yeni satın alan şahsa yöneltir, dilerse davasını tazminata dönüştürerek davalı hakkındaki davasını devam ettirir. Bu nedenle davacıya seçimlik hakkını kullanması için süre verilmelidir. Önalım hakkına ilişkin payın satış yapan önceki paydaşa dönmesi davacının ilk satışla doğan önalım hakkını kullanmasına engel değildir.
Somut olaya gelince; dava konusu taşınmazı davalı ..."ye satan Kamil Kengeş mirasçılarından dahili davalılar .... 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2013/265 E. sayılı dosyasında davalı ... aleyhine bu davaya konu 17.09.2012 tarihli satış senedindeki paylarını devrettikleri halde bedelinin ödenmediği iddiasıyla tapu iptali ve tescil talebinde bulunmuşlar ve davalının kabulü nedeniyle davalarının kabulüne, davalı üzerindeki bir kısım payın iptali ile davacılar adına mirasçılık paylarındaki hisseleri oranında tesciline karar verilmiş, hüküm temyiz edilmeden 07.10.2013 tarihinde kesinleşmiştir. Ne var ki davalı üzerindeki bir kısım payın iptaline karar verilmesi davacının doğmuş olan önalım hakkını ortadan kaldırmaz. Bu nedenle tapu iptali ve tescil davasında iptal edilen pay bakımından da davanın kabulü gerekirken yazılı şekilde hüküm tesisi doğru değildir.
Kabule göre de; mahkemece keşifte belirlenen pay değerinin depo ettirilmesine karar verilmişse de; davalı bedelde muvazaa iddiasında bulunamayacağından davacıya tapuda gösterilen satış bedeli ile davalı tarafından ödenen harç ve masrafların toplamından oluşan önalım bedelini depo etmesi için uygun bir süre tanınarak sonucuna göre bir karar verilmelidir.
Mahkemece, açıklanan bu hususlar bir yana bırakılarak eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiş, bu sebeple kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan harcın istek halinde yatıranlara iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere 22.03.2018 tarihinde oybirliği ile karar verildi.