21. Hukuk Dairesi 2019/1079 E. , 2020/1413 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
TÜRK MİLLETİ ADINA
Davacılar, murisinin davalılardan işverene ait işyerinde geçen çalışmalarının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme, bozmaya uyarak ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kabulüne karar vermiştir.
Hükmün, davalılardan Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okundu, işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar verildi.
K A R A R
Dava, davacının davalıya ait işyerinde 01.10.1991-01.12.1992 tarihleri arasında hizmet akdine dayalı olarak geçen çalışmalarının tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, Dairemizin bozma ilamına uyularak yapılan yargılama neticesinde; davanın kabulü ile hükümde yazılı şekilde karar verilmiştir.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden; davacının sunduğu 01/10/1991 işe giriş, 07/11/1991 varide tarihli işe giriş bildirgesinin 7046003202 işyeri sicil numaralı ... ünvanlı işyerinden verildiği, davalı kurumun davalı işverene ait tescil kaydına rastlanmadığını bildirdiği, aynı zamanda komşu işyeri çalışanı olduğunu belirten davacı tanıklarının dinlendiği, bozma ilamı sonrası davalı işverenin Küçükçekmece Vergi Dairesi cevabına göre kira geliri bulunduğu, Küçükçekmece Belediye cevabına göre ise davalı adına bildirilen adreste işyeri açma ve çalıştırma ruhsatı bulunmadığının bildirildiği anlaşılmıştır.
Uyuşmazlık, somut olayda fiili çalışma olgusunun ispatı konusunda, Mahkemece yapılan inceleme ve araştırmanın hükme yeterli bulunup bulunmadığı noktasında toplanmaktadır.
Bozmaya uyulduğu halde, bozma gerekleri yerine getirilmemiştir. 9.5.1960 gün ve 21/9 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı uyarınca bozma kararına uyan mahkeme artık bozma kararı gereğince işlem yapmak ve hüküm vermek zorundadır.
Hizmet akdinin oluşabilmesi için işyerinin varlığı öncelikli koşul olduğundan yapılacak iş; öncelikle davacının sunduğu işe giriş bildirgesi aslı ya da onaylı suretini davalı kurumdan istemek, işe giriş bildirgesinin verildiği işyeri tescil belgeleri ile varsa dönem bordrolarını istemek, bordro tanıklarını dinlemek, aksi halde davacıya işyerinin tam adresi sorularak davalı işyerinin ihtilaflı tüm dönemde faal ve kapsama alınabilecek nitelikte olup olmadığını vergi kaydı, davalı işyerine ait elektrik, su abonelikleri, kira sözleşmesi ve Belediye, zabıta aracılığıyla araştırmak, davalı işyerinin ihtilaflı dönemde faal olup olmadığını belirlemek, faal olduğunun belirlenmesi halinde ..., zabıta, maliye, meslek odası aracılığı ve muhtarlık marifetiyle yapılacak araştırma neticesi davalı işyerine komşu işyerleri belirlenerek bu işyerlerinin uyuşmazlık konusu dönemde çalıştığı tespit edilen kayıtlı çalışanları, yoksa işyeri sahipleri araştırılıp tespit edilerek davacının çalışmasının başlama ve bitme tarihlerini belirlemek, dinlenen komşu işyeri tanıklarının çalışma süresini tereddütsüz belirlemek amacıyla hizmet döküm cetvellerini, işverenler için işyeri vergi kayıtlarını getirtmek, tanık ..." nun vergi kayıtlarını istemek ve ihtilaflı dönemdeki işyeri adresini tespit etmek, tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonuca göre Mahkemece bir karar vermekten ibarettir.
Bu maddi ve hukuki olgular göz önünde bulundurulmaksızın, Mahkemece davanın kısmen kabulüne karar verilmesi, usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalı kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 03/03/2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.
