Danıştay 8. Daire 2020/2214 Esas 2022/3247 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2020/2214
Karar No : 2022/3247

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : ...

KARŞI TARAF (DAVALI) : ...Üniversitesi
VEKİLLERİ : Av. ...
Av. ...
Av. ...

İSTEMİN KONUSU : ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: ...Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu Spor Yöneticiliği Bölümü'nde öğretim görevlisi olarak görev yapmaktayken emekli olan davacı tarafından, görev süresinin uzatılmamasına ilişkin 03/10/2016 tarihli işlemin iptali istemiyle ...İdare Mahkemesinde açılan davada verilen ...tarih ve E:..., K:...sayılı iptal kararının uygulanması talebinin reddine ilişkin ...tarih ve E....sayılı işlemin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ...İdare Mahkemesince verilen ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararda; davacının 16/12/2016 tarihli dilekçesiyle emeklilik başvurusunda bulunduğu ve 15/10/2016 tarihi itibariyle emekli sayıldığının kendisine bildirildiği, emeklilikten sonra kuruma dönüş imkanının Yükseköğretim Kanunu'nun 60. maddesi uyarınca sadece öğretim üyelerine tanındığı ve öğretim görevlilerinin emeklilikten sonra kuruma dönüşüne yönelik herhangi bir düzenleme bulunmadığından davacının yeniden görev alma talebinin reddine dair dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı, öte yandan; davacının yargı kararının uygulanması yönündeki talebinin dayanağı olan Mahkemelerinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı iptal kararının, istinaf incelemesi sonucunda ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesi'nin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararı ile kaldırılarak davanın reddine karar verildiği gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesince; istinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve davacı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, 30/09/2016 tarihinde ...Üniversitesi Rektörlüğü'nce sözleşmesinin yenilenmediği ve işsiz kaldığı, maddi olarak büyük zorluklar yaşadığı, 16/12/2016 tarihinde emeklilik haklarını kaybetmemek için mecburi olarak emeklilik başvurusunda bulunduğu ve emekli olduğu, ...İdare Mahkemesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı iptal kararı doğrultusunda 25/01/2018 ve 19/07/2018 tarihli dilekçeleri ile yeniden görev alma talebinde bulunduğu, talebinin altı ay bekletildiği ve reddedildiği, yargı kararlarının aynen ve gecikmeksizin uygulanmak zorunda olduğu, mobbinge uğradığı, kendisine verilen disiplin cezalarının yargı kararlarıyla iptal edildiği, Türk Güreş Federasyonu ile çalışmaları ve güreş hakkında yazılmış iki kitabı ile çalışmaları olduğu, istihdam edilmesinin kamu yararına uygun olduğu, göreve son vermeye ilişkin davada verilen ...İdare Mahkemesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı iptal kararının, istinaf incelemesi sonucunda ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararı ile kaldırılarak davanın reddine karar verildiği ancak söz konusu kararın temyiz incelemesi sonucunda Dairemizce bozulduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, davacının kendi isteği ile emeklilik başvurusunda bulunduğu ve 15/10/2016 tarihi itibariyle emekli sayıldığının kendisine bildirildiği, emeklilikten sonra kuruma dönüş imkanının Yükseköğretim Kanunu'nun 60. maddesi uyarınca sadece öğretim üyelerine tanındığı ve öğretim görevlilerinin emeklilikten sonra kuruma dönüşüne yönelik herhangi bir düzenleme bulunmadığı belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ...DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
...Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu Spor Yöneticiliği Bölümü'nde öğretim görevlisi olarak görev yapmaktayken emekli olan davacı tarafından, görev süresinin uzatılmamasına ilişkin 03/10/2016 tarihli işlemin iptali istemiyle ...İdare Mahkemesi'nde açılan davada verilen ...tarih ve E:..., K:...sayılı iptal kararının uygulanması talebinin, davacının kendi isteği ile emekli olduğu, emeklilikten sonra kuruma dönüş imkanının Yükseköğretim Kanunu'nun 60. maddesi uyarınca sadece öğretim üyelerine tanındığı ve öğretim görevlilerinin emeklilikten sonra kuruma dönüşüne yönelik herhangi bir düzenleme bulunmadığı gerekçesiyle reddine ilişkin ...tarih ve E....sayılı işlemin iptali istemiyle bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

İLGİLİ MEVZUAT:
2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu'nun 31. maddesinde, "Öğretim görevlileri; üniversitelerde ve bağlı birimlerinde bu Kanun uyarınca atanmış öğretim üyesi bulunmayan dersler veya herhangi bir dersin özel bilgi ve uzmanlık isteyen konularının eğitim - öğretim ve uygulamaları için, kendi uzmanlık alanlarındaki çalışma ve eserleri ile tanınmış kişiler, süreli veya ders saati ücreti ile görevlendirilebilirler. Öğretim görevlileri, ilgili yönetim kurullarının görüşleri alınarak fakültelerde dekanların, rektörlüğe bağlı bölümlerde bölüm başkanlarının önerileri üzerine ve rektörün onayı ile öğretim üyesi, öğretim üye yardımcısı ve öğretim görevlisi kadrolarına atanabilirler veya kadro şartı aranmaksızın ders saati ücreti veya sözleşmeli olarak istihdam edilebilirler. Öğretim üyesi kadrolarına öğretim görevlileri en çok iki yıl süre ile atanabilirler; bu süre sonunda işgal ettikleri kadroya başvuran öğretim üyesi bulunmadığı ve görevlerine devamda yarar görüldüğü takdirde aynı usulle yeniden atanabilirler. Atanma süresi sonunda görevleri kendiliğinden sona erer. Bunların yeniden atanmaları mümkündür. Bu takdirde ilk atama usulü uygulanır. Konservatuvarlar ile meslek yüksekokullarına gerektiğinde sürekli olarak öğretim görevlisi atanabilir." hükmü bulunmaktadır.
Anayasa'nın 2. maddesinde, "Türkiye Cumhuriyeti, toplumun huzuru, milli dayanışma ve adalet anlayışı içinde, insan haklarına saygılı, Atatürk milliyetçiliğine bağlı, başlangıçta belirtilen temel ilkelere dayanan, demokratik, laik ve sosyal bir hukuk Devletidir." hükmü, 11. maddesinde; "Anayasa hükümleri, yasama, yürütme ve yargı organlarını, idare makamlarını ve diğer kuruluş ve kişileri bağlayan temel hukuk kurallarıdır..." hükmü, Anayasa'nın 125. maddesinin 1. fıkrasının ilk cümlesinde, "İdarenin her türlü eylem ve işlemlerine karşı yargı yolu açıktır." hükmü; 138. maddesinin 4. fıkrasında, "Yasama ve yürütme organları ile idare, mahkeme kararlarına uymak zorundadır; bu organlar ve idare, mahkeme kararlarını hiçbir suretle değiştiremez ve bunların yerine getirilmesini geciktiremez." hükmü yer almaktadır.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 28. maddesinde, "Danıştay, bölge idare mahkemeleri, idare ve vergi mahkemelerinin esasa ve yürütmenin durdurulmasına ilişkin kararlarının icaplarına göre idare, gecikmeksizin işlem tesis etmeye veya eylemde bulunmaya mecburdur. Bu süre hiçbir şekilde kararın idareye tebliğinden başlayarak otuz günü geçemez." kuralına yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dosyanın incelenmesinden; davacının ...Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu Spor Yöneticiliği Bölümü'nde öğretim görevlisi olarak görev yaptığı, 30/09/2016 tarihinde dolacak görev süresinin uzatılması için 29/06/2016 tarihinde dilekçe verdiği, 09/09/2016 tarihli ...Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Meslek Yüksek Okulu Yönetim Kurulu toplantısında alınan 2016/180 sayılı kararla davacının görev süresinin uzatılmamasına karar verildiği, bu kararın Rektörlük Makamının ...tarih ...sayılı yazısıyla uygun bulunarak davacının görev süresinin uzatılmaması yönünde karar alındığı, anılan karara gerekçe olarak davacı hakkında disiplin cezaları ve soruşturmalar olduğunun ileri sürüldüğü, görev süresinin uzatılmaması kararının 03/10/2016 tarihli işlem ile davacıya bildirildiği görülmektedir.
Davacı tarafından, görev süresinin uzatılmamasına ilişkin işlemin iptali istemiyle ...İdare Mahkemesinde açılan davada ...tarih ve E:..., K:...sayılı karar ile dava konusu işlemin iptaline karar verildiği, davacının 24/01/2018, 02/05/2017 ve 19/07/2018 tarihli dilekçeleriyle yargı kararının uygulanması ve yeniden görev alma talebinde bulunduğu, ...tarih ve E....sayılı işlemle davacının kendi isteğiyle emekli olduğu, 16/12/2016 tarihli dilekçesiyle emeklilik başvurusunda bulunduğu ve 15/10/2016 tarihi itibariyle emekli sayıldığının kendisine bildirildiği, emeklilikten sonra kuruma dönüş imkanının Yükseköğretim Kanunu'nun 60. maddesi uyarınca sadece öğretim üyelerine tanındığı ve öğretim görevlilerinin emeklilikten sonra kuruma dönüşüne yönelik herhangi bir düzenleme bulunmadığı gerekçesiyle talebin reddedildiği, davacı tarafından anılan işlemin iptali için işbu davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri birlikte değerlendirildiğinde; idarenin yargı kararlarını "aynen" ve "gecikmeksizin" uygulamaktan başka bir seçeneğinin bulunmaması; hukuka bağlı idare anlayışının ve hukuk devleti ilkesinin doğal sonucudur.
Bu durumda, davacının görev süresinin uzatılmamasına ilişkin işlemin iptaline dair yargı kararının idare tarafından en geç 30 gün içinde olmak üzere gecikmeksizin uygulanması gerekmekte iken uygulanmaması yönünde tesis edilen işlemde hukuka uygunluk görülmemiştir.
Öte yandan, ...İdare Mahkemesi kararında her ne kadar davacının yargı kararının uygulanması yönündeki talebinin dayanağı olan ...İdare Mahkemesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı iptal kararının, istinaf incelemesi sonucunda ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesi'nin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararı ile kaldırılarak davanın reddine karar verildiği ifade edilse de; anılan ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesi kararının Dairemizin 05/12/2019 tarih, E:2018/6278, K:2019/11286 sayılı kararı ile bozulduğu ve ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesi tarafından ...tarih, E:..., K:...sayılı karar ile bozmaya uyularak iptal kararı verildiği ve söz konusu kararın Dairemizin 11/03/2022 tarih, E:2020/6420, K:2022/1631 sayılı kararı ile onandığı anlaşılmaktadır.
Bu itibarla, davanın reddi yönündeki ...İdare Mahkemesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararına yönelik istinaf isteminin reddine ilişkin temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanun'un 49. maddesine uygun bulunan temyiz isteminin kabulüne,
2. Temyize konu ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 28/04/2022 tarihinde kesin olarak oybirliği ile karar verildi.