Danıştay 8. Daire 2021/3207 Esas 2022/3234 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/3207
Karar No : 2022/3234

Temyiz İsteminde Bulunan (Davacı) : ...
Vekili : Av. ...

Karşı Taraf (Davalı) : ...Üniversitesi
Vekili : Av. ...

İstemin Özeti : .... İdare Mahkemesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararının hukuka aykırı olduğu öne sürülerek, 2577 sayılı Kanunun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
Savunmanın Özeti : İstemin reddi gerektiği savunulmaktadır.
Danıştay Tetkik Hakimi : ...
Düşüncesi : İstemin kabulü ile Mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Sekizinci Dairesince işin gereği görüşüldü:
Dava; ...Üniversitesi İletişim Fakültesi Halkla İlişkiler ve Tanıtım Bölümünde doçent olarak görev yapan davacının, görev yaptığı üniversitenin Gazetecilik Bölümünde ilan edilen profesörlük kadrosuna atanmak istemiyle yaptığı başvurunun reddine ilişkin işlemin iptali ve atanmama işlemi nedeniyle uğramış olduğu zararların tazmini istemiyle açılmıştır.
İdare Mahkemesince idareye tanınmış olan takdir yetkisinin, mutlak ve sınırsız bir yetki olmadığı, hukuk kuralları içinde kamu yararı ve hizmet gerekleriyle sınırlı olarak kullanılması gerektiği açık olmakla birlikte; Gazi Üniversitesi İletişim Fakültesi Halkla İlişkiler ve Tanıtım Bölümünde doçent olarak görev yapan davacının, görev yaptığı üniversitenin Gazetecilik Bölümünde ilan edilen profesörlük kadrosuna atanmak istemiyle yaptığı başvurunun reddine ilişkin işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu 26. maddesinde ''Profesörlüğe yükselme ve atama'' başlığı altında:
a) Profesörlüğe yükseltilerek atamada;
1) Doçentlik unvanını aldıktan sonra en az beş yıl süreyle, açık bulunan profesörlük kadrosu ile ilgili bilim alanında çalışmış olmak,
2) Doçentlik unvanını aldıktan sonra, ilgili bilim alanında özgün yayınlar veya çalışmalar
yapmış olmak, gerekir.
Yukarıdaki (2) numaralı bentteki yayınlardan biri, başvuru dosyasında başlıca araştırma
eseri olarak belirtilir.

Üniversiteler, profesörlüğe yükseltilerek atama için aranan bu asgari koşulların yanında, Yükseköğretim Kurulunun onayını almak suretiyle, münhasıran bilimsel kaliteyi artırmak amacına yönelik olarak, bilim disiplinleri arasındaki farklılıkları da göz önünde bulundurarak, objektif ve denetlenebilir nitelikte ek koşullar belirleyebilirler.
b) Profesörlüğe yükseltilerek atama yapılabilmesi için:
1) Üniversitelerde veya yüksek teknoloji enstitülerinde atama yapılacak olan profesörlük
kadroları, rektörlük tarafından ilan edilir.
2) Profesörlük kadrosuna başvuran adayların durumlarını ve bilimsel niteliklerini tespit
etmek için üniversite veya yüksek teknoloji enstitüsü yönetim kurulunca en az üçü başka üniversitelerden veya yüksek teknoloji enstitülerinden olmak üzere ilan edilen kadronun bilim alanıyla ilgili beş profesör seçilir. Bu profesörler her aday için ayrı ayrı olmak üzere birer rapor yazarlar ve kadroya atanacak birden fazla aday varsa tercihlerini bildirirler. Üniversite veya yüksek teknoloji enstitüsü yönetim kurulunun bu raporları göz önünde tutarak alacağı karar üzerine, rektör atamayı yapar.
c) Profesörlüğe yükseltilerek atanan kişi, bir başka yükseköğretim kurumunda veya bir
başka bilim dalında boş bulunan profesörlük kadrosuna, ancak (a) ve (b) fıkralarında belirtilen
esas ve usullere uygun olarak atanabilir.'' hükmü yer almaktadır.
Öğretim Üyeliğine Yükseltilme ve Atanma Yönetmeliği 15. maddesinde: ''Profesörlük kadrosuna başvuran adayların durumlarını ve bilimsel veya sanatsal niteliklerini tespit etmek için üniversite veya yüksek teknoloji enstitüsü yönetim kurulunca, en az üçü başka üniversite veya yüksek teknoloji enstitüsünden olmak üzere ilan edilen kadronun bilim veya sanat alanı ile ilgili en az beş profesör, ilana son başvuru tarihinden itibaren bir ay içinde seçilir. Bu profesörler belgelerin kendilerine verildiği tarihi izleyen iki ay içinde her aday için ayrı ayrı olmak üzere birer rapor hazırlar ve kadroya atanmak üzere müracaat eden birden fazla aday varsa tercihlerini bildirir. Bu raporlarda adayların bilimsel veya sanatsal nitelikleri ve çalışmaları değerlendirilir, yöneticilik, yapıcılık ve geliştiricilik özellikleri ile bilim ve sanat adamı yetiştirme konusundaki çabaları ayrıntılı olarak belirtilir.
(2) Dosya inceleme raporlarının iki ay içinde gelmemesi halinde aynı usulle tespit edilen başka profesörlere dosyalar incelenmesi için gönderilir.
(3) Üniversite veya yüksek teknoloji enstitüsü yönetim kurulunun dosya inceleme raporlarını göz önünde tutarak alacağı karar üzerine, rektör tarafından atama yapılır.
(4) 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun 34 üncü maddesi uyarınca sözleşmeli çalıştırılacak yabancı ülke vatandaşı öğretim elemanlarının profesör kadrolarına atanma ile ilgili şartları sağlamaları kaydıyla, sözleşmeli olarak çalıştırılmasında bu Yönetmelikte belirlenen ilan şartı dışındaki usul ve esaslar uygulanır.'' hükmü yer almaktadır.

2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 31. maddesi ile atıfta bulunulan 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 325. maddesinde "Tarafların üzerinde serbestçe tasarruf edemeyeceği dava ve işlerde, hâkim tarafından re'sen başvurulan deliller için gereken giderlerin, bir haftalık süre içinde taraflardan birisi veya belirtilecek oranda her ikisi tarafından ödenmesine karar verilir. Belirlenen süre içinde bu işlemlere ait giderleri karşılayacak miktarda avans yatırılmazsa, ileride bu gideri ödemesi gereken taraftan alınmak üzere Hazineden ödenmesine hükmedilir." hükmüne yer verilmiştir.
Dosyanın incelenmesinden, Mahkemece uyuşmazlığın teknik bilgiyi gerektirmesi nedeniyle mahallinde keşif ve bilirkişi incelemesi yaptırılmasına karar verildiği, davacıdan keşif harcı ve bilirkişi avansının yatırılmasının istenilmesine rağmen davacı tarafından anılan giderlerin yatırılmaması üzerine dosyadaki bilgi ve belgelerin incelenmesi neticesinde davanın reddine karar verildiği anlaşılmaktadır.
Bu durumda; yukarıda yer verilen mevzuat hükmünden de anlaşıldığı üzere, uyuşmazlığın teknik bilgiyi gerektirmesi nedeniyle mahallinde keşif ve bilirkişi incelemesi yaptırılmasını gerekli kıldığı hallerde keşif ve bilirkişi incelemesi için gereken avansın davacı tarafından yatırılmaması durumunda davalı idarelerden istenilmesi, davalı idareler tarafından da yatırılmaması halinde, ileride haksız çıkan taraftan alınmak üzere Hazineden karşılanarak keşif ve bilirkişi incelemesi yapılmak suretiyle uyuşmazlığın çözümlenmesi gerekmektedir.
Bu itibarla, davanın reddine ilişkin temyize konu İdare Mahkemesi kararında isabet bulunmamaktadır.

Dosyanın incelenmesinden, Gazi Üniversitesi İletişim Fakültesi Gazetecilik Bölümü Anabilim Dalı için ilan edilen bir adet profesörlük kadrosuna davacının Doç. Dr. ...'ün başvurduğu, yapılan ön incelemenin ardından 2547 sayılı Kanun'un 26. maddesi uyarınca bilimsel çalışma ve yayınlarını değerlendirmek üzere her biri farklı üniversitelerden olmak üzere beş kişilik jüri belirlendiği, beş kişilik jüri tarafından adayların durumu ve bilimsel niteliklerini tespit etmek amacıyla rapor hazırlandığı, hazırlanan raporların tamamında ...Üniversitesi İletişim Fakültesi Gazetecilik Bölümü Anabilim Dalı için ilan edilen bir adet profesörlük kadrosuna Doç. Dr. ...' ün atanmasının uygun olduğunun belirtildiği, bunun üzerine de Yönetim Kurulu'nun ...tarih ve ...Sayılı toplantısı ile Gazetecilik Bölümü Anabilim Dalında bulunan daimi statüdeki bir adet profesörlük kadrosuna atanmak için Doç. Dr. ...' ün uygun bulunduğunun bildirilmesiyle 02.08.2012 tarihinde Gazi Üniversitesi Rektörlüğü tarafından idarenin takdir yetkisi kapsamında Himmet Hülür'ün atamasının yapılması üzerine bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Olayda İdare Mahkemesinin 07/07/2015 tarihli ara kararı ile; belirtilen kadroya ataması yapılan ...'ün profesörlük kadrosuna atanması tercihinin bilimsel gereklere uygun olup olmadığının değerlendirilmesine yönelik olarak bilirkişi incelemesi yaptırılmasına karar verildiği, Bilirkişi Raporunda davacı lehine verilen görüşün bilirkişi heyetince Gazetecilik Ana Bilim Dalı ve İletişim Sosyolojisi konusunun nitelikleri çerçevesinde davacı ve müdahilin çalışmalarının karşılaştırmalı olarak değerlendirilmemesi, bu nedenle niteleme ve değerlendirme kriterlerinin de anlaşılamamış olması karşısında; Mahkemece bilirkişi raporunun hükme esas alınabilecek nitelikte bulunulmadığı ve yeni bir bilirkişi heyeti oluşturulması ve yeniden bilirkişi incelemesi yaptırılması gerektiğinin karara bağlandığı, davacının öncelikle raporda eksikliklerle ilgili olarak ilk heyetten ek rapor alınması, ancak yeni heyet konusunda ısrarcı olunması halinde davalı tarafın itirazı üzerine alınan bu karar nedeniyle giderin davalı tarafça karşılanmasına kara verilmesini talep ederek yeniden bilirkişi incelemesi yapılması için gerekli ücreti yatırmadığı, bunun üzerine Mahkemece mevcut bilirkişi raporu dayanak alınarak verilen dava konusu işlemin iptaline ilişkin kararın Dairemiz kararıyla eksik Bilirkişi Raporuna dayanılarak karar verildiği gerekçesiyle bozulduğu, Mahkemenin de bozma kararına uyarak davanın reddine karar verildiği görülmektedir.
Dava dosyasında mevcut bilgi ve belgelerin incelenmesinden; temyiz dilekçesinde davacının, bilirkişi raporunda eksiklik varsa Mahkemece yeni bilirkişi ücretini ödemesi için kendisine kesin süre verilebileceği, eksiklikleri belirterek ek rapor aldırılabileceği ya da itiraz eden tarafın bilirkişi ücretini karşılamasına karar verilebileceği hususunu belirttiği de göz önüne alındığında; Mahkeme tarafından, bilirkişi raporundaki eksiklikler nedeniyle hükme esas alınmayacağı gerekçesi aleyhine bozma kararına yer verilmediğinden yeni bir bilirkişi heyeti oluşturularak rapor alınması için gerekli gider davacıya kesin süre verilerek talep edilebilecekken, davacının bilirkişi ücretini yatırmadığı gerekçesiyle yeniden bilirkişi incelemesi yapılamaması nedeniyle davanın reddine ilişkin verilen kararda hukuka uyarlık görülmemiştir.
Kaldı ki, yukarıda yer verilen mevzuat hükmünden de anlaşıldığı üzere, uyuşmazlığın teknik bilgiyi gerektirmesi nedeniyle bilirkişi incelemesi yaptırılmasının gerekli olduğu hallerde bilirkişi incelemesi için gereken avansın davacı tarafından yatırılmaması durumunda davalı idarelerden istenilmesi, davalı idareler tarafından da yatırılmaması halinde, ileride haksız çıkan taraftan alınmak üzere Hazineden karşılanarak bilirkişi incelemesi yapılmak suretiyle uyuşmazlığın çözümlenmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle; .... İdare Mahkemesinin temyize konu kararının bozulmasına, dosyanın yeniden bir karar verilmek üzere anılan Mahkemeye gönderilmesine, bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (onbeş) gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 28/04/2022 tarihinde oybirliği ile karar verildi.