Danıştay 8. Daire 2019/230 Esas 2022/3232 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2019/230
Karar No : 2022/3232

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : ...
VEKİLİ : Av. ...

KARŞI TARAF (DAVALI) : ...Üniversitesi - ...
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN KONUSU : ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesinin ...gün ve E:..., K:...sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Mersin Üniversitesi Teknik Bilimler Meslek Yüksek Okulunda öğretim görevlisi olarak görev yapan davacı tarafından görev süresinin uzatılmamasına dair işlemin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ...İdare Mahkemesince verilen ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararda; 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu'nun 31. maddesine göre üniversitelerde ve bağlı birimlerinde okutulan dersler için atanmış öğretim üyesinin bulunmadığı durumlarda bu derslerin görevlendirme suretiyle okutulabilme imkanının bulunması, bunun yönteminin de kadro şartı aranmaksızın görevlendirilecek kişi ile ders saati ücreti karşılığında veya sözleşme yapmak suretiyle istihdam şekline yönelik olması ve bu kişilerin en çok iki yıl süre ile bu usulle çalışabilmeleri, bu sürenin sonunda işgal ettikleri kadroya başvuran öğretim üyesi bulunmaması ve aynı zamanda idarece görevine devamında yarar görülmesi durumunda aynı usulle yeniden çalışabilme imkanının bulunması, atanma süresi sonunda görevlerinin kendiliğinden sona ereceğinin hüküm altına alınması ve davacının da görev yaptığı yerde bu kapsamda çalıştığının görülmesi karşısında; davacının kadrosunun bulunduğu anabilim dalında 4 öğretim görevlisinin bulunduğu, iki öğretim görevlisinin davacı ile aynı durum ve branşta görev yaptığı, davacının görev süresinin uzatılmadığı 01.09.2017 tarihinden sonra aynı branşta öğretim görevlisi alımı yapılmadığı görülmekle 2547 sayılı Yasa'nın 31. maddesi kapsamında yeniden sözleşme yapmak konusunda idarenin yetkisinin bağlı yetki ile bağlı olmaksızın takdir hakkı kapsamı içerisinde kaldığı ve idarelerin belirli bir kamu hizmetinin etkili ve verimli bir biçimde yürütülmesi, kamu yararının daha somut bir biçimde ortaya konulması için birden çok seçenekten birisini nesnel, objektif ve teknik kıstaslar ortaya koyarak seçmesi durumunda, idari yargı organlarının idareyi bu seçeneklerden birisini tercihe zorlayacak yada belirli bir yönde işlem tesisine zorunlu kılacak yargı kararı veremeyeceği hususu ile davacının yukarıda belirtilen disiplin cezasına konu olan fiilinin niteliği de dikkate alındığında, dava konusu işlemin kamu yararı ve hizmet gereklerine uygun olduğu sonucuna ulaşılarak davanın reddine karar verilmiştir.

Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesince; istinaf başvurusuna konu kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve davacı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, önceden planlanıp uygulamaya konulan bir iftira sonucu soruşturma açıldığı gerekçesiyle henüz soruşturma tamamlanmadan görev süresinin uzatılmaması yönünde karar verilmesinin yerleşik içtihatlara, kamu yararı ve hizmet gereklerine aykırı olduğu, iddia edilen suçun işlendiğine ilişkin somut bilgi belge olmadan keyfi olarak dava konusu işlemin tesis edildiği ileri sürülerek kaldırılması istenilmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, Rektörlüğün takdir yetkisinin hizmet gereklerine uygun kullanıldığının ...İdare Mahkemesi ve Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesi kararları ile teyit edildiği, davacının görevden uzaklaştırılmış olması nedeniyle ders görevlendirmelerinde aksaklık yaşanmayacağı gerekçesiyle görev süresinin uzatılmamasına karar verildiği, işlemin hukuka uygun olduğu belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ...DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin işin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Dava dosyasının incelenmesinden; Mersin Üniversitesi Teknik Bilimler Meslek Yüksek Okulunda öğretim görevlisi olarak görev yapan davacının, "Cumhurbaşkanı'na hakaret" suçundan hakkında ...Cumhuriyet Başsavcılığının ...ve ...sayılı soruşturmalarının başlatıldığı, ...tarih ve ...sayılı işlem ile görevden uzaklaştırıldığı, 2547 sayılı Yasanın 31.maddesi uyarınca ve anılan soruşturmalar nedeniyle görev süresinin uzatılmamasına ilişkin dava konusu işlemin tesis edildiği, davanın da anılan işlemin iptali istemiyle açıldığı anlaşılmaktadır.

İLGİLİ MEVZUAT:
2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu'nun “Tanımlar” başlıklı 3.maddesinde “Öğretim Elemanları: Yükseköğretim kurumlarında görevli öğretim üyeleri, öğretim görevlileri, okutmanlar ile öğretim yardımcılarıdır. Öğretim Üyeleri: Yükseköğretim kurumlarında görevli profesör, doçent ve yardımcı doçentlerdir. Öğretim Görevlisi: Ders vermek ve uygulama yaptırmakla yükümlü bir öğretim elemanıdır. Okutman: Eğitim - öğretim süresince çeşitli öğretim programlarında ortak zorunlu ders olarak belirlenen dersleri okutan veya uygulayan öğretim elemanıdır” olarak tanımlanmış, “Öğretim Görevlileri” başlıklı 31.maddesinde; “Öğretim görevlileri; üniversitelerde ve bağlı birimlerinde bu Kanun uyarınca atanmış öğretim üyesi bulunmayan dersler veya herhangi bir dersin özel bilgi ve uzmanlık isteyen konularının eğitim - öğretim ve uygulamaları için, kendi uzmanlık alanlarındaki çalışma ve eserleri ile tanınmış kişiler, süreli veya ders saati ücreti ile görevlendirilebilirler. Öğretim görevlileri, ilgili yönetim kurullarının görüşleri alınarak fakültelerde dekanların, rektörlüğe bağlı bölümlerde bölüm başkanlarının önerileri üzerine ve rektörün onayı ile öğretim üyesi, öğretim üye yardımcısı ve öğretim görevlisi kadrolarına atanabilirler veya kadro şartı aranmaksızın ders saati ücreti veya sözleşmeli olarak istihdam edilebilirler. Öğretim üyesi kadrolarına öğretim görevlileri en çok iki yıl süre ile atanabilirler; bu süre sonunda işgal ettikleri kadroya başvuran öğretim üyesi bulunmadığı ve görevlerine devamda yarar görüldüğü takdirde aynı usulle yeniden atanabilirler. Atanma süresi sonunda görevleri kendiliğinden sona erer. Bunların yeniden atanmaları mümkündür. Bu takdirde ilk atama usulü uygulanır. Konservatuarlar ile meslek yüksekokullarına gerektiğinde sürekli olarak öğretim görevlisi atanabilir.”, hükmüne yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Anayasa ve İdari Yargılama Usulü Kanununda yer alan, idarenin takdir yetkisini kaldıracak şekilde yargı kararı verilemeyeceği kuralı, takdir yetkisine dayanılarak yapılan işlemlerin yargı denetimi dışında kalacağı anlamına gelmemektedir. Bu sebeple, idarenin takdir yetkisinin hukuka uygun kullanılıp kullanılmadığı, idari yargı mercilerince denetlenmektedir.
İdarelere takdir yetkisi tanınan hallerde idarenin bu konuda yargı kararı ile zorlanamayacağı, diğer bir ifadeyle idari işlem niteliğinde yargı kararı verilemeyeceği, ancak bu takdir yetkisinin de mutlak olmayıp, kamu yararı ve hizmet gerekleriyle sınırlı olduğu, takdire dayanan işlemlerin sebep ve maksat bakımından yargı denetimine bağlı bulunduğu hususu açık ise de, idarenin bu takdir yetkisinin denetiminde; görevin niteliği, hizmet alanı, gizliliği, özel durumu gibi şartların kamu yararı da gözetilerek değerlendirileceği tartışmasızdır.
Dava dosyasının incelenmesinden, dava konusu işlemin 2547 sayılı Kanun'un 31. maddesi gereği ve davacı hakkında yürütülen ceza soruşturması doğrultusunda tesis edildiği anlaşılmaktadır.
Dava konusu işlemin sebep unsurlarından birini teşkil eden davacı hakkında isnat edilen fiilden dolayı yürütülen ceza davasında Adli Tıp Kurumunun da görüşü alındıktan sonra .... Asliye Ceza Mahkemesinin E: ...K:...sayılı kararıyla beraat kararı verildiği görülmektedir. Yine söz konusu fiil nedeniyle davacı hakkında verilen disiplin cezasına karşı açılan davada İdare Mahkemesince verilen davanın reddi kararının İstinaf Mahkemesi kararıyla kaldırıldığı anlaşılmaktadır.

Diğer yandan, her ne kadar davalı tarafından salt iki öğretim görevlisinin davacı ile aynı durum ve branşta görev yaptığı ve idarenin yeniden sözleşme yapmak konusunda takdir yetkisine sahip olduğu belirtilse de, söz konusu takdir yetkisinin hizmet gereklerine uygun kullanılması gerektiği açık olup, davacının görev yaptığı bölümde mevcut öğretim görevlisi sayısı yanı sıra öğretim görevlisine ihtiyaç olup olmadığı hususunun araştırılması ve somut verilerle desteklenerek ortaya konulması gerekmektedir.
Davalı İdarenin dava konusu işlemde öne sürdüğü, davacı hakkında yürütülen bir ceza soruşturmasının mevcut olduğu hususu, davacının Cumhurbaşkanına hakaret iddiasıyla hakkında yürütülen ceza soruşturması sonrasında açılan ceza davasında beraat etmesiyle dayanaksız kaldığından, davacının görev yaptığı bölümde öğretim görevlisine ihtiyaç olup olmadığı durumu detaylı araştırılmaksızın verilen davanın reddine ilişkin karara karşı yapılan istinaf başvurusunun reddine ilişkin temyize konu kararda hukuka uyarlık görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanun'un 49. maddesine uygun bulunan temyiz isteminin kabulüne,
2. ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesinin ...gün ve E:..., K:...sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Kullanılmayan ...TL yürütmeyi durdurma harcının istemi hâlinde davacıya iadesine,
4. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 28/04/2022 tarihinde kesin olarak oybirliği ile karar verildi.