Danıştay 2. Daire 2021/13723 Esas 2022/2487 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İKİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/13723
Karar No : 2022/2487

KARŞILIKLI TEMYİZ İSTEMİNDE BULUNANLAR :
1- (DAVACI) : ...
VEKİLİ : Av. ...
2- (DAVALI) : ... Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN KONUSU : .... İdare Mahkemesince verilen ... günlü, E:..., K:... sayılı kararın, dilekçede yazılı nedenlerle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması isteminden ibarettir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava Konusu İstem : Dava; Isparta ili, Eğirdir ilçesi ... mahallesi mevkiinde bulunan ... ada, ... ve ... parsel sayılı mülkiyeti belediyeye ait 132,75 m² yüzölçümlü taşınmazın 127,00 m²'sinin davacı Sağlık Bakanlığı tarafından 03/03/1998 - 03/03/2008 tarihleri arasında ... olarak işgal edildiğinden bahisle ... günlü, ... sayılı 499.100,47-TL tutarında ecrimisil istenilmesine ilişkin ihbarname ile bu ihbarnameye yapılan itiraz üzerine düzenlenen ... günlü ... sayılı ecrimisil düzeltme ihbarnamesinin iptali istemiyle açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti : Danıştay (Kapatılan) Onyedinci Dairesi’nin 01/07/2015 günlü, E:2015/9602, K:2015/3119 sayılı bozma kararına uyularak verilen ... İdare Mahkemesinin temyize konu kararıyla; Mahkemelerince mahallinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi neticesinde düzenlenen bilirkişi raporu hükme esas alınarak, 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 15. maddesinde yer alan “2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'nun 75. maddesi hükümlerinin belediye taşınmazları hakkında da uygulanacağı”na ilişkin hükmün 13/07/2005 tarihinde yürürlüğe girdiği, dolayısıyla bu tarihten önce belediye taşınmazlarının gerçek ve tüzelkişilerce işgali üzerine, belediyelerin fuzuli şagilden ecrimisil talep etme yetkilerinin bulunmadığı göz önünde bulundurulduğunda, dava konusu taşınmaza ait herhangi bir tahsis, devir, kiralama, intifa hakkı işleminin mevcut olmadığı, bu haliyle söz konusu taşınmazın davacı tarafından izinsiz kullanıldığı anlaşılmakla, 13/07/2005-03/03/2008 tarihleri arasında davacı idare adına 2 yıl, 7 ay, 19 günlük işgal karşılığında toplam 60.862,03-TL ecrimisil tahakkuk ettirilmesi gerekirken fazlaya ilişkin kısmında hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin 438.238,44 TL ecrimisil tahakkuk ettirilmesine ilişkin kısmının iptaline, kalan 60.862,03 TL kısmının iptali isteminin reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENLERİN İDDİALARI :
Davacı tarafından; ... Dispanseri olarak kullanılan dava konusu taşınmazın
davalı belediyenin tüm hizmetlerinden yaralandırıldığı, taşınmazın davalı belediyenin rızası olmaksızın işgal edildiğinin davalı tarafından bilinmemesinin hayatın olağan akışına aykırı olduğu, işgalin tespit edildiği tarihe kadar davalı tarafından herhangi bir kira, tahliye vb. talepte bulunulmadığı ve dava konusu taşınmazda kamu hizmeti yürütüldüğü ileri sürülerek mahkeme kararının davanın reddine yönelik kısmının bozulması istenilmektedir.
Davalı tarafından; davanın süresinde açılmadığı, mahkemenin süre aşımını dikkate almadan davanın esası hakkında incelemesi yapmasının hukuka aykırı olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN CEVABI :
Davacı tarafından; davalı tarafın temyiz isteminin reddi gerektiği yolundadır.
Davalı tarafından; cevap verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : ...
DÜŞÜNCESİ : Davacının temyiz isteminin reddine, davalı idarenin temyiz isteminin kabulü ile İdare Mahkemesi kararının dava konusu işlemin iptaline yönelik kısmının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İkinci Dairesince, Danıştay Onuncu Dairesi tarafından, Danıştay Başkanlık Kurulunun 18/12/2020 günlü, K:2020/62 sayılı kararının "Ortak Hükümler" kısmının 6. fıkrası uyarınca, ayrıca bir gönderme kararı verilmeksizin Dairemize iletilen dosyada, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Isparta ili, Eğirdir ilçesi, Cami Mahallesi mevkiinde bulunan ... pafta, ... ada, ... parsel numaralı ve mülkiyeti davalı idareye ait olan 132,75 m² yüzölçümlü taşınmazın 127,00 m² si üzerinde herhangi bir tahsis kararı ve davalı idare tarafından verilmiş muvafakat olmaksızın Verem Savaş Dispanseri olarak kullanılmak suretiyle Eğirdir Sağlık Grubu Başkanlığı tarafından işgal edildiğinin 03/03/2008 tarihinde davalı idare yetkililerince yapılan tespitte anlaşılması üzerine, 5393 sayılı Belediye Kanunu ve 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'nun ilgili hükümleri uyarınca 03/03/1998 ile 03/03/2008 tarihleri arasındaki döneme ilişkin olarak 499.100,47-TL tutarında ecrimisil ihbarnamesi düzenlendiği, anılan ihbarnameye davacı idare tarafından itiraz edildiği, itirazın yeniden değerlendirilerek reddedilmesi üzerine bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT :
2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'nun 75. maddesi'nin işlem tarihinde yürürlükte bulunan halinde, Devletin özel mülkiyetinde veya hüküm ve tasarrufu altında bulunan taşınmaz malları ve Vakıflar Genel Müdürlüğü ile idare ve temsil ettiği mazbut vakıflara ait taşınmaz malların, gerçek ve tüzel kişilerce işgali üzerine, fuzuli şagilden, bu Yasanın 9 uncu maddesindeki yerlerden sorulmak suretiyle, idareden taşınmaz ve değerleme konusunda işin ehli veya uzmanı üç kişiden oluşan komisyonca tespit tarihinden geriye doğru beş yılı geçmemek üzere tespit ve takdir edilecek ecrimisil istenileceği; ecrimisil talep edilebilmesi için, Hazinenin işgalden dolayı bir zarara uğramış olmasının gerekmediği ve fuzuli şagilin kusurunun aranmayacağı hükmüne yer verilmiştir.
13/07/2005 günlü, 25874 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 5393 sayılı Belediye Kanunu'nun 15. maddesinin 6. fıkrasında, 2886 sayılı Kanun'un 75. maddesi hükümlerinin belediye taşınmazları hakkında da uygulanacağı öngörülmüştür.
01/08/2010 günlü, 27659 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak, 62. maddesi uyarınca yayımı tarihinde yürürlüğe giren, 23/07/2010 günlü 6009 sayılı Gelir Vergisi Kanunu İle Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun'un 25. maddesiyle 2886 sayılı Kanun'a eklenen "Terkin edilecek ecrimisiller" başlıklı geçici 3. maddede; "Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce tespit ve takdir edilen, tebliğ edilen veya tahakkuk ettirilen ecrimisil alacaklarının tespit tarihinden geriye doğru beş yılı aşan kısmı hangi aşamada olursa olsun düzeltilir veya terkin edilir, tahsil edilmiş olanlar iade edilmez." hükmü yer almaktadır

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Mahkeme kararının davanın reddine yönelik kısmı bakımından;
İdare ve vergi mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı halinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
Mahkeme kararının dava konusu işlemin iptaline yönelik kısmı bakımından ise;
İdare Mahkemesince, belediyelerin, 5393 sayılı Belediye Kanunu'nun yürürlük tarihi olan 13/07/2005 tarihinden önceki dönemler için ecrimisil isteme yetkisinin bulunmadığı belirtilmiş ise de; anılan Kanun'un yürürlük tarihi idari işlemin yetki unsurunun tespiti bakımından önem arz etmekte olup, ecrimisil tahakkuk veya tahsiline ilişkin işlemin 13/07/2005 tarihinden sonra tesis edilmesi koşuluyla, belediye taşınmazının 13/07/2005 tarihinden önce fuzulen işgal edilmesi durumunda da, bu tarihten önceki dönemler için ecrimisil istenebileceği açıktır.
Bu durumda; davacının, mülkiyeti davalı belediyeye ait 132,75 m² yüzölçümlü taşınmazın 127,00 m²'sini işgal ettiği sabit olduğundan, taşınmazın sadece 13/07/2005 - 03/03/2008 dönemindeki ecrimisil getirisi hesaplanarak, dava konusu işlemin kısmen iptali yolunda verilen kararda hukuki isabet bulunmamaktadır.
Diğer taraftan, yukarıda aktarılan Kanun hükümleri uyarınca, idarelerce ancak tespit tarihinden geriye doğru beş yıllık süre için ecrimisil alınabileceği, Kanun'un yürürlüğe girdiği 01/08/2010 tarihinden önce tespit ve takdir edilen, tebliğ edilen veya tahakkuk ettirilen ecrimisil alacaklarının tespit tarihinden geriye doğru beş yılı aşan kısmının hangi aşamada olursa olsun düzeltilmesi gerektiği tartışmasızdır.
Bu nedenle, İdare Mahkemesince, ecrimisil bedelinin, tespit tarihinden geriye doğru beş yılı aşan döneme ilişkin kısmının terkin edilmesi gerektiği hususunun da dikkate alınması gerekmektedir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. DAVACININ TEMYİZ İSTEMİNİN REDDİ ile .... İdare Mahkemesince verilen .... günlü, E:.., K:... sayılı kararın davanın reddine yönelik kısmının ONANMASINA oybirliğiyle,
2. DAVALI İDARENİN TEMYİZ İSTEMİNİN KABULÜ ile, anılan kararın, dava konusu işlemin iptaline yönelik kısmının 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun temyize tabi ilk kararın verildiği tarih itibarıyla yürürlükte olan haliyle 49. maddesinin 1/b fıkrası uyarınca BOZULMASINA oyçokluğuyla,
3. Aynı maddenin 3622 sayılı Yasa ile değişik 3. fıkrası uyarınca, kararın bozulan kısmı yönünden yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın adı geçen İdare Mahkemesine gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Yasa'nın (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren onbeş (15) gün içinde Danıştay'da karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 28/04/2022 tarihinde karar verildi.


(X) KARŞI OY :

İdare mahkemesi kararının dava konusu işlemin iptaline yönelik kısmında hukuka aykırılık bulunmadığı, bu nedenle davalı idarenin temyiz isteminin reddi ile mahkeme kararının onanması gerektiği görüşüyle çoğunluk kararına katılmıyoruz.